یعرف «التناص» فی اللغة العربیة بألفاظ الآخری منها «النصوصیة» و«التناصیة» و«تداخل النصوص» وباللغة الإنجلیزیة «intertextuality» ویعتبر التناص طریقة لفهم النصوص بدقة أکبر حیث یتم دراسة العلاقات بین النصوص فی هذا النهج ویسعی أن یذکر لنا بأن کل نص وکل راوی یأثر بنصوص ورواة آخرین من الماضی أو الحاضر ویستفاد بوعی أو بغیر وعی من کلماتهم وأفکارهم. فی نهج‌البلاغة، یقتبس الإمام علی (ع) أحیانًا کلمات وعبارا...

از دیرباز دانشمندان اسلامی و به خصوص فقیهان، در صدد کشف راه ها و روشهای متعدد فهم حدیث، یکی از دو منبع اصیل فکر و عمل اسلامی بوده اند، از جمله این راه ها و روشها، دقت در سیاق لغوی متن حدیث است و علما از سیاق در کشف معنا، شناخت انواع علل و موانع فهم حدیث، حذف، اصلاح و تنقیح احادیث آسیب دیده بهره جسته­اند و عدم ملاحظه این روش، گاهی منجر به معانی غیر مراد از حدیث می گردد. در این مقاله، که به روش ...

روایات تفسیری مهم‌ترین منبع فهم اهل البیت (ع) از قرآن کریم است. اهل بیت (ع) مفسر واقعی کلام وحی هستند و در فهم قرآنی جایگاه ویژه‌ای دارند (مطلع). در این پژوهش با بررسی روایات واژه‌محور در تفسیر قرآن یا همان لغوی در اصول الکافی که نمونه آماری ماست، ضمن وجوه معناشناسی این روایات، روش‌شناسی تفسیر واژگانی اهل بیت ذیل آیات قرآن هم تحلیل و بررسی شده است (هدف). این مقاله با روش تحلیل محتوا شکل گرفته ا...

شناخت معنای واژه ها و مفردات از جمله مقدمات ضروری و مهم فهم هر متنی به ویژه فهم قرآن کریم و تفسیر آن است. از این رو واژه شناسی آیات از دیرباز مورد توجه مفسران و علمای علم لغت بوده است و به دلیل اهمیت و جایگاه معنای مفردات در فهم آیات آنان همواره در جهت واکاوی و فهم معنای واژگان اهتمام ورزیده اند. از سوی دیگر ائمه معصومین علیهم السلام به عنوان مفسران و معلمان کامل قرآن در بسیاری از موارد به تو...

چکیده: یکی از فنون برجسته در متون ادبی «وصف» است. در اهمیت این فن مهم همین بس که وصف عمود و پایه شعر و نثر فنّی است و قرآن کریم نیز به گونه¬ای موثر با طرحی حساب شده و در موضوعات گوناگون، آن را به کار بسته و مجموعه¬ای از مفاهیم مرتبط به هم را عرضه می-کند. پژوهش حاضر بر آن است تا به واکاوی وصف به عنوان یکی از ویژگی¬های مهم ادبی در قرآن به ویژه در جزء سی¬ام این کتاب شریف، بپردازد. در این راستا ا...

هر که او از همزبانی شد جدا بی زبان شد گرچه دارد صد نوا کل من فارق أبناء لغته فقد لسانه الناطق حتی و إن کا ن لدیه مئه صوت یصوت به. إن تعلیم القرآن یختلف عن أیی تعلیم آخر. فتعلیم القرآن یحتاز بأن اول من علّمه هو الباری التعلی (الرحمن علّم القرآن) و أول من تصدّع لتعلّمه هو الرسول الأکرم (ص) (اقرأ باسم ربک الذی خلق) فللقرآن لغته خاصه به و ال یمکن لعملیه التعلیم و التعلم أن تتم دون معرفه هذه اللغه اکاصه...

با ظهور تحلیل ژانر ?مقالات تحقیقاتی بعنوان اصلی ترین کانال برای ارایه یافته های علمی توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است. توجه کلی مطالعات در زمینه این ژانر کاوشی در ساختار محورهای ارتباطی و شناسایی ویژگی های زبانی آن بوده است. هدف اصلی این مطالعات آشکار ساختن دلایل اصلی رد یا پذیرش مقالات تحقیقاتی در مجلات بین المللی بوده است. با توجه به شواهد کثیر در این زمینه? محورهای ارتباطی و الگوهای پیوس...

از آن جا که واژگان زیر بنای اصلی هر کلامی را تشکیل می دهد واضح است که گام اول برای فهم مقصود سخن، دریافتن مفاهیم و مدالیل اصلی واژه ها است. این امر در مورد قرآن کریم به مراتب پررنگ تر جلوه می کند چرا که قرآن کتاب هدایت بشریت است. بهترین و استوارترین روش در فهم قرآن کریم تمسک به کلام معصومان: است؛ پیامبر اسلام6و امامان: علاوه بر تفسیر آیات، اهتمام ویژه ای به شرح و تبیین واژگان قرآن داشته اند؛ در...

فهم هرکلامی در در جه اول منوط به فهم لغات و ترکیبات آن است و کلام خدای رحمان-که از طریق وحی بر محمد به ما رسیده-نیز از این قاعده مستثنا نیست. این موضوع درباره قرآن از جایگاه والاتری برخورداراست؛ زیرا دانستن معانی مفردات قرآن کریم یکی از ابزارهای لازم برای دانستن معنای آیات وحی الهی است و آگاهی درست و دقیق از معانی الفاظ کلام حق، یکی از شروط لازم و ضروری برای مفسر قرآن کریم محسوب می شود که در نت...