قاضی عبدالجبار گرچه به عنوان متکلم معتزلی مشهور است، با توجه به نظرات اخلاقی او در کتب کلامی بی‌شک می توان او را یک فیلسوف اخلاق نیز نامید. در این مقاله ما در صدد هستیم تا نظرات اخلاقی او را در باب اخلاق هنجاری و فرا اخلاق بیان کنیم. عبدالجبار یک فیلسوف اخلاق عقل گرا است که منشأ الزامات اخلاقی را عقل دانسته و درستی و نادرستی اعمال را به وسیله عقل قابل کشف می داند. او یک ذات‌گراست یعنی درستی و ...

حقوق کیفری با فرمانروایی سیاسی چه رابطه ای دارد؟ از یک سو ظاهرا تمام قوانین کیفری توسط فرمانروا وضع میشود و اعتبار خود را از آن می‌گیرند اما از سوی دیگر نظریه های مجازات معمولاً در پاسخ چرایی مجازات سعی در اثبات قبح اخلاقی یا زیان‌بار بودن عمل مجرم و گناهکار بودن او دارند. در قسمت اول این مقاله فرمانروایی سیاسی تعریف و عناصر تشکیل دهنده آن بررسی شده است. در قسمت دوم با استفاده از نظریه بازی عدم ...

شهودها در فلسفه اخلاق نقش توجیهی دارند و بیشتر نظریه ها و داوری های اخلاقی بر اساس آنها شکل می گیرند. پژوهش های علمی و یافته های متخصصان علوم شناختی در باب قضاوت های اخلاقی، وثاقت و اعتبار شهودهای اخلاقی را زیر سؤال برده و دیدگاه سینگر مبنی بر قائل نشدنِ جایگاه ویژه برای شهودها در اخلاق را تقویت کرده و روشنگری های جدیدی را در خصوص خاستگاه اخلاق ارائه کرده اند. سینگر معتقد است این یافته ها در کنا...

چکیده زمینه وهدف: تصمیم گیری اخلاقی، عنصر ضروری در امر پرستاری است. عواملی مثل پیشرفت فن آوری پزشکی، تخصیص منابع، افزایش هزینه ها، توجه به حقوق فردی و تغییر در نقش های پرستار می تواند منجر به تعارض های اخلاقی گردد که نیازمند توانایی پرستاران برای بازشناسی مشکلات و تصمیم گیری اخلاقی مناسب در مورد بیماران است. هدف این مطالعه، توصیف مفهوم آسیب به بیمار یا آسیب به پرستار در حیطه ی تصمیم گیری اخلاقی...

در این مقاله تحول نظری هی عدالت رالز از عدالت اخلاقی - فلسفی به عدالت سیاسی به این صورتبررسی می شود: مرحله ی اول نظریه ی عدالتِ رالز با توجه به کتاب نظریه ای درباره عدالت شکلمی گیرد. در این قسمت از نظری هی عدالت به مفاهیم اساس یای همچون قرارداد اجتماعی، موقعیتاولیه و تعادل تأملی توجه می شود. این مفاهیم دارای مبانی اخلاقی- فلسفی هستند که مرحل هی اولنظریه ی عدالت را شکل م یدهند. مرحله ی دوم نظریه ...

مبنا و اساس نظریه عدالت رالز راسنت اخلاقی قراردادگرای هابز و لاک و وجدان گرایی روسو و وظیفه گرایی کانت تشکیل می دهد. از همین رو او نظریه خود را « عدالت به مثابه انصاف » می انگارد وهدف آن نیز این است که به روش اخلاقی، اصول عدالت را کشف و وضع کند وعدالت را به نتایج حاصل از تصمیم گیری منصفانه مربوط سازد. پس اولا درنگاه او عدالت فضیلت است وثانیا بی طرفی وانصاف است ؛ آن هم نه به عنوان صفت فردکه به «...

سقراط بر آن بود که معرفت و شناخت نیکی ها و بدی ها نه تنها برای عمل اخلاقی و کسب فضیلت ضروری است، بلکه تنها علت آن نیز شناخته می شود؛ یعنی معرفت علت لازم و کافی عمل اخلاقی و کسب فضیلت است و کسی با آگاهی و معرفت (خواسته و دانسته) مرتکب بدی نمی شود. بدین ترتیب رابطۀ ضروری میان معرفت و عمل اخلاقی برقرار است. افلاطون با پذیرش این دیدگاهِ استاد خود، آن را بر مبانی معرفت شناختی خاص خود و ایدۀ مُثل استوا...

در اخلاق تحلیلی معاصر نظریه های مختلفی در باب عینیت ارزش های اخلاقی مطرح است که یک دسته از آن ها نظریه های قائل به عقل عملی اند. این نظریه ها در عین اینکه تأکید بر انفصال اخلاق از علم دارند، در عین حال، برای اخلاق عینیتی را اثبات می کنند که ریشه در عقل عملی دارد. روایت های متأخر این رویکرد را می توان به دو دسته تقسیم کرد: یک. روایت هایی که با هابز قرابت دارند و دو. روایت هایی که اجمالاً کانتی ان...

تفاوت نگاه به سرشت بایستگی‌های اخلاقی، منشأ تنوع نظریه‌هایی در این باب شده است. نظریه الزامات اخلاقی آیت‌الله لاریجانی یکی از آنهاست که به علت اعتقاد به معناداری و واقعیاتی نفس‌الامری، از سایر نظریه‌ها متمایز شده است. این مقاله ضمن تبیین دیدگاه ایشان و بررسی اجمالی سایر نظریه‌ها از نگاه خود ایشان، نظریه الزامات اخلاقی و عقلی را در سه حوزه معناشناسی، هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی تحلیل و ارزیابی کرده...

اندیشمندان مسلمان در عرصه حکمت عملی، نظریه هایی برای تبیین و تفسیر پدیده های فرهنگی، مطرح نموده اند که قابلیت و ظرفیت فراوانی برای به کار گیری در عرصه علوم اجتماعی دارد. مسکویه اندیشمند ایرانی قرن چهارم و پنجم قمری، از جمله فیلسوفانی است که با رویکردی اخلاقی به بررسی معنا، رذایل، فضایل و ارزش های اخلاقی، سنن و تاثیر آن بر کنش متقابل پرداخته است. در این مقاله با روش تحلیلی به دنبال استخراج و تدو...