نشانه- معناشناختی گفتمانی رویکردی نو در حوزة نقد ادبی به شمار می رود. در این رویکرد نشانه- معناها گونه هایی سیال ، پویا و چند بُعدی هستند و با کنترل نظامی که فرآیند گفتمانی نام دارد، نمایان می شوند. در این جستار نحوة شکل گیری فرآیند عاطفی گفتمان در داستان «خلأ» اثر نجیب محفوظ، نویسندة مصری و برندة نوبل ادبیات 1988م، بررسی می شود تا به این پرسش پاسخ دهد که چگونه گفتمان داستان، حس رقابت را به عنوا...

ژولین گرمس ، روایت شناس و معنی شناس فرانسوی لیتوانی تباراست. او که از بارزترین متفکران اروپایی «تحلیلی مؤلفه ای» در معناشناسی به شمار می رود، کوشیده است الگوی منسجم و نظام مندی در باب مطالعه روایت و داستان ارائه کند. این نوشته تحلیلی نشانه- معناشناختی از داستان ماهی سیاه کوچولو است و سعی دارد فرآیند نشانه- معناشناختی این گفتمان را بر اساس الگوی مطالعاتی گرمس مورد مطالعه قرار دهد. نگارندگان در ب...

انرژی، که در زبان یونانی[i] و لاتین از آن با عناوینی چون انرگیا[ii]، انرگوس[iii] یا ارگون[iv] نیز یاد می شود، واژه ای است که نخستین بار توسط ارسطو در راستای معنای فعالیت در بحث حرکت به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت. واژه کنونی انرژی در تمامی شاخه های دانش، کمیت فیزیکی بنیادینی است و بر فعالیت دلالت دارد. هدف از نگارش این مقاله آن است تا با روش تحلیل معناشناختی و با کمک چهار حوزه فیزیک، مکانیک، فلس...

برای تبیین چگونگی شکل­گیری دروغ از دیدگاه نشانه- معناشناختی ابتدا به تعریف آیکون و کارکرد آن در حوزۀ گفتمان می­پردازیم. در این رابطه نشان خواهیم داد اگرچه آیکون به معنای بیشترین میزان شباهت بین یک چیز و بازنمون آن است؛ ولی همواره امکان ایجاد فاصله بین این دو وجود دارد که می­تواند از صفر تا بی­نهایت در نوسان باشد. این فاصله سبب می­شود تا چیزی با عنوان توهم و سپس دروغ در زبان شکل گیرد. بر این اسا...

طبقه بندی افعال بر اساس رفتار نحوی، معیار درجات شکل گرفته، نقش های موضوعی، عناصر ادراکی و واژگانی و چارچوب معناشناختی آنها از مواردی است که در دوره های مختلف مباحث متفاوتی را پیش کشیده است. مطالعه ی رخدادهای فرعی جای گرفته در افعال و بررسی رابطه ی علت/نتیجه یا رابطه ی اسلوب/ شیوه در کنار تبیین وجود یا عدم وجود همزمان ارتباط های ذکر شده نیز نظرات متعددی مطرح ساخته است. عتبه الکتبه نوشته ی منتجب ...

یکی از موضوعات مهم و مورد تأکید قرآن کریم عقلانیت یا خردورزی است. این کتاب آسمانی 267 مرتبه در آیات متعدد از ضرورت عقل وخرد سخن به میان آورده است. در این میان یکی از تعبیرهای قرآنی، تعبیر «أولوا الألباب»(خردمندان یا صاحبان خرد) می باشد. واژه ی «لبّ» به معنی «خرد ناب و اصیل» 16 مرتبه به صورت جمع (الألباب) به کار رفته است. این مقاله در صدد است ابتدا به بررسی معنای لغوی واصطلاحی «لبّ» و «عقل» و تفا...