در غزوه تبوک ـ بر خلاف دیگر غزوات ـ میزان مشارکت فعال مسلمانان کاهش یافته بود و سستی آنان در جهاد، باعث تاخیر در تدارک سپاه و حرکت به سوی میدان نبرد شده بود. عده­ای از صحابه با کارشکنی، عذر خواهی و بهانه آوردن درصدد بودند حضور نیافتن در جنگ را توجیه کنند. خداوند در سوره توبه در واکنش به این وضع، با افشای نیت­های این گروه­ها، دلایل حقیقی مشارکت نکردن آنان را بیان کرد. بر اساس آیات سوره توبه، گرو...

دیوان حافظ چنان با باورهای ملّی در پیوند است که می­توان گفت پس از شاهنامه هیچ اثری در حوزۀ ادب فارسی بیش از دیوان حافظ پرتوافکن روح ایرانی نبوده است. دیوان حافظ از لحاظ لفظ و معنی بی­بدیل، از حیث ادبی پرتوان و از نظر هنری بی­نظیر است. دیوان حافظ، قدرت خارق‌العادۀ حافظ را در بیان واقعیّت­های عصر خود نشان می­دهد. حافظ با دقّتی فراوان و دیدی موشکافانه مسائل عصر خویش را در می‌یابد و آن­ها را به گونه­ا...

والی نشین اردلان از جمله حکومت های محلی عصر صفوی بود که سابقۀ تشکیل آن به پس از صفویه باز می گشت. حکام این والی نشین، که بر قسمت هایی از مناطق کرد نشین غرب کشور حکم می راندند، به دلیل جایگاه خاص جغرافیایی خود؛ یعنی، قرار گرفتن در مرز ایران با امپراتوری عثمانی، رقیب متخاصم صفویان، نقش قابل توجهی در مناسبات این دو حکومت داشتند؛ چرا که منطقۀ حکومتی این والی نشین در میدان نبرد و مبارزه و در مسیر جغ...

شناخت زمین و آشنایی با ویژگی های مختلف آن با استفاده از ابزارهای به روز و کارآمد عامل مهمی در دستیابی به برتری نظامی محسوب می شود. انتخاب مکان مناسب جهت استقرار سایت های دیدبانی و پست های استراق سمع در صحنه نبرد یکی از مهم ترین و در عین حال حساس ترین اقدامات فرماندهان نظامی محسوب می گردد. هدف از این پژوهش شناسایی و تعیین مناطق بهینه استقرار دیدبانها در منطقه نصرآباد اصفهان قبل از حضور فیزیکی، ب...

رستم همواره در شاهنامه به دلیل عملکردها ی مثبت خود مورد ستایش ایرانیان وتورانیان قرار گرفته است اما او در نبرد با سهراب، خصائل منفی و عملکردهای نادرستی دارد. این پژوهش با روش تحلیل محتوایی، شخصیت رستم را از دیدگاه روانشناسی در چهار بعد: بی مسئولیتی، هراس، ضعف قدرت و شخصیت و خلاف گویی، بررسی نموده و در پی اثبات دو نکته است: نخست آنکه لازم نبود رستم با تلاشی تصنعی، هویت خود را از سهراب پنهان کند ...

تحولات متصف به دو صفت اصلی بیداری اسلامی و بهار عربی که از اواخر سال 2010 در منطقه خاورمیانه عربی شده است، مبین آن هستند که منطقه خاورمیانه در حال ورود به عرصه جدیدی از حیات سیاسی و اجتماعی خود است. عمده ترین چالشی که در اثر این تحولات در منطقه به وقوع پیوسته، در دروازه سوریه تنش ایجاد نموده است و دوکشور ایران و  ترکیه را رو در روی هم قرار داده است. هر یک از این دو کشور در صدد تحمیل الگوی خود د...

تعارض گزارش های آماری در بررسی‎های تاریخی، یکی از مسائل دانش تاریخ و به ویژه تاریخ‎نگاری است. این مسئله زمانی اهمیت خواهد یافت که گزارش های آماری فراوانی از یک رویداد در دسترس باشد. درباره حادثه کربلا، گزارش های آماری فراوانی در منابع یافت می شود. یکی از این گزارش ها، شمار زخم‎های امام حسین علیه السلام است. براساس استقرای نویسنده، حدود چهارده گزارش آماری در این زمینه ثبت شده است که سازگاری آنها...

در پژوهش حاضر به شناسایی رویکرد سازمان­ها، صنایع و مراکز تحقیقاتی وابسته به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای جهان در فرآیند طراحی و ساخت نمونه­های مختلف ادوات و تجهیزات نظامی مرتبط با حوزه خودرویی پرداخته شده است. بدین منظور؛ فرآیند گردآوری داده­های مورد نیاز تحقیق با بهره­گیری از اطلاعات و مدارک موجود در منابع با استفاده از راهبرد مطالعات تطبیقی و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده ا...

    برخورد درست و اصولی با هر پدیده‎ای، نقش بسیار مهمی در رسیدن به اهداف از راه صحیح دارد. از جمله این پدیده‌ها، رفتار در برابر دشمنان است، که اگر طبق مبانی اخلاق و تربیت اسلامی صورت گیرد، یکی از عوامل موفقیت و اقتدار واقعی در میدان نبرد خواهد بود.‌ در مقابل، بی‌توجهی در این زمینه، گاه باعث ضررهای جبران‌ناپذیری می‌شود. اسلام، دین تعلیم و تربیت است. از دیدگاه این آیین، رسیدن به پیروزی، با هر وسی...

نگاهی دیگر به ناسازواری میان اژدهاکشی رستم و اژدهاپیکری درفش وی   سعید شهرویی* چکیده در بررسی کردارهای رستم، پهلوانِ پهلوانان شاهنامه، یک ناسازواری (تناقض) دیده می­شود؛ بدین­گونه که تهمتن در خوان سوم، اژدهایی را به یاری رخش می‌کشد؛ اما از دیگر سوی، نگاره­ی درفش او، اژدهاپیکر است و در داستان نبرد با اسفندیار به نیای مادری خود، دهاک (اژی­دهاک)، می­بالد. از آن‌جا که در اساطیر ایران، اژدها نماد گجس...