مقامات حمیدی، اثر حمیدالدین ابوبکر عمربن محمودی بلخی (فو.559)، نخستین مقامه‌ای است که در زبان فارسی به رشته تحریر درآمده و ـ هر چند به شیوه مقامات بدیع‌الزمان همدانی و مقامات حریری، ره سپرده است ـ از این منظر که نخستین مقامه به زبان فارسی می‌باشد، حائز اهمیت است. از ویژگی‌های مهم مقامه، آهنگینی سخن و عبارت‌های موزون است. از آنجا که جناس از صنایع محوری در ایجاد موسیقی کلام در این نوع نوشتار ـ و ...

این مقاله به معرّفی احمد خضرویه از مشایخ تصوّف در قرن سوم هجری می‌پردازد. بدین‌منظور با استفاده از منابع کهن، به روش تحلیل تاریخی دربارة نام، زادگاه، خانواده، تاریخ وفات، آثار و مصاحبان او آگاهی‌هایی به دست داده می‌شود.

این مقاله در پی تبیین اهمیت و کیفیت استفاده از سجع، مبتنی بر ساختار و روح زبان فارسی در آثار عرفانی و ادبی است. در این میان، به علل توجه نویسندگان و میزان توفیق آنان در رعایت قواعد اصولی سجع از منشأ عربی آن، با هدف چگونگی استفاده مؤلفان از سجع و موازنه اشاره می شود. نتایج نشان می دهد که برای آفرینش اثر هنری مبتنی بر سجع، تغییر ساختار ظاهر به تغییر ساختاری درونی اثر از جمله محتوا و توصیف رویداده...

کتاب الکافی در دوره های مختلف و قرون متمادی به عنوان برجسته‏ترین اثر حدیثی شیعه شمرده شده است. این کتاب، حاصل تلاش علمی کلینی و استفاده از مهم‏ترین حوزه های حدیثی عصر اوست. ری، قم، بغداد و کوفه مهم‏ترین حوزه های علمی شیعه در دوران کلینی بودند که وی از آثار حدیثی آنها بهره برده است. برخی از مستشرقان کتاب الکافی را متأثر از عقل‏گرایی معتزله بغداد دانسته و معتقدند کلینی دیدگاه نص‏گرایی حوزه قم را...

تـهدف هذه الدراسة إلى استعراض ومناقشة أنـماط الأماکن فی مقامات الـحریری، وبیان أهمیتها وعلاقتها بالإنسان، من حیث حیاته الدینیة والاجتماعیة والاقتصادیة والأدبیة، ونظرته إلى الـمکان، التی ینبغی أن تکون على وجه صحیح ومثال سلیم. وقد حاولت من خلال هذه الدراسة کشف النقاب عن الـخطوط العریضة لنظریة الـحریری، ودلالاتها فی الـمکان، وما لها من تأثیر وتأثر عند الإنسان، والتی نـجح الـحریری فی سردها وسرد ما ...

تاریخ تصوف اسلامی شامل دو دوره کلی پیش از ابن‌عربی و پس از اوست. این دو دوره دارای تفاوت‎های بنیادین در موضوع، زبان و هدف و غایت می‌باشند. یکی از موارد مهم اختلاف، تفاوت در معنا و جایگاه اصطلاحات تصوف است. در این مقاله به یکی از مصادیق این تفاوت یعنی بحث مهم «تجلی» پرداخته می‎شود. در عرفان دوره اول (عرفان عملی)، تجلی در بعد معرفت‌شناسی و در ضمن سلوک تعریف می‌شود. در عرفان دوره دوم علاوه‌بر جنبه...

هرچند زمینه شکل گیری طریقت های عرفانی در جهان اسلام، از حدود سده های چهارم و پنجم آغاز شده بود، صورت نهایی این طریقت ها به سدة هفتم و پس از آن برمی گردد. بیشتر این طریقت­ها، سلسله خود را از طریق امامان شیعه و به ویژه امام رضاعلیه السلام تا امیرالمؤمنین علی علیه السلام به رسول خدا(ص) می رسانند. حال، این پرسش مطرح می­شود که چه تصویری از امامان و به ویژه امام کاظم علیه السلام در زهد و عرفان اسلامی...

حمایت از حقوق معنوی انسانی و مقابله با جرائم علیه حیثیت و شرافت اشخاص از امور بسیار مهم است که مورد تاکید حقوقدانان نیز قرار گرفته است . در این راستا تشویش اذهان عمومی و شایعه پردازی و ... به عنوان یک آفت اخلاقی اجتماعی به منزله سلاح برنده ای توسط دشمنان حق و عدالت و متجاوزان به حریم انسانیت در طول تاریخ بکار گرفته شده و ضربات سهمگینی نیز به پیکره بشریت وارد آورده است از طرفی نکته را از نظرد...

چکیده مقامه نوعی داستان پردازی با جملات زیبا و کلمات مسجع است که آرایه های ادبی در آن به صورتی زیبا به کار می رود. این فن، یکی از مهمترین فنون ادبیات عربی است و هدف آن بیشتر بعد هنرنمایی لفظی آن است تا بعد داستانی آن. از اهداف نویسندگان مقامات همچنین، جنبه قدرت نمایی و هنرنمایی و آموزش واژگان به علاقه مندانش بوده است. یکی از آثار نوشته شده در این زمینه، کتاب المقامه اثر نویسنده مشهور عرب، دکتر...

مقامات بدیع الزمان همدانی یکی از ارزشمندترین آثار قدیم عرب به شمار می رود که به سرعت توانست مورد توجه ادبا و حتی عامة مردم قرار بگیرد، چرا که بدیع الزمان توانست با خلاقیت و هوش کم نظیر خود برای اولین بار بسیاری از عناصر داستانی نظیر شخصیت پردازی، حادثه، پیرنگ، صحنه، گفتگو، حقیقت نمایی و... را در آنها به کار بگیرد. شخصیت و شخصیت پردازی، محوری ترین عنصر داستانی درمقامات وحلقةارتباطیبیندیگرعناصر د...