بازی بزرگ روسیه و بریتانیا که از دهه‌های نخستین قرن نوزدهم آغاز شده بود، به رویارویی آن دو قدرت در ایران طی سال‌های آغازین قرن بیستم منجر شد. رقابت روسیه و بریتانیا در ایران در شرایطی تشدید شد که پس از دور دوم جنگ‌های ایران و روسیه در قفقاز، اعادۀ حاکمیت تاریخی ایران بر هرات در دستور کار دولت ایران قرار گرفت؛ اقدامی که باعث نگرانی سیاستمداران بریتانیایی از بسط نفوذ روسیه در مرزهای غربی هند شد. ...

دست‌کم سه رویکرد متفاوت به خود ارجاعی در سنت فلسفۀ تحلیلی وجود دارد. رویکرد راسلی، رویکرد پوزیتیویستی و رویکرد ویتگنشتاینی. هرکدام از این رویکردها راه‌حلی متفاوت برای مسئلۀ خود ارجاعی پیشنهاد کرده‌اند. از آن میان رویکرد ویتگنشتاینی به این مسئله بحث‌های زیادی را به وجود آورده است. ظاهراً فقرۀ6.54 (عبارت ماقبل آخر) رسالۀ ویتگنشتاین تمامی گزاره‌های کتاب از جمله خودش را بی‌معنی قلمداد می‌کند. این خو...

تاریخ‌نگاری عینی، به تعبیر دیگر، عینیت‌گرایی در تاریخ‌نگاری  و مسئلۀ وجود مرجع واقعی در عکاسی به ظاهر پیوند آشکاری با هم ندارند، چنان‌که بیشتر جستارهای معاصر که دربارۀ نسبت تاریخ و عکاسی نگاشته شده‌اند با توجه به تعاریف جدید از قابلیت بازنمایی عکاسی و بدون توجه صریح به جریان‌های تاریخ‌نگاری نوشته شده‌اند؛گرچه همگی در نقد بازنمایی عکاسانه به آثار رولان بارت و دیگر هم عصرانش، به عنوان متون کلاسیک...

نوشتار حاضر بررسی کوتاهی است دربارة برخی زمینه­های ارتباط میان دو مسئلۀ مهم و دیرپا در فلسفه و الهیات یعنی مسئلة «نفس و بدن» و یا به تعبیر جدیدتر مسئله «ذهن ـ بدن»، از یک سو و مسئلۀ چگونگی ارتباط آفریدگار و جهان طبیعت، از سوی دیگر. آیا به لحاظ تاریخی و تحلیلی می­توانیم میان نحوۀ تلقی خود از این دو مسئله نسبتی برقرار کنیم؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا با تحلیلی فلسفی و کوتاه نشان داده می شود که در ...

در این مقاله، مسئلۀ برنامه‎ریزی یکپارچۀ منابع (irp) با استفاده از نوعی مدل بهینه‎سازی با حداقل هزینه، مدل‎سازی شده ‎است. در این مدل، تابع هدف مجموع هزینه‎های سرمایه‎گذاری، بهره‎برداری و تعمیرات و نگهداری منابع سمت تولید و همچنین هزینۀ اجرای برنامه‎های مدیریت بار است. قابلیت ‎اطمینان سیستم، با استفاده از شاخص های مقدار انتظاری انرژی تأمین نشده (eens) و احتمال تأمین نشدن بار (lolp)، برآورد و تأمی...

مسئلۀ زبان خصوصی، بحثی است مرتبط به قلمرو معرفت شناسی و فلسفۀ ذهن که نخستین بار ویتگنشتاین وارد بافت مطالعاتی فلسفه کرد. او در کتاب مهم تحقیقات فلسفی (1953) بر نبود امکان آن استدلال اقامه کرد. به اعتقاد ویتگنشتاین متأخر، نظام های فلسفی پیشین اعم از عقل گرایی، تجربه گرایی، ایدئالیسم و حتی اتمیزم منطقی به گونه ای مسئلۀ حصول معرفت را تبین می کردند که مستلزم قول به زبان خصوصی بود. زبان خصوصی، طبق ت...

خوارج، به منزلۀ یکی از گروه های کلامی مطرح در قرن های اول و دوم، نگرش خاصی به زن داشتند. آن ها در باب زن و حضور وی درعرصه های سیاسی و اجتماعی ـ همچون مسئلۀ ازدواج، رفتار با اسیران زن، حضور زنان در نبردها و نیز خلافت زنان ـ نظرهای کاملاً متفاوتی ارائه دادند که تأثیر پذیرفته از نگاه سطحی و ظاهری آن ها به آیات قرآن و نظریه های اهل کتاب و فرق اسلامی است. باید گفت خوارج با اینکه از متن جامعۀ اسلامی ب...

امامت نخستین مسئلۀ بحث‏برانگیز و اختلاف‏آفرین در تاریخ اسلام است که نخستین دسته‏بندی‏ها و انشعاب‏ها را، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، در میان مسلمانان به وجود آورد. فرقه‏های اسماعیلیه و زیدیه از مهم ترین فرقه‏های شیعه، بعد از شیعۀ اثنی‏عشری، به شمار می‏روند که هنوز حیات سیاسی و اجتماعی دارند، اما دیدگاهشان به مسئلۀ امامت از سده‏های نخستین اسلامی شکل گرفته است. یافته‏های پژوهشی نشان می‏دهد که این ...

مقالۀ حاضر نحوۀ نگرش دو متفکر اسلام و مسیحیت یعنی توماس آکوئینی و ملاصدرای شیرازی را نسبت به مسئلۀ حدوث و قدم عالم بررسی می کند. توماس آکوئینی با دو اندیشۀ متفاوت روبروست: یکی قدم عالم که مبتنی بر نظریۀ ارسطو و پیروان اوست؛ و دیگری حدوث زمانی عالم که برگرفته از متون مقدس مسیحی است. وی دلایل مطرح شده بر اثبات قدم زمانی عالم را قانع کننده نمی داند و مورد نقد قرار می دهد. آکوئینی اگرچه حدوث زمانی ...

هدف: بررسی ویژگی‌های دموگرافیک(1) و دگرگونی کیفی-آموزشی و جنسی شهر سنندج در بازۀ زمانی 1320-1357.روش و رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر تاریخی است و با رویکرد تاریخ اجتماعی و بر مبنای منابع کتابخانه‌ای، اسنادی و نشریات به تبیین مسئلۀ محوری پژوهش پرداخته شده‌است.یافته‌ها و نتایج پژوهش: در این پژوهش دگرگونی اجتماعی شهر سنندج در دورۀ پهلوی دوم با تکیه بر تحولات جمعیتی این شهر بررسی شد. برای تبیین هرچه...