الروایة التأریخیة قصة تحکى عن الماضی وأحداثه فی إطار معین من الزمان والمکان. تعتبر روایة "الیوم الموعود" لنجیب الکیلانی روایة تأریخیة تقلیدیة ذات فکرة ملحمیة وقومیة وتتحدث عن حقبة من تاریخ مصر أثناء الحرب الصلیبیة. فی هذا المقال درسنا الروایة من حیث عناصرها وکیفیة توظیفها فی البنیة المضمونیة لنبین أولاً أهم میزاتها الفنیة وثانیاً الإشکالیات الموجودة فی بنیتها الروائیةکروایة تأریخیة تقلیدیة. وظّف ا...

انسان به ویژه گروه اندیشمندان همواره در پی یافتن مسیر سعادت و کشف حقیقت خود هستندو راههایی را برای رسیدن به آن از درون و برون نفس می بینند و استواری و قطعیت آنها را با یکدیگر می سنجند.سیرمعرفتی مبتنی بر ادراکات نفسانی به سوی حق متعال سیر انفسی است.غزالی معرفت نفس را کلید معرفت و شناخت خداوند می‌داند و شناخت ملائکه و آخرت و همه معارف را از این طریق میسر می‌داند.او نحوه شناخت در انسان را در مراتب...

إنّ الخطاب عن العدل والحریة إحدى القضایا التی طرحتها روایات محفوظ، وعلى هذا أساس استطاعت روایاته أن تنفذ إلى أعماق المجتمع من حوله فتعکس أبرز همومه وآماله وانکساراته الداخلیة والخارجیة، فصورت الروایتان قضایا کالحریات الاجتماعیة وصراع المرأة من أجل الحریّة والمساواة، فأظهرت المرأة إمّا مهزومة أمام الوسائل المستخدمة لاستعبادها وتقییدها – وهی الجنس والفقر والجهل – أو ثائرة علیها؛ باللجوء إلى التعلیم ...

أن دمج النص بالأدوات المعبرة اللغویة على وجه الخصوص البصریة سوف یکون أمرًا ملهم ومثیر للتفکیر. ویعتمد استکشاف علم الوجود فی النص على التعرف على عملیة الاستعارات فی النص. لذلک، یلعب تحلیل الخطاب السیاسی - الذی یتعامل مع العلاقة بین القوى الاجتماعیة السیاسیة واللغة - دور الاستعارة فی ظهور الأحداث الاجتماعیة، تفاعل القوى الاجتماعیة وصراعها على السلطة. فسوف نحاول من خلال البحث الحالی دراسة الاستعارا...

بحث از معاد و جاودانگی انسان یکی از مباحث مهم و بنیادین در تاریخ تفکر آدمی به شمار می آید. این مساله با رویکردهای فلسفی، کلامی، عرفانی، قرآنی مورد توجه اندیشمندان علی الخصوص عالمان و عارفان مسلمان واقع شده است. که در نهایت موضع صدرالمتألّهین شیرازی، مبدع حکمت متعالیه در این باب، فصل الخطاب است. با توجه به این که حکمت متعالیه ی صدرایی بی ارتباط با عرفان اسلامی نبوده و در ساختار کلی اش بخشی را وام...

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ضمن بیان سازوکارهای مختلف و تعیین وظایف هر یک از نهادهای حکومتی، برای تحقق بخشیدن به اصول آن، به خصوص در بخش مربوط به حقوق و آزادی های اساسی مردم، در یک بیان کلی مسئولیت اجرای قانون اساسی را بر عهده رئیس جمهور گذاشته است؛ اما آنچه در این میان تامل بر انگیز است آن است که: آیا چنین مسئولیتی با اصل تفکیک قوا مندرج دراصل پنجاه و هفت قانون اساسی تعارض نخواهد داشت و آ...

فی العصر الحدیث اتجه النقد اتجاهات متعدده، فمن النقاد من اعتنی بالشکل و الجمال فی الأدب کغایه فی ذاته، فبذل جل اهتمامه للأسلوب، و منهم من اعتنی بمضمون الأثر الأدبی و ماوراء ظاهر الأدب و ربط الأدب بثقافات و علوم خارجه عنه من علم النفس و علم الاجتماع و التاریخ و الفلسفه و الإیدیولوجیات المختلفه . عزالدین إسماعیل، الأدیب و الناقد المصری (متوفی 2007)، صاحب أکثر من أربعین تألیفاً معظمها فی النقد الأ...