ایده جهانهای ممکن حدود نیم قرن است که مورد توجه قرار گرفته است. کاربرد اصلی و اولیه این ایده، توسط منطقدانان و به منظور طراحی دلالت‏شناسی صوری برای منطق گزاره‏های ضروری و ممکن، با استفاده از مفاهیم و ساختارهای موجود در نظریه مجموعه‏ها، بوده است. این ایده سپس، در شاخه‏های دیگر منطق، مانند منطق تکلیف و منطق شرطی نیز به کار گرفته شد و سودمند واقع شد. «جهانهای ممکن»، به سرعت، در رشته‏های دیگر مانند...

منطق علوم اجتماعی از بدو پیدایش قطعی و کلاسیک بوده است. با ظهور منطق فازی به تدریج استفاده از این منطق در علوم اجتماعی به دلیل توانایی های زیادی که به آن نسبت داده می شد و کاربرد فراوان آن توانایی ها -در صورت وجود- در حل مسائل مربوط به این علم، رواج یافت. تغییر منطق در یک علم یا دستگاه معرفتی پیامدهای فراوانی دارد که بر سایر اجزا اثر می گذارد. بدیهی است که بدون شناخت دقیق این پیامدها نمی توان...

برای استدلال در مورد فرایندهای ناشی از عملکرد چندین مرکز منطق های مختلفی ایجاد شده استکه به صورت بندی گزاره ها در زبان های تخصص یافته و بررسی مدل های متناظر و صدق کذب احکام در این مدل ها می پردازد. همچنین نرم افزارهایی برای بررسی این موارد ایجاد شده است. منطق زمانی atl برای بیان گزاره هایی در مورد آن چه ائتلافی از بازیکن ها در یک همکاری استراتژیک می توانند بدان نایل شوند ارایه شده است. دراین پ...

امام محمد غزالی با اینکه سرسختانه به مخالفت با فلاسفه برخاست؛ اما نه‌تنها مخالف منطق نبود؛ بلکه فراگیری آن را برای اهل علم به‌ویژه متکلمان و اصولیون ضروری می‌دانست. نقش او در تبیین جایگاه رفیع علم منطق، و ارتقای میزان مقبولیت آن در میان متشرعین قرن پنجم، قابل انکار نیست. غزالی ابتکارات و آرای متعددی در علم منطق دارد که مهم‌ترین آن‌ها، استخراج قیاس‌های منطقی از قرآن کریم و درآم...

چکیده برای فهم مبانی و خاستگاه منطق هگل، علاوه بر منبع اصلی مورد استناد مفسران؛ یعنی کتاب علم منطق، لازم است نخستین رسالۀ منطقی هگل طی سال های حضورش در ینا مورد بررسی قرار گیرد. رساله‌ای که نه تنها در زبان فارسی هیچ شرحی از آن در دسترس نیست، بلکه حتی در زبان انگلیسی نیز مهجور است. مقالۀ حاضر برای نخستین بار شرحی از سیر تکوین منطق ینای هگل به دست می­دهد. به همین منظور ابتدا مختصری به کلیت نظام ی...

هر علمی دارای منطق و زبانی است که هرگاه خواننده آن علم با آن منطق و زبان آشنا شود، می­تواند آن علم را به درستی بفهمد. حکمت و فلسفه اسلامی نیز دارای منطق و زبان خاصی است که برای فراگیری آن باید منطق و زبان آن را به درستی بشناسیم. اساسی­ترین منطق و زبان حکمت اسلامی، اصل امتناع تناقض است. گاهی در نگاه بدوی، برخی از قواعد حکمی با این اصل ناسازگار به نظر می­آید. برای نمونه چگونه می­توان مدعی بود در ...

هدف اصلی از نگارش این پایان نامه بررسی bl-جبرها به عنوان ساختار جبری متناظر با منطق فازی پایه (bl) است.bl-جبرها در راستای اثبات قضیه تمامیت در bl توسط هایک در سال 1998 به وجود آمده اند. توضیح آن که? در منطق فازی پایه- که توسیعی از منطق دو ارزشی است- همانند منطق کلاسیک? مفاهیم مختلف راستی و برهان یکسان هستند. یعنی این که در bl? هر چه که برهان پذیر باشد راست است.(قضیه درستی)? و هر چه راست باشد بر...

شرطی اتفاقی، در آثار مربوط به منطق تطبیقی، تحلیل های گوناگون و اغلب ناسازگار را دامن زده است. در آثار معاصران، دو رویکرد به بحث شرطی اتفاقی وجود دارد: رویکرد موجهاتی و رویکرد جدول ارزشی. در رویکرد نخست، فرمول های منطق موجهات جدید، شامل ادات های ضرورت و امکان، در تحلیل شرطی های اتفاقی به کار رفته است. در رویکرد دوم، از جداول ارزش برای بررسی مسئله استفاده کرده اند. در این مقاله، علاوه بر بیان و ن...

منطق الطیر تعبیری است برگرفته از قرآن که از آن هم در معنای ظاهری (زبان مرغان) و هم در معنای باطنی (زبانی رمزی میان خداوند و انبیا/ اولیا) تعبیر و تفسیر کرده اند. این تعبیر، دست مایة آفرینش رساﻠﺔ الطیرها و به ویژه منظومة منطق الطیر عطار شده است که به شرح معنوی سفر ارواح از غربتکدة غربی خاک، به ســوی اصل شرقی افلاک پرداخته اند. افزون بر کاربرد فراوان این ترکیب و مترادفات آن در شعر فارسی، مولانا ن...

گرچه غزالی سرسختانه با فلسفه به مخالفت پرداخت اما نه تنها مخالف منطق نبود بلکه فراگیری آن را برای اهل علم ضروری می دانست. از نظر او یکی از کارکردهای منطق این بود که جایگزین نظریه امامتی شود که توسط باطنیه عرضه شده بود. القسطاس المستقیم بهترین مصداق این رویکرد است. غزالی در این کتاب مختصر دو کار بدیع انجام می دهد: استخراج قواعد منطقی از قرآن و طرح تقابل میان منطق و امامت، ما در مقاله حاضر پس از ...