خانه های سنتی در بافت قدیم شهر دزفول از آثار ارزشمند در فضای معماری شهری می باشند که با گذشت زمان هنوز به صورت یکپارچه و مستحکم پا برجای باقی مانده اند. دیرپایی آجر و آجرکاری در آن تا به امروز نیز مشهود و مثال زدنی است، چنان که دزفول به شهر آجر شهرت دارد. معماری خانه های تاریخی دزفول در دوران اسلامی به مجموعه ه نرهایی اطلاق می شود که در قالب هنر معماری و تزئینات وابسته به معماری شناخته شده است

در این پژوهش به بررسی موقوفات دو شهر شوشتر و دزفول در دوره ی قاجاریه پرداخته شده است. در اینجا با بررسی وقف نامه ها و اسناد مرتبط با وقف دو شهر شوشتر و دزفول در دوره ی قاجاریه به لحاظ کمی و کیفی تلاش شده است تا تأثیرات اجتماعی و فرهنگی موقوفات بر دو شهر شوشتر و دزفول و نیز تأثیراتی که موقوفات از شرایط سیاسی، اجتماعی دو شهر مذکور در دوره قاجاریه پذیرفته اند، مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش حا...

قلعه سردار اسعد بختیاری در میانه شهر فعلی جونقان و در محوطه ای موسوم به شهرداری جونقان قرار گرفته است که در حال حاضر بنایی است کوشک مانند در میانه محوطه ای که از دو سو توسط خیابانهای اطراف در غرب و جنوب احاطه شده است و جهت چرخش بنا رو به روی راستای شمال غرب به جنوب شرق می باشد. در ابتدای امر سعی بر آن شد که مشخص شود آیا میتوان با کمک مرمت سبکی این بنای با ارزش تاریخی را از خرابی و حتی ویرانی ن...

طلا کاری از جمله تزیینات ارزشمند و نفیس دوره قاجار است که در کاخ ها و عمارات دولتی و نیز در برخی از منازل اشراف و صاحب منصبان آن دوره، در کنار تزیینات دیگر، چشم نوازی می کند؛ وجود این گونه از تزیینات در هر یک از عمارات دوره قاجار، نشانگر شکوه، ارزشمندی و نیز جایگاه والای اجتماعی هر یک از بناها بوده و نمایی درخور شکوه و عظمت آنها را به تصویر می کشد.از آنجا که این آرایه نفیس و ارزنده با روش ها و ...

بیان مساله: بازآرایی فرهنگی و بازتعریف هویت ملی بر پایۀ خوانشی باستان‌گرا از فرهنگ و تمدن ایرانی از جلوه‌های بارز نگرشی بود که از میانۀ دورۀ قاجاریه هویدا شد. نگرشی که ازجمله رهاوردهای آن، پاسداشت آن دسته از مشاهیر فرهنگیِ گذشته بود‌ که در حفظ هویت ایرانی نقش داشتند. در چارچوب این نگرش بود که فردوسی جایگاه بی‌بدیلی یافت. برگزاری هزارة فردوسی و برپایی آرامگاه او در دورۀ پهلوی، اقدامی در جهت بزرگد...

تحولات اقتصاد ایران در نیمه‌ی دومِ حکومت قاجاریه، حوزه‌های مختلف کشور را دستخوش تغییر کرد. کشاورزی نیز مانند دیگر عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی، از این تغییرات متأثر شد. بررسی تأثیر تحولات اقتصادیِ قاینات در نیمه‌ی دوم حکومت قاجاریه بر کشاورزیِ این ولایت و پیامد‌های آن، مسئله پژوهش حاضر است. بنا بر یافته‌های این پژوهش، به‌دنبالِ توسعه‌ی دادوستد‌های خارجی و داخلی که ولایت دورافتاده و مرزیِ قاینات را به ...

جغرافیا از جمله علومی است که در دورۀ حکومت قاجاریه مورد توجه طبقۀ روشنفکر و نخبۀ جامعۀ آن روز ایران قرار گرفت و به عنوان یکی از دروس فرعی در برخی از مدارس این دوره هم‌چون دارالفنون و توسط معلمان دروس ریاضیات و مهندسی به شکل نوینی و با رویکردی کاربردی تدریس می‌شد. تألیفات نجم‌الدوله در این علم نقشی بسیار تأثیرگذار در گذار از شکل سنتی به نوین آن، که یکی از ویژگی‌های اصلی علم این دوره است، ایفا کر...

ماهیت قدرت در حکومت قاجاریه همچون دیگر حکومتهای سنتی حاکم بر ایران، برپایه حمایت قوای نظامی ایل و طوایف استوار بوده است.نیروهایی که همگرایی با آنها از طریق پیوند‌های خویشاوندی از طریق ازدواج مستحکم می‌گردید. در این پژوهش مسئله‌ای که مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان نقش سیاسی ازدواج‌های خاندان حاکمه قاجار را در زمینه قدرت آنها مورد بررسی قرار داد. برای بررسی این امر به مطالعه موردی نمونه‌های...

شکست ایرانیان از روس‌ها در روزگار قاجاریه، سبب شد ایرانی خود را در برابر جماعت فرنگ فروتر احساس کند. پُرکردن شکاف عقب‌ماندگی، در گرو گام نهادن در مسیر نوسازی تلقی شد و از آن پس ایرانی چند مرتبه کوشش‌های نوسازانه‌ای را به‌منصه ظهور رسانید که هر کدام از آنها واژگان و مفهوم‌های خاص خود را به همراه آوردند. این انباشت واژگان و مفاهیم، به دلایلی چند، خصلتی ناپایا و تصادفی یافتند و به ساحت ساخت و سازما...

لوطی‌گری به‌عنوان میراث زوال یافتۀ عیاری و جوانمردی، در دورۀ قاجاریه اهمیت و جایگاه بالایی یافت و لوطیان در حیات اجتماعی و سیاسی این دوره نقش مهم و اساسی ایفا کردند. این گروه در آشوب‌های دورۀ مشروطه سهم چشمگیری داشتند. به علاوه در عرصۀ اجتماعی و به‌ویژه در ارتباط با ناآرامی‌ها و سرقت‌های شهری، عاملی تعیین‌کننده و مؤثر بودند. وضع نابسامان سیاسی و اجتماعی دورۀ قاجاریه و ناصری، مناسبات لوطیان با ک...