چکیده به جرأت می توان گفت که تا به حال تمام یا اغلب تحقیقات زیبایی شناسی در متون فارسی عموماً بر روی متون نظم انجام گرفته و به اساس زیبایی ، آمیختگی موارد بلاغی و به در بر داشتن صور خیال در نثر های فنّی که صفت شعر منثور را زیبنده ی آن ها می گرداند ، کم توجّهی شده است . اندکی تامّل در آثارتحقیقی و رساله های آموزشی ، خود دلیلی واضح بر این مدّعاست که ادب منثور وکتاب های نثر ، درمقایسه با کتاب های نظم...

چکیده ناصر خسرو رسالت اصلی خود را تبیین و تبلیغ مسائل دینی و مذهبی می پندارد از این روی برای پیشبرد مقاصد تبلیغی و اندرزهای مذهبی به شعر روی آورده است. زبان شعر برای او در حکم وسیله است بنا بر این، ضروری است مشخص شود میزان استفاده وی از امکانات زبان برای مقاصد دینی و مذهبی چگونه است. در زبان جمله هایی وجود دارد که هر کدام از این جملات، نقش های معنایی ـ منظوری گوناگونی را برعهده دارند. گاه اتفا...

عبارات غیر خبری به ویژه طلبی در هر زبانی، پرکاربرد است. استفهام، امر، نهی، ندا و تمنی از گونه های جملات طلبی به شمار می روند. هر یک از این گونه ها در اصل برای رساندن معنی خاصی وضع شده اند؛ اما از آنجایی که گاه به دلایل بلاغی از معنی اصلی خود خارج شده، بر معانی غیر مستقیمی دلالت می کنند و این معانی ثانوی با توجه به بافت و قراین موجود در کلام قابل تشخیص است، بلاغت پژوهان تلاش نموده اند ضمن بررسی ...

یتعلم الإنسان اللغة فی بیئته ومجتمعه. ففی کل مجتمع معیّن، تربط هذه اللغة آحاد البشر بعضهم ببعض.کل لغة، خاصة اللغة العربیة بما لها من مترادفات ذات قیمة دلالیة ممیّزة ومن قدرة ائتلافیة، تمهد أرضیة تشکیل العلامات اللغویة فی مستوی واسع لا متناه. واللغة، من منظور علم اللغة، نظام من العلامات. وعلم اللغة باختصاص اللغة بالبشر، یرتبط ارتباطا وثیقا بکثیر من الحقول الدراسیة والعلوم الإنسانیة. فدراسات الترجم...

زیبایی شناسی، همواره برای انسان ارزشمند و لذّت بخش بوده است. یکی از حوزه های زیبایی-شناسی، ادبیات است. زیباشناسی در ادبیات عبارت است از کشف گونه های ادبی و ارتباط لفظ با معنا از طریق بررسی های زبانی و از مباحث اصلی آن، بررسی جلوه های بلاغی در کلام است که موضوع این پژوهش می باشد. بدون شک نهج البلاغه به جهت برخورداری از واژگان غنی، تناسب لفظ با معنا و اسلوب های گوناگون بلاغی، نمونه ی برجسته ی بلاغ...

یکی از مباحث مهم علم بلاغت که در طول تاریخ، اندیشمندان و پژوهشگران را به خود مشغول کرده است تقدیم و تأخیر می باشد. علماء در ذیل این مفهوم درصدد یافتن معانی دقیق و ظریف میان عبارات هستند که پس از ایجاد تغییر در ساختار و الگوی اولیه کلام به وجود آمده است. قرآن کریم که معجزه جاوید الهی می-باشد، به این موضوع توّجه کرده و مخاطبان خود را به فهم تفاوت بین اسلوب و عبارات و کشف معانی ثانویه و دریافت ژرفا...

الملخّص: إنّ النبیّ الأکرم- صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم- منذ ظهور الإسلام شجّع الناس إلی تعلّم العلوم المختلفه و الکشف عن حقیقتها إلی جانب دعوته إلی الإیمان باللَّه تعالی و اجتناب الشرک؛ فکلّ ما یکتشف من العلم یزید القلب إیمانًا بعظمه اللَّه؛ و کثیرًا ما سمعنا قوله الشریف: « اطلبوا العلم من المهد إلی اللَّهد ». من العلوم الّتی تعامل هذا الوحی المنزل بشکل مباشره هو النحو، فهو علی الرغم من أنّه مولود القرآن،...

این پژوهش که در آن نثر گلستان از نظر نحو و جمله بندی بررسی شده با توجه به دستور ساختاری فراهم آمده و صرفا توصیفی است . در این رساله الگوهای نحوی گلستان توصیف و تحلیل شده است . مباحث آن شامل ساخت جمله، بخصوص جملات مرکب ، اسلوب حذف ، نفی و نداست . همچنین نقش و محل اجزایی مانند ضمیر متصل که جای مشخصی ندارند و نقش جملات عربی در جمله فارسی بررسی و مشخص گردیده است . این تحقیق از نوع بنیادی است با وجو...

موضوع مورد بحث این پژوهش وجود عناصری جدا از محمول و موضوع های آن است. افزوده ها عناصری هستند که به لحاظ نحوی در تقابل با موضوع قرار می گیرند و اجباری برای حضور در سطح جمله ندارند. اما بررسی های گوناگون نشان داده است که حتی افزوده ها دارای محدودیت هایی برای حضورند. به عبارت دیگر اگرچه افزوده از لحاظ نحوی مقید نیست اما با توجه به مناسبات معنایی و کلامی جمله به دو دسته ی افزوده ی مقید(اجباری) و اف...

سیاق یکی از قواعد مهمی است که مفسران قرآن کریم در فهم معنای کلمات و آیات از آن بهره گرفته اند.آیت الله جوادی آملی،قاعده سیاق را به عنوان یک ابزار مهم در فهم آیات قرآن، مورد تأکید قرار داده و تأثیر چشمگیر آن را در فهم معانی آیات بیان کرده است. بیشتر مفسران کاربرد سیاق را در کشف معانی واژگان ،جملات وآیات دانسته اند. این پژوهش در پی آنست که بکارگیری قاعده سیاق ،در آثار قرآنی آیت الله جوادی آملی،را...