فیلوپونس مشهور به یحیی نحوی پس از هزار سال به ردّ نظریۀ حرکت ارسطو دست زد. از دیدگاه ارسطو با انتقال قوه محرک به لایه های محیط و بموجب قوۀ انتقالی محیط به متحرک، حرکت پرتابی استمرار می یابد. یحیی نحوی ضمن نقد ارسطو معتقد است که هر حرکتی اعم از حرکت طبیعی یا قسری به موجب قوۀ مؤثر درونی است و محیط همواره نقش مقاوم دارد نه محرک و برخلاف آنچه ارسطو تصور می کند، حرکت طبیعی اجسام برای رسیدن به حیّز و م...

انتخاب کتاب مناسب برای درس نقد و نظریه از چالش‌های استادان است و موفقیت کلاس و حس رضایت‌مندی دانشجویان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در ایران، در رشته‌های مختلف دانشگاهی این درس به دانشجویان ارائه می‌شود و بنابراین کتاب مناسب برای تدریس این درس از نیازهای بازار نشر دانشگاهی کشور است. در این بازار، کتاب‌های متعددی عرضه شده که اهم آن‌ها ترجمۀ متون انگلیسی‌زبان است. ازآن‌جایی‌که درس نقد و نظریه ازجمله...

مسئلۀ اصلی این مقاله، بررسی تطبیقی استعاره­ هایی است که تأثیر و تأثّرها و اشتراکات فکری رباعیّات خیّام و طلاسم ابوماضی را نشان می­دهند. مبانی نظری مقاله، نظریۀ استعاره­ های مفهومی است که استعاره را از شگردی بلاغی، به ابزاری برای اندیشیدن ارتقا داده ­است. در آغاز، مبانی نظریۀ یادشده را بر اساس کلیدواژه ­های زبان­شناسان شناختی بازخوانی­کرده ­ایم و گزارشی از استعاره­های مشترک رباعیّات خیّام و طلاسم ابو...

تغییر اصول نظریۀ ادبی در شعر سبک هندی و توجه به دو مقولۀ اندیشه و لذت آفرینی نشان می دهد که شاعران سبک هندی مختصات ادبی نظریه خود را با فهم و درک مخاطب سامان دادند. درست است که جامعۀ ایران در عصر تیموری و صفوی به آرامش اقتصادی و رفاه نسبی دست یافت اما به دلیل هجوم مغول در دو قرن قبل از آن و ضعف شدید بنیان های علمی-آموزشی و فرهنگی ایران، شاعران سبک هندی یا به هند رفتند یا در ایران ماندند و با مخ...

مقاله حاضر قصد دارد که با جستجوی ریشه‎های هستی‎شناختی نظریۀ اخلاق اطلاعات فلوریدی، فهم عمیق‎تری را در باب پیش‎فرض‎های آن در باب خدا، انسان و جهان به دست دهد. روش این مقاله، سندی (Documentary Research) و رویکرد آن تحلیل مفهومی (Conceptual Analysis) است. برای باز کردن یک مفهوم یا ارائه تحلیل‌های بدیل دربارۀ آن، با استفاده از روش سندی مستندات اصلی‌ که پایۀ استدلال هستند، جمع‌آوری کرده و با تکیه بر...

وحدت وجود ابن عربی حداقل در خوانشی اولیه داری تناقض­هایی است. مهم ترین مثال از تناقض­های وحدت وجود، در مورد رابطۀ حق و خلق است. ابن عربی بیان می­کند که خلق حق است و حق نیست. گرچه فیلسوفان مختلف در طول چند صد سال سعی کرده­اند تا این تناقض­ها را رفع کنند و تبیینی سازگار و منطبق با اصل عدم تناقض از وحدت وجود ارائه دهند، بر خلاف این رویکرد، در این مقاله ما سعی خواهیم کرد تا تناقض­های وحدت وجود را ب...

در محیط نامطمئن اقتصادی، دانش افراد خبره دربارۀ تنزیل جریان‌های نقدی با ابهام بسیار زیادی مواجه است. مقادیر جریان‌های نقدی و نرخ‌ بهره به‌طور معمول، براساس روش‌های آماری یا مقادیر مدّنظر حدس زده می‌شود. نظریۀ فازی در تخمین پارامترهای نادقیق می‌تواند به کار گرفته شود. در این پژوهش با ترکیب نظریۀ مجموعه‌های فازی و شبیه‌سازی مونت‌کارلو، روشی برای ارزیابی طرح‌های سرمایه‌گذاری با استفاده از روش‌های ا...

چکیده مثنوی پژوهی تا این اواخر، شامل کتاب ها و مقالاتی بود که از دریچۀ مباحث کلامی و شرح و حاشیه به بررسی مثنوی می پرداخت. دلیل آن نیز تعلیمی بودن این کتاب است؛ اما مدتی است که برخی از مثنوی پژوهان و محققان مرزهای مثنوی پژوهی را از مباحث کلامی پیش تر برده، به ساختار و روایت شناسی داستان های آن نیز توجه کرده اند؛ اشارت های دریا: بوطیقای روایت در مثنوی یکی از شناخته شده ترینِ این آثار است که می کو...

در هفتاد سالی که از ابداع نظریۀ بازی گذشته است، فیلسوفان هم به خوبی از ابزارهای این نظریۀ ریاضیاتی در مسائل فلسفی سود جسته و هم مفاهیم نظریه را با موشکافی­های خود روشن­تر ساخته­اند. این مقاله، ضمن ایجاد تمایز میان این دو رویکرد، به شقّ اول این رابطۀ دوسویه، یعنی استفاده از ابزارهای نظریۀ بازی در فلسفۀ علوم اجتماعی، خواهد پرداخت. نخست به این امر توجه می­شود که چرا در بیان تاریخی کاربست­های این نظ...