«ولایت فقیه»، گفتمان، نظریه و نظامی سیاسی است. این نظریه و نظام سیاسی در راستای گفتمان سیاسی «امامت» شیعی قراردارد و در گستره مکتب اسلام و سیاست و رهبری در نظریه و نظام سیاسی اسلامی موضوعیت و مشروعیت می یابد. ارتقای کارآمدی سیاسی و ملی، مهم ترین چالش نظریه و نظام سیاسی ولایت فقیه در حال حاضر می باشد و تبیین و تحقق توسعه مادی، اقتصادی و ابزاری مدرنیستی توامان با تعادل سیاسی و اجتماعی و در جهت تع...

مسئله ولایت یکی از مهم‌ترین مسائل فقهی، کلامی و سیاسی اندیشه اسلامی شیعه است در حقیقت پاسخ به مشکلات و مسائل جامعه اسلامی در طول تاریخ، طرح این اندیشه را ضروری کرد، با توجه به روندی که به پیشینه‌ ولایت‌فقیه نگاه می‌شود از دوره صفوی به این‌طرف است که بحث ولایت سیاسی فقیه وارد عرصه می‌شود و در قبال حکومت‌ها مطرح می‌شود در سیر این دوره‌ها با توجه به مسائل و مشکلات کشور تا زمان امام خمینی(ره)در راب...

در این تحقیق ابتدا واژه هایی مثل ولایت، فقه، امورحسبیه، ولایت مطلقه ذکر گردیده است که نوعا از مبادی تصوری و فقهی بیان شده است. در فصل دوم: در مورد ولایت فقیه و امور حسبیه گفتاری صورت گرفته است. در فصل سوم: درمورد حکومت اسلامی و مقدمات آن از امور حسبیه سخن میان آورده است. فصل چهارم دیدگاه های فقهای شیعه در ولایت عامه فقیه در عصر غیبت آورده شده است. فصل پنجم: در این فصل بر فرض تعدد فقها اعمال ولا...

قبل از تعریف و بیان موضوع لازم است واژه هایی را که در موضوع به کار رفته است توضیح داد. ولی: مشتق از ولایت است، «ولی علیه» یعنی اختیاردار آن چیز شد و ولی به معنی دارنده اختیار و سلطنت است. فقیه: مشتق از فقه است و معنی لغوی آن فهم است و فقیه در اصطلاح بر شخصی اطلاق می شود که بتواند احکام شرعی را به صورت استدلالی و با استناد به منابع معتبر معلوم کند. حدود اختیارات: مقصود از حدود اختیارات گستر...

هیأت های رسیدگی به تخلفات اداری از جمله ساز و کارهای مؤثر نظارتی بر دستگاه های اداری برای تحقق حاکمیت قانون و عدالت محسوب می شوند. در ایران از دو نظام وحدت و دوگانگی دادگاه های اداری و سایر دادگاه ها، نظام دو گانگی با تغییراتی پذیرفته شده است. از موضوعات مهم در خصوص هیأت های رسیدگی به تخلفات اداری، چگونگی نظارت بر آنها است. در جمهوری اسلامی ایران دو نوع نظارت اداری و قضایی از سوی دو مرجع اداری ...

معمولاً عالمان دینی متأثر از مبانی دین شناختی و نیز شرایط اجتماعی ـ سیاسی که در آن به سر می برند، نگرش های متفاوتی به عرصة سیاست پیدا می کنند. برخی نگرش سلبی به سیاست دارند و به جریان زندگی سیاسی شیعیان در عصر غیبت اعتقاد ندارند و پاره ای دیگر با نگرشی ایجابی به سیاست، معتقد به اقامة وظایف امام معصوم (ع) در کلیت عصر غیبت اند. آیت الله تبریزی از جمله عالمان سنتی است که نگرشی ایجابی به سیاست در سا...

در طول تاریخ فقاهت شیعه ولایت به‌معنای مسئولیت و سرپرستی امور مربوطه بوده است که برحسب موارد، تفاوت می‌کند و در شئون عامه و مصالح همگانی امت، تمامی احکام انتظامی اسلام را شامل می‌گردد. شیخ انصاری و امام خمینی(ره) به‌عنوان فقیهانی هستند که نگاهی وحدت‌انگارانه به رابطه ولایت با فقیه دارند. هم‌چنین هردو قائل به ولایت اذنی برای فقیه هستند. در این نوشتار علاوه بر آگاهی از دیدگاه شیخ اعظم، مق...

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تدوین قانون اساسی از مسائل اساسی بود که باید به سرعت تهیه می‌شد. در پیشنویس‌های قانون اساسی حتی پیش‌نویسی که به دستور امام خمینی(ره) نوشته شده بود، ذکری از اصل ولایت فقیه نبود، از این‌رو پس از شکل‌گیری مجلس خبرگان قانون اساسی و طرح ولایت فقیه به‌عنوان یکی از اصول قانون اساسی،  واکنش‌های  برخی گروه‌ها را در پی داشته است. بهطوری‌که حتی به طرح انحلال مجلس نیز کشیده شد...

یکی از ارکان شناخت موضوعات احکام فقهی‌‌، متصدی تشخیص آنهاست. معروف است که تشخیص موضوع، کار فقیه نیست. این مقاله ضمن ردّ این ادعای کلی و اجمالی‌‌، در زمینۀ شناخت موضوعات احکام فقهی به بررسی و کشف جایگاه و مسئولیت‌های «فقیه»‌‌، «مکلّف» و «کارشناس» و تقسیم کار آنها پرداخته و مسئولیت هرکدام از آنان را تعیین کرده است. با بررسی این سه جایگاه تشخیص موضوعات احکام فقهی‌‌، روشن شد که قلمرو مسئولیت فقیه در ...

فقیهان از دیرباز، کم و بیش درباره شرایط و اختیارات حاکم اسلامی به بحث و بررسی پرداخته­اند. گروهی از فقیهان، حکومت و اداره امور جامعه را در زمان غیبت حق فقیهان می­دانند. تأکید بر اجتهاد به عنوان شرط اساسی مشروعیت نظام سیاسی در عصر غیبت و به تبع آن ولایت سیاسی مجتهدان، به دو نتیجه عملی انجامیده است: الف. اصرار بر عدم‌جواز واگذاری حکومت به دیگران و حفظ ولایت سیاسی بلاواسطه و مباشرت فقیه در امر دو...