استفاده از منابع آب و خاک از گذشته دور و توجه به محیط زیست و بهره‌برداری پایدار از سرزمین، در چند دهه گذشته، مورد توجه قرار گرفته است­. در این میان، مناطق ساحلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. در صورت وجود یک برنامه صحیح و پایدار برای بهره‌برداری از سواحل هر کشوری، این مناطق جزء مهم‌ترین و با ارزش­ترین منابع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن کشور محسوب می‌شوند. عدم توجه به آمایش سرزمین و نبود یک برن...

آمایش سرزمین پایه ای علمی برای استفاده اصولی و پایدار از منابع طبیعی به شمار می رود و تنها راه جلوگیری از مسائل محیط زیستی و نیز تنها راه رسیدن به توسعه پایدار است. جهت نیل به این مقصود لازم است روش هایی به کار گرفته شوند که هر چه بیشتر فرایندهای پویا و پیچیده واکنش های متقابل بوم سازگانی را جهت مدیریت آن در نظر بگیرند. در دانش آمایش سرزمین امروزه به تدریج روش های رستری نوین جایگزین روش های قدی...

تخریب تالاب‌‌ها هشداری جدی بر ناپایداری توسعه است. به‌‌رغم ارزش‌‌های حفاظتی دریاچۀ ارومیه، عرصه‌‌های حیات محیط‌‌‌‌زیستی، اقتصادی و اجتماعی آن سرزمین روندی قهقرایی دارد. توقف روند فزایندۀ مسائل در مقیاس‌‌های کلان مانند آبریز ارومیه، نیازمند سندی است که حاوی سیاست‌ها و راهبردهای بالادست باشد. بنابراین، اتخاذ رویکرد ارزیابی‌‌ راهبردی‌‌ محیط‌‌زیست در حوضۀ آبریز ارومیه ضروری به نظر می‌‌رسد. هدف این ...

هدف پژوهش حاضر ارزیابی مدیریت پایدار اراضی کشاورزی در شهرستان ملکان می­باشد. جامعه آماری شامل کشاورزان گندمکار بود که 162 نفر به روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شده­اند. ابزار تحقیق پرسشنامه­ای بود که روایی آن بر اساس نظرات اساتید دانشگاه و کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان ملکان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (71/0) تأیید شد. روش سنجش پایداری نیز مبتنی بر ساخت شاخص ترکیبی به تف...

با بررسی های به عمل آمده بیش از چهل مجموعه مخاطره طبیعی در سطح جهان تشخیص داده شده که هرگروه خود به چند زیر مجموعه تقسیم می شود. با توجه به ارزیابی های بعمل آمده در سرزمین جمهوری اسلامی ایران حداقل سی و یک مجموعه مخاطره طبیعی سابقه داشته و همواره تکرار می گردد. با توجه به این واقعیت، هیچ نقطه ای از کشور و در هیچ زمانی مصونیت کامل از خطرات طبیعی وجود ندارد، کاهش خطرات و مقابله و پیشگیری از وقوع ...

دانش بومی هر سرزمین چگونگی فهم و نگرش مردم به جهان بوده که نتیجه سال­ها تجربه نیاکان در بهره­برداری بهینه از منابع پیرامون انسان­ها را نشان می­دهد. پافشاری بر انتقال فناوری و بی­توجهی به دانش بومی نه‌تنها باعث تخریب رابطه انسان با محیط وی شده است که موجبات بروز خلل در برنامه­های توسعه پایدار را نیز فراهم آورده است. این تحقیق با مرور بخشی از دانش بومی منطقه بر سنت­های محلی در تولید و مدیریت فرآو...

سیمای سرزمین بر اثر عوامل طبیعی و غیرطبیعی در حال تغییر است و این پویایی به‌دلیل دخالت‌های انسانی شدت بیشتری دارد. گسترش شهرنشینی و شهرگرایی زمینه‌ساز تغییرات محیطی سریع‌تر است. هدف اصلی این مطالعه، پایش و مدل‌سازی تغییرات مکانی-زمانی شهر لاهیجان است. به­منظور پایش تغییرات با رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین، این پژوهش به تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای به کمک فنون سنجش‌ازدور می­پردازد. محاسبات و ان...

  یکی از عوامل اصلی تخریب سرزمین یا بیابان‌زایی، فشارهای انسانی و نوع رابطه ٔ طلبکارانه و یکسویه آدمی با زیست‌بوم است؛ رابطه‌ای که بدون لحاظ خواهش‌های بوم‌شناختی منطقه، صرفاً بر بنیاد رفع نیازهای اجتماعی و مصلحت‌های اقتصادی کوتاه‌مدت جوامع انسانی قوام و دوام یافته است. چنین است که در پژوهش حاضر کوشیده‌ایم تا به عامل جمعیت انسانی و فشار آن بر محیط بپردازیم. فشار جمعیت بر محیط زیست، یکی از مؤلفه‌ها...

به کارگیری سامانه GIS،یکی از جدیدترین روش های انجام در ارزیابی اراضی و اجرای پروژه‌های آمایش سرزمین است. این بررسی با هدف تعیین کاربری‌های منطبق بر توان طبیعی سرزمین و بهبود مدیریت حوزه‌های آبخیز با بهره‌گیری از ابزار GIS در منطقه طالقان انجام پذیرفت. بر این پایه درآغاز، منابع اکولوژیک و اقتصادی – اجتماعی شناسایی و نقشه سازی شدند، داده‌های بدست آمده رقومی شده و به همراه دیگر داده‌های توصیفی بر...

امروزه تکه‌تکه شدن زیستگاه یک مشکل اساسی در حفاظت از محیط‌زیست است. حفظ ارتباط زیستگاه‌ها، نکته‌ای موردتوجه در بوم‌شناسی و حفاظت از تنوع گونه‌ای و ژنتیکی است. این مقاله کاربرد ژنتیک سیمای سرزمین در حفاظت و مدیریت حیات‌وحش را موردبررسی قرار می‌دهد. ژنتیک سیمای سرزمین رشته جدیدی است که از ترکیب اکولوژی سیمای سرزمین و ژنتیک جمعیت و        آمار مکانی تشکیل شده است. ژنتیک سیمای سرزمین در زیست‌شناسی ...