نسبت میان مسألۀ رنج و ایمان، نزد اندیشمندان اهمیت ویژه ای دارد و دیدگاه های متفاوتی در این زمینه ـ با رویکردهای درون دینی یا برون دینی ـ ابراز شده است. اهمیت مسألۀ ایمان، عمدتاً به رابطۀ ایمان و سعادت معطوف است که در متون و مأثورات دینی، بر آن، تأکید فراوان رفته است. در عرصۀ تضارب آرا در این باب، عارفان نیز در آثار مکتوب خویش، با ابتنا بر ذوق و تجربۀ عرفانی، دیدگاه های عمدتاً بدیعی در این باره در...

نظر به اهمیت جایگاه «شمس الدین محمد تبریزی» از جهت رابطه ی تنگاتنگ وی با «مولانا جلال الدین محمد بلخی» که خود به عنوان یکی از مهم ترین چهره های تاریخ ادبیات فارسی شناخته می شود و نیز به دلیل نبود پژوهشی مستقل که به مقالات شمس و وجوه فردی شخصیت شمس از منظر روان شناسی بپردازد، شناخت هرچه بیشتر شخصیت و کارنامه ی شمس، خاصه از حیث تأثیر بر شخصیت عرفانی مولانا، مفید فایده خواهد بود. یکی از شیوه های ر...

هنر شرق آن چنان دارای عمق، پیچیدگی و رمز و راز است که تا کنون دنیای مبهم محمد سیاه قلم و حتی هویتش در پرده ابهام مانده است. موضوع این پایان نامه به بررسی آثار محمد سیاه قلم و به خصوص جهان هیولایی این نقاش گمنام اختصاص دارد. این پایان نامه از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی و توصیفی و روش گردآوری اطلاعات آن کتابخانه ای است که در شش فصل تهیه و تنظیم شده است. فصل اول به کلیاتی در مورد نگا...

چکیده تحقیقات و مطالعات تطبیقی امروزه در حوزة پژوهش های علمی ـ فرهنگی توجه پژوهش گران را به خود جلب کرده است. کمترین فایدة این گونه تحقیقات این است که زمینه ای را فراهم می آورند برای این که وام دهی و وام گیری داد و ستدهای آگاهانه، ناخواسته، و ناآگاهانه و تواردهای پنهان و آشکار میان دستگاه های فکری گوناگون و فرهنگ ها و تمدن های متنوع را بیان دارند. در میان آن ها در چند دهة اخیر، تطبیق اندیشه های...

ادبیات تطبیقی، پنجره ای گشوده شده به دنیای یکرنگی ها است که علی رغم فواصل زمانی و بُعد مکانی، وجوه مشترک اندیشه های عرصة فرهنگ و ادب، شعر و عرفان، ...در آن رخ می نمایاند و حقیقت حال انسان ها را در چهرة بزرگان عاشق متجلی می سازد. عرفان، سرچشمة الهام او است و ،« نیکلسون » مولانا جلال الدّین محمد که به نوشتةوی را عظیم ترین شاعر عارف تاریخ دانسته و استاد فروزانفر او را معدن حقایق « آربری » 209 (، آوا...

ذات شعر عرفانی در اساس با رمز و راز گره خورده است. عارفان هم جهان را رازآلود می بینند و هم رازآلود می اندیشند. رازهایی در پس کائنات هست که هستی را قائم و پابرجا نگه داشته است؛ چنانکه این اسرار از پرده برون افتد مجموعه آفرینش از هم خواهد پاشید. عارفان رازدان و راز آشنایند و در مرحله ای دیگر پرده از برخی اسرار عالم برمی دارند. سالک در پایان سیر و سلوک و در برابر آن همه ابهام خلقت به مقام «حیرت» م...

این مقاله بر مبنای دانش نام­شناسی، به بررسی شخصیّت‎های قصّه­های عامیانه می پردازد. مبنای بررسی­ها قصّة فیروزشاه‎نامه است؛ زیرا در این رمانس عامیانه 234 شخصیّت با تیپ های اجتماعی مختلف و تنوّع نام‎ها دیده می­شود. علاوه بر این، با مراجعه موردی به سایر رمانس‎های عیّاری؛ چون ابومسلم نامه، اسکندرنامه، امیرارسلان نامدار، سمک عیّار، حسین‎کرد شبستری، حمزه نامه و داراب نامه طرسوسی به مقایسه و تحلیل نامهای اشخا...