دولت، در تاریخ معاصر ایران، یکی از مهم‌ترین نهادهایی بود که در گفتمان تجددخواهی مورد توجه قرار گرفت و خیلی زود، تحول در آن، ذهن نوگرایان ایرانی را مشغول کرد. نخستین تلاش‌ها برای تحول در آن، با گفتمان «دولت مستقل منظم» توسط مَلکَم خان در دورۀ ناصرالدین شاه صورت‌بندی شد و به سرانجامی نرسید و در حد طرح باقی ماند، اما این ایده به‌جا ماند که بدون داشتن دولتی قدرتمند، نمی‌توان متجدد بود. این ایده، در گ...

سبک شناسی در حوزه های گوناگون تحقیقات ادبی به ویژه در نقد ادبی متون نقش مهمّی دارد و طبقه بندی علمی آن می تواند کار آموزش سبک را آسان کند. هدف از این نوشتار نگاهی انتقادی به کتابهای سبک شناسی از جهت تقسیم بندی شیوه های نثرنویسی است. برای رسیدن به این هدف ابتدا دیدگاههای تعدادی از محقّقان در تقسیم بندی شیوه های نثرنویسی بیان شده و سپس به نقد و بررسی آنها پرداخته شده است. مهمترین آسیبهای این گونه...

یکی از موضوعات مهم در مطالعۀ آسیب شناختی نظام مشروطه، چگونگی تدوین و اجرای نخستین قانون انتخابات و تأثیر آن بر کیفیت استقرار نخستین مجلس مشروطه است. بررسی این موضوع از آن روی اهمیت دارد که می‏توانست بر سرنوشت نظام مشروطه تأثیر بسزایی داشته باشد. در این زمینه، مسائلی چون چگونگی اقتباس و اجرای قانون انتخابات و سپس تأثیر آن بر روند استقرار مجلس مطالعه می شوند. چنین مسائلی چنانکه باید، از زوایای گو...

تاریخ بیهقی اثری ویژه در تاریخ و ادبیات فارسی است که شیوه نثر آن تأثیری ماندگار بر آثار و حتی اشعار پس از خود گذاشته است. شگردهای داستانی به کار رفته در این اثر، پژوهشگران فراوانی را برانگیخته تا از منظر داستانی به آن بنگرند. بررسی کارنامه بیهقی پژوهی در ایران نشان می دهد، به ماجراهای حسنک وزیر و افشین و بودلف بیش از دیگر ماجراها توجه شده است. ماجرای نخست در دوران بیهقی روی داده و دومی پیش از ع...

پژوهش حاضر به تحولات فرهنگی و اجتماعی زنان ملل مختلف اختصاص دارد و اساس آن بر مطبوعات ایرانی از آغاز انتشارشان در دوره قاجار تا پایان مشروطه دوم یعنی 29 ذی‌حجه 1329ق. قرار گرفته است. انعکاس مطالب از زنان سایر ملل در روزنامه‎ها و چگونگی آن، در سه مرحله بنابر ویژگی‌هایی خاص قابل تفکیک است. مرحله اول روزنامه‌های دولتی داخلی را دربردارد؛ مرحله دوم با انتشار روزنامه‌های برون‌مرزی آغاز شده که با وقوع...

هنر دبیری و نویسندگی میراث فرهنگ غنی و کهنی است که از ایران باستان سرچشمه گرفته است و با ورود اسلام به ایران و پیوند فرهنگ ایرانی- اسلامی غنای خاصی یافته است. آثار نویسندگان بزرگ ادب فارسی بر مبنای اصول و مبانی، شکل گرفته است که این اصول و مبانی را می توان نظریه دبیری فارسی دانست. نویسندگان و دبیران فرهیخته زبان فارسی برای تأثیرگذاری بیشتر بر خواننده ارائه سخن را بر اساس اصول و مبانی خاصی طرّاح...

یکی از رخدادهای مهم عصر مشروطه-که باعث تشدید ناامنی در ولایات شد-بازگشت محمد علی شاه به ایران بود که پس از فتح تهران در سال 1327 ق./1909 م./1287 ش.به دست مشروطه خواهان تبعید شده بود.او که مناسبات تنگاتنگی با سران ترکمن،مازندران و سوادکوه داشت،از راه استرآباد وارد ایران شد و سوادکوه را-که مقر اسماعیل خان سوادکوهی(امیر مؤید بعدی)بود-به عنوان پایگاه خود برگزید.با توجه به درگیری پیش آمده بین مشروطه...