تئوری "بازتاب" در جامعه‌شناسی سینما به فیلم‌ها به مثابه سندهایی می‌نگرد که زندگی اجتماعی در آنها بازتاب پیدا می‌کند و لذا با بررسی آنها می‌توان به تحولات و گرایش‌های اجتماعی پی برد. در این مقاله شهر تهران از منظر جامعه شناسی سینما در آثارسینمای دهه ی 40 (فیلم خشت و آینه ساخته ابراهیم گلستان) تحلیل می شود و دگرگونی های شهر و دگردیسی های رفتارها و هنجارهای فرهنگی اجتماعی و شهری، چگونگی گذارانسان ...

ویژگی های الگوی مصرف در تبلیغات تلویزیونی در مقاله حاضر استخراج شده است، با اتخاذ رویکردی تلفیقی، نشانه شناسی الگوی مصرف به عنوان هدف اصلی، مورد مطالعه قرار گرفته است. چارچوب نظری پژوهش حاضر ترکیبی از نظریه های پسا مدرنیستی و انتقادی در مورد مصرف به مثابه یک کنش و نشانه اجتماعی و همچنین نظریه های مربوط به نشانه شناسی است. روش مورد استفاده، تحلیل محتوای کیفی و نشانه شناسی است که در قالب آن یکی ا...

شهر بی­خاطره شهری است که با پدیده بحران هویت مواجه می باشد. وقایع در شهر خاطرات را می­سازند و برای ایجاد آنها نیاز به فضا دارند. فضاهای خاطره ساز که قبلا در شهرهای ما وجود داشتند تنزل کیفیت یافته اند. از این رو با کاهش بسترهای مناسب برای شکل گیری خاطرات جمعی در شهرهای امروز مواجه شده و معدود فضاهایی از گذشته وجود دارند که با تغییر کاربری به مرور زمان تبدیل به نشانه های شهری شده اند تا خاطرات جم...

هدف این مقاله بررسی شیوه برساخت هویت ازطریق مصرف موسیقی، مخصوصاً موسیقی عامه پسند، درمیان جوانان است. ازآنجاکه موسیقی امروزه همه مکانی شده و به منزله کرداری اجتماعی به شدت درمیان جوانان رایج شده است، بررسی و تحلیل آن می تواند زوایایی نهفته این گرایش را آشکار کند. در جهان مدرن امروز مقوله برساخت هویت دربین جوانان خصلتی پیچیده و چندلایه به خود گرفته است. فرایند هویت سازی بیشتر به صورت موضوعی نشانه...

درهنر و ادبیات، نظام های نشانه ای متمایزی عمل می کنند که در مواردی قابل مقایسه اند. شعرها و نقاشی های سهراب سپهری، شاعر و نقاش توانای معاصر نیز آکنده از نشانه هایی است که با رمزگشایی این نشانه ها آثارش ملموس تر و قابل فهم تر می شود. خاستگاه بیشتر نشانه های سهراب طبیعت و همچنین عرفان بودایی و هندی بوده است. وی با نوعی کشف و شهود عرفانی و زیباشناسانه ی افلاطونی به گونه ای «همه خدایی» و «همه جا خد...

خانه های تاریخی کاشان مجموعه بی نظیری از معماری تاریخی این مرز و بوم است که از جهت معماری، خصوصیات منحصربه فردی دارد. هدف این مقاله تحلیل نشانه شناختی (ساختگرا، فرهنگی و پساساختگرا) این خانه ها (عامری ها، طباطبائی ها، بروجردی ها، و عباسیان) با توجه به نشانه های فرهنگی آنها است. تمرکز اصلی این تحقیق بر باز نمود عناصر فرهنگی مانند محرمیّت، امنیت، قدرت، شأن و احترام اجتماعی در نظام نشانه ای خانه ها...

مفهوم بازنمایی در تولیدات فرهنگی و آثار هنری و مسئله ی بازنمایی زنان در این آثار همواره موضوعاتی مورد بحث در پژوهش های هنری بوده است. در جامعه ی ما، همچون بسیاری از دیگر جوامع سنتی و مردسالار، نگاه شیئیت انگارانه به زنان و در نظر گرفتن آن ها به مثابه موجوداتی صرفاً مطلوب و ابژه هایی لذت بخش از منظر و نگاهی مردانه، در بسیاری از ابعاد زندگی فردی و اجتماعی و از جمله در آثار هنری به روشنی قابل ملاحظ...

مردانگی، به عنوان جایگاه مردها در نظم جنسی، بنظر می رسد که در ایرانِ متأخر، مساله دار شده و آشفتگی فرهنگیِ حول آن افزایش یافته است. بی میلی برخی مردان به ازدواج، گسترش فرهنگ آرایش کردن در پسرهای جوان و توجه به مردها به عنوان عاملین اصلی روسپیگری، از جمله نشانه های این آشفتگی است. تحقیق حاضر در این راستا، درصدد برآمد تا با مطالعه بازنمایی مردانگی در عکاسی مطبوعاتی کشور، به بخشی از خلاءِ شناخت مردان...

با آغاز پژوهشهای زبان شناسیک در اوایل ده? هفتاد دربار? جنسیت و زبان، تحولی شگرف در مطالعات زبان شناسی اجتماعی به وجود آمد. از دیدگاه این متفکران، زبان یک واحد ثابت و بدون تغییر نیست که تنها با بررسی شکل انتزاعی آن بتوان به شناخت آن نائل شد؛ بلکه باید زبان را در جامعه و تحت تأثیر متغیرهایی چون جنسیت، طبقه، نژاد، مذهب و ... بررسی کرد. مهمترین دلایل این رویکرد به زبان، شکل گیری نهضتهای فمنیستی در ...