زبان شناسی یکی از ابزارهای مؤثر در تحلیل سبک شناختی متن است. بی تردید یکی از وجوه تفاوت مکتب ها و نظریه های ادبی با یکدیگر، زبان مورد استفاده آنهاست. این مسئله فرضیه بنیادین این مقاله را شکل داده است. پژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بازیابی نحوه به کارگیری زبان در دو مکتب رئالیسم و سوررئالیسم و بیان وجوه تفاوت آن از رهگذر بررسی دو رمان برجسته فارسی، «بوف کور» صادق هدایت و «سووشون» سیمین دانشور می...

یکی از مسائل جدیدی که در رمان نیاز به بررسی و پژوهش دارد، رابطه زبان و جنسیت است. در این مقاله، که پژوهشی بینارشته­ای است، پژوهندگان قصد دارند با تکیه بر مطالعات زبان­شناسی اجتماعی ـ به ویژه نظریه لیکاف ـ رابطه زبان و جنسیت را در رمان شب­های تهران بررسی کنند تا از این رهگذر تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان رمان و میزان موفقیتش در ایجاد زبانی متناسب با جنسیت شخصیت­ها معلوم شود. برای این منظور زبان زن...

در اواخر قرن بیستم تحقیقات در باره ی یادگیری واژگان گسترش یافت . بیشتر مطالعات در زمیته تاثیر تکرار در بافت زبانی بر یادگیری واژگان صورت گرفته است? اما نتایج تحقیقات گذ شته بی ثبات و بعضاً متناقض است. این تحقیق به بررسی تکرار در دو نوع بافت زبانی در دانش آموزان پیش دانشگاهی پرداخته است. این مطالعه در دو آزمایش با لغات حقیقی و ساختگی بر روی مجموعا 240 آزمودنی انجام شد. برای انجام مطالعه ?0 واژه ا...

مباحث فلسفه زبان (زبانشناسی فلسفی) را زیر دو عنوان کلی معناشناسی فلسفی[1] و کارکردشناسی فلسفی[2] میتوان دسته بندی کرد. اولی دارای دو بخش عمده نظریه معنا[3] (شامل بحث‌های مربوط به ماهیت معنا، معناداری، هم معنایی، تحلیلیت، و استلزام) و نظریه ارجاع[4] (شامل بحث‌های مربوط به نامگذاری، صدق، دلالت، دامنه مصادیق و مقادیر متغیرها) و دو...

نظریۀ ساختارگرایی به عنوان یکی از مؤثرترین نظریه های قرن حاضر پذیرفته شده است. هدف غایی آن را «کشف و دست یافتن به راز پنهان و جنبه های زبان شناختی اثر ادبی» از طریق عناصر ساختاری اثر دانسته اند. طبق این نظریه ، در واکاوی ساختار یک اثر ، توجه به دلالت های فرامتنی جایی ندارد و ساختارگرا نگاه خود را تنها به متن معطوف می کند و معنا را از ساختار متن می طلبد. مطابق با این نظریه ، در این مقاله کوشش شد...

نظریه کنش ارتباطی (جهان زیست و سیستم) و نقد اجتماعی- سیاسی دکتر محمود شفیعی چکیده: نقد حوزه های مختلف جامعه مدرن با استخدام دو مفهوم «جهان زیست» و «سیستم»، از مؤلفه های جامعه شناختی نظریه کنش ارتباطی، مهم ترین تلاش فلسفی- اجتماعی هابرماس در دهه هفتاد میلادی است. استدلال این است که هر نظام اجتماعی به انسجام نیاز دارد و بدون آن با بحران روبه رو خواهد شد؛ امّا انسجام اجتماعی، نه صرفاً برآیند الزاما...

حرکت یکی از مفاهیم بنیادی در نظامِ شناختی بشر است. این مفهوم می‌تواند به گونه‌های مختلف در زبان‌ها بازنمایی شود. همین تفاوت در قالب‌بندی سازه‌های مفهومیِ حرکت، بنیاد نظریۀ الگو‌های واژگانی‌‌دهد. این نظریه می‌تواند خانواده‌های زبانی را برپایۀ چگونگی ادغام سازه‌های رویی رده‌بندی‌هایی نیز در این روی‌چشم می‌خورد. پژوهش حاضر می‌‌از طرح این نارسایی‌ها، با توجه به زبان فارسی، راه‌حل‌‌هایی ارائه دهد. نتی...

پژوهش حاضر با هدف ارتقای کیفی پدیده تفسیر و فهم گزاره‌های قرآنی، سعی در تلفیق دو روش «تفسیر قرآن به قرآن» و «نظریه میدان معنایی»، در فهم و تفسیر قرآن دارد. ایده اصلی نوشتار آن است تا هم‌سویی‌های مبنایی آنها را روشن کند و از لابه‌لای مبانی مورد اختلاف، بزنگاه‌های مشترک و متقارب را کشف نماید. یافته‌ها حاکی از آن است که دو روش در برخی مبانی مانند متن‌گرایی، نظام‌وارگی متن و جهان‌بینی زبانی اشتراک ...

پژوهش حاضر در ابتدا شرح مختصری را پیرامون نظریه پردازی دو طرز نگرش در مورد ماهیت هوش، ارائه می­نماید. سپس با نگاهی تاریخی و مستند به رابطه­ی دوزبانگی و رشد شناختی، مبانی نظری تحقیق را شرح می­دهد. هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر دوزبانگی و جنسیت بر هوش زبانی و هوش ریاضی-منطقی با مقایسه­ی دانش­آموزان دوزبانه­ و یکزبانه است. از میان 67031 نفر دانش­آموز مشغول به تحصیل مقطع پیش­دانشگاهی در سال تح...

در پژوهش حاضر که با هدف ارتقای دانش انتقادی خوانندگان انجام می پذیرد برآنیم تا نگاه ایدئولوژیک گفتمان-های رقیب را با بکارگیری نظریه تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در متون رسانه ای رمزگشایی کرده و معانی بیش از صورت زبانی را با توصیف و تبیین ساخت های زبانی آشکار نماییم. بدین منظور، متونی را با محوریت موضوع اعطای بورسیه های تحصیلی توسط دولت دهم برمی گزینیم. داده های پژوهش حاضر از رسانه مطبوعاتی دو گف...