سید جمال در پی ایجاد سازگاری میان اسلام سنتی و چالش های علمی و فلسفی غرب بود و در این زمینه موضع میانه ای را در پیش گرفت. سیدجمال علوم و فن آوری جدید غرب را از آداب و اخلاق غربی انفکاک ناپذیر می داند و معتقد است جهان اسلام بدون پذیرش پیامدهای کلامی و فلسفی آن می توانند به آن دست یابند. نویسنده در این مقاله ضمن انتقاد از ماده گرایان و معرفی آنان به عنوان ویرانگر تمدن و جامعه انسانی، توجه روشنفکر...

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت‌بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه‌گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

فرار از خانه از جمله رفتارهای ناسازگارانه ای است که از کودکان و نوجوانان سر می زند. بیشتر تحقیقات جامعه شناختی در این زمینه پیرامون مسائل خانوادگی بوده و از نقش دین داری و اعتقادات دینی که از اهمیت فراوانی برخوردار است، غفلت شده است. در پژوهش پیش رو، کوشش بر آن است تا با کمک اطلاعات تجربی به دست آمده از تحقیق و چهارچوب نظری مبتنی بر نظریۀ پیوند اجتماعیِ هیرشی، که دارای چهار بعد پیوستگی دینی، الت...

لازمه عقلانیت دینی و سیاسی ما در پاسداشت نهضت عاشورا، بازشناسی و تفکیک نقش سه متغیر مهم اهداف، روش‏ها و ابزارها در این نهضت است. در این زمینه ویژگی هایی چون کلیت، ثبات، جهان‏شمولی، تقدس، مطابقت با فطرت بشری و نصوص دینی و نیز پذیرش حداکثری اهدافِ نهضت عاشورا، جایگاه آن را در خصوص روش‏ها و ابزارها محوری تر می‏کند و حتی ماهیت و نقش آنها را تنها در پرتو اهداف معنادار می‏سازد. براین‏اساس، امر به معرو...

الحاد جدید وصف جریانی است که در دهۀ نخست قرن حاضر، با انتشار سلسله ای از کتاب های پرفروش و در واکنش به حملات تروریستی برخی افراطیون دینی، به عرصۀ افکار عمومی آمد. این جریان هرچند ریشه در گذشته دارد و مبانی و مفروضات آن همان مبانی و مفروضات ملحدان گذشته است، با اتخاذ رویکردی بسیار خصمانه، به جریانی توفنده و جدید علیه دین و دین داران تبدیل شد. سخنگویان، و به اصطلاح پرچمداران آن عبارت اند از داکین...

بررسی آراء و عملکرد سیاسی گروه¬ها و جریانهای سیاسی در هر دوره¬ای نشان دهنده وجود نقاط اشتراک و مبانی یکسان با گذشته آن است. در واقع با وجود تغییر شرایط و ساختارها در هر دوره، عواملی باعث ارتباط بین این دوره¬ها و شکل دادن به مواضع سیاسی جریانها و گروه¬های سیاسی می¬گردد. هدف از این پژوهش بررسی مبانی فکری دو جریان مکتبی و لیبرال-مذهبی و تأثیر آن بر عملکرد و مواضع سیاسی این جریانها است. مواضع سیاسی...

این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به توصیف چگونگی بازبینی حالت های ساختاری فاعلی، مفعول رایی، ازی، برایی، بایی و به ای و نقش های تتا می پردازد. پیکرۀ مورد بررسی 182 جملۀ دارای فعل مرکّب متعدّی است که در چارچوب فرضیه های موجود در برنامۀ کمینه گرا تحلیل می شود. تمامی حالت های ساختاری در رابطۀ هسته - مشخّص گر بازبینی و به محض ادغام با هستۀ گروه، نقش تتای آنها بازبینی می شود. برخلاف فرضیه های کمینه گرا...

در این مقاله از میان سه منظر مخاطبان، محتوای برنامه، و نظام تولید در بررسی تلویزیون به منظر سوم تأکید می شود و، با بررسی نظام تولید برنامه های دینی تلویزیون، تلاش می شود که سیاست ها و رویکردهای برنامه های دینی، به منزلة بخشی از نظام تولید، تبیین شوند. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه است که مفاهیمی همچون مالکیت، اقتصاد سیاسی، و سیطره (hegemonie) را در نظام تو...

در این مقاله از میان سه منظر مخاطبان، محتوای برنامه، و نظام تولید در بررسی تلویزیون به منظر سوم تأکید می شود و، با بررسی نظام تولید برنامه های دینی تلویزیون، تلاش می شود که سیاست ها و رویکردهای برنامه های دینی، به منزله بخشی از نظام تولید، تبیین شوند. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه است که مفاهیمی همچون مالکیت، اقتصاد سیاسی، و سیطره (hegemonie) را در نظام تو...

تجربه نظام جمهوری اسلامی ایران که برای اول بار وظیفه ای سنگین را بر دوش فقه سیاسی شیعه نهاد، این دانش را بیش از هر زمان دیگر با حوزه های فکری درگیر کرد و آن را وارد قلمروهایی مانند اجرای احکام دینی در قالب نظام جمهوری اسلامی و قانون گذاری و... نمود. فقه سیاسی شیعه در رویارویی با چالش های جدید نمی توانست بدون واکنش از کنار اقتضائات دوران جدید گذر کند و چون در ساختار درونی آن ساز و کار های تحول ...