تفسیر اثری در جهان اسلام، بویژه در مکتب تشیع، پیشینه ای تاریخی دارد، که درخور پژوهش هایی گسترده، وعمیق می باشد.در این میان دو تفسیر اثری شیعی برجسته که نخستین آن البرهان، اثر سیدالبحرانی، ودیگری نورالثقلین، اثر شیخ الحویزی است، برای همه اهل تحقیق آشنا می باشد.هر دو مفسر یاد شده از بزرگان مفسرین قرن یازدهم بشمار می آیند.پس از این دو، مدتی مدید در حدود سه قرن یا بیشتر، این رویکرد متوقف شد، تا این...

چکیده مسئله باطن قرآن و همچنین ظاهرآن، مربوط به حوزه فهم و تفسیر است. ضرورت بحث درباره باطن قرآن آنگاه روشن می‌شود که با فراگیری اصول و قواعد راه‌یابی به بطون قرآن جدیدی در تفسیر برای مفسر باز می‌گشاید و با تبین ملاکات بطن‌یابی مفسر را از تفسیر به رای باز می‌دارد. در مورد چیستی باطن قرآن دیدگاه­های مختلفی وجود دارد در برخی از این دیدگاه­ها  باطن روح و حقیقت الفاظ است. در برخی دیگر  باطن قرآن، ت...

یکی از مباحث مهم در روش تفسیر، فرآیند کشف معنای متن مقدس و ابزارهای لازم برای رسیدن به معنا است که این مسئله در این مقاله در اندیشه دو تن از مفسران عارف‌مسلک مسیحی و مسلمان،‌ یعنی اریگن و عبدالرزاق کاشانی، بررسی شده است. از آنجا که تفسیر اریگن و عبدالرزاق کاشانی از مقوله تفسیر باطنی بوده و معنا در تفسیر باطنی، از نوع معنای باطنی است،‌ این پرسش مطرح است که: در اندیشه این دو مفسر، برای رسیدن به م...

تفاسیر قرآن - همواره- یکی از گسترده ترین و متنوع ترین جولانگاه های ابرازِ و بیان اندیشه های دینی و معرفتی به شمار می روند چه، فهم هر مفسر از آیات کتاب مبارک الهی با توجه به عواملی چند، به صورت طبیعی متفاوت از همگنان خود خواهد بود. از سوی دیگر، بررسی تفاسیر قرآن و بیان دقیق ویژگی ها و امتیازات هریک، گامی است بس مهمّ و ضروری جهت درک صحیح، جامع وکاملتر از آیات این کتاب آسمانی.  «لطائف الاشارات» که ق...

چکیده: این چکیده به بررسی تطبیقی دیدگاه های علامه طباطبایی و جوادی آملی در خصوص مباحث علوم قرآنی شامل: وحی، نزول قرآن، محکم و متشابه ، ناسخ و منسوخ می پردازد. این پژوهش پاسخی به ادعای برخی است که پنداشته اند تفسیر تسنیم اقتباسی از تفسیر المیزان است. آنچه ما در این بررسی به آن رسیده ایم، این است که در میان دیدگاه های این دو مفسر علاوه بر دیدگاه های مشترک، نظریاتی نیز به چشم می خورد که کاملاً با ...

پایگاه داده‌های الموت، اطلاعاتی را از حضور گونه‌های گیاهی در نقاط مختلف ایران گردآوری می‌کند و در کنار ذخیره‌سازی داده‌های فلوریستیک، نرم‌افزارهایی برای استفاده از آنها دارد. با افزایش داده‌های ذخیره‌شده در پایگاه داده‌های فلوریستیک Alamut و ایجاد بخش‌های جدید، مانند بخش داده‌های اقلیمی، دسترسی به داده‌ها مبتنی بر طرح مسئله اهمیت یافته است. دسترسی مؤثر به داده‌های یک پایگاه با کدهای SQL صورت می...

فهم صحیح مراد خداوند از کلیه آیات قرآن نیازمند تلاشهای علمی و عقلی دقیق است بویژه آنکه در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که ظاهر آنها موهم شبهاتی نظیر جسمانیت خداوند ، جبر یا تفویض ، امکان وقوع سهو از پیامبران و عدم عصمت انبیاست، که با اعتقادیات مسلم، سازگار نیست. در برخورد با آیات عده ای به کلی انکار ظواهر کرده اند و کلام خداوند را به معانی باطنی تاویل برده اند و عده ای ظاهر جمود کرده،به عقائد خلاف...

شخصیت زن از دیدگاه مفسران معاصر در این رساله به پژوهش نهاده شده است. برای رسیدن به فضایی مناسب ، جهت تحلیل این موضوع ، ابتدا شخصیت زن از نگاه تمدنهای گوناگون بشری و آئین های مختلف به اختصار گزارش شده است. و آنگاه موضوع یادشده در فرهنگ روزگار نزول یعنی در دوره جاهلیت به تفصیل آمده است. در این بخش یکی از روشن ترین نمودهای تحقیر جنس زن یعنی زنده بگور کردن او، افزون بر ریشه یابی تاریخی، زمینه شناسی...

از ضروری¬ترین علوم موردنیاز مفسر در تفسیر معارف کلام الله، علم مفردات قرآنی است. این علم ـ که معانی تک‏واژه‏های قرآنی را بررسی می‏کند ـ آن¬چنان پراهمیت است که باب ورود به ساحت قرآن کریم محسوب می¬شود. مفسران برجسته، از قرون ماضی تاکنون، با درک اهمیت و جایگاه این علم، اهتمام ویژه¬ای به آن داشته¬، و در آثار تفسیری خود به صورت ویژه به آن پرداخته¬اند. از جمله این مفسرین می¬توان به امین¬الاسلام طبر...

یکی از راه‌های تبیین مسألة تحول آرای مفسران در برخی از عبارت‌های قرآنی، فهم میثاق‌های ‌اجتماعی (قرارداد اجتماعی) عصر مفسر است. میثاق‌های اجتماعی، عادت‌های فکری رایج در عصر حیات مفسرند که به‌گونه‌ای ناخودآگاه بر تفسیر او از متن قرآنی، اثر می‌نهند و موجب می‌شوند که تفسیر مفسر، متناسب با گفتمان‌های رایج در عصرِ حیات او باشد. از آنجا که مفسران در دوره‌های تاریخی گوناگونی زیسته‌اند، با تحول گفتمان‌ها...