از سال 1990 میلادی تاکنون، موضوع «گفتمان نمایشگاه» در مباحث نظری هنر معاصر جهان مطرح بوده و در حیطه تمرین، به مثابه فرایندی پویا در تولید مفاهیم فرهنگی مؤثر بوده است. در هنر معاصر ایران به خصوص در دهه اخیر، مباحث مربوط به نمایشگاه و رابطه اثر هنری و بیننده تا حدودی اهمیت یافته، هرچند عملاً نحوه برگزاری نمایشگاه‌ها از روش‌های مدرنیستی فراتر نرفته و نشان دادن ابژه هنری به بیننده در نمایشگاه، همچنا...

  چکیده در مقاله حاضر، موضوع مقاومت به عنوان مفهومی ‌متداول، رایج و محوری در ادبیات جامعه‌شناسی سیاسی و مطالعات فرهنگی متاخر، مورد بحث قرار گرفته و از طریق روش اسنادی با رجوع به منابع کتابخانه‌ای و مطالعه و تحلیل نظری تلاش شده تا ویژگی‌ها و مولفه‌های مقاومت، اشکال و وجوه کاربردی آن بر حسب منابع اولیه در دسترس مطالعه شود. علاوه بر آن، رابطه مقاومت با قدرت در پرتو اندیشه فوکو و پنداشت پست مدرنیست...

هنر هم‌پذیری و به هم‌پیوستن همان‌گونه که توکویل نیز تصریح می‌کند، اساس بنای تمدن را تشکیل می‌دهد و تمدن جدید نیز بر مبنای همبستگی و پیوستگی انسانها در قالب دولت ملی یا «ملت ـ دولت» بنا شده است. بر این مبنا، توسعه در معنای مدرنیستی آن یکسان‌ساز است و نظریة یک ملت ـ یک دولت یا دولت ملی به این معنا اشاره دارد که هر دولتی ‌باید نمایان‌گر و یا برخاسته ملتی یکپارچه باشد. در عین حال در بسیاری از کشوره...

شهرسازی مدرن معلول عقلانیت ابزاری و نگاه سودمدار اقتصادی است که زمین شهری را به عنوان کالای ارزشمند اقتصادی در چرخه عرضه و تقاضا وارد می کند و از این رهگذر است که برنامه ریزی شهریِ کالبُدی جایگزین برنامه ریزی شهری اجتماعی می شود. توسعة فضایی کلانشهر تبریز همانند اکثر شهرهای بزرگ ایران مسبوق به همین بنیاد معرفت شناختی و هستی شناختی مدرنیستی است. اساسی ترین تراژدی شهرسازی مدرن تخریب و نوسازی واحدها...

یکی از مهم‏ترین تاکتیک‏های حکومت رضاشاه، در سامان‏دهی فرهنگی، ایجاد نهاد رسمی و بوروکراتیک راهبری تولیدات هنری و نظارت بر آن بود. این نهاد‏ـ در ادامة راهبرد تکوین جامعۀ نوسازی‏شده بر پایة ناسیونالیسم مدرنیستی مطلقه و اقتدارگرایی مرکزگرایانه‏ـ بر دو رکن ارتش و بوروکراسی استوار بود. میدان تازه‏تأسیس و رو به مشروعیت تئاتر نوین ایران نیز تحت نظارت این نهاد قرار گرفت؛ یکی از نشانه‏های مهم این امر سا...

چکیده اسطوره، با آدمی زاده شده، تغییر و تحول پیدا کرده و در پیکره داستان ها و حکایات و همراه با آثار هنری و ادبی تداوم یافته است. نمی­توان حضور اساطیر را در فرهنگ، ادبیات و هنر، از جمله هنرهای نمایشی –که از روزگار آیسخولوس، اوریپید و آریستوفانس تا سینمای روزگار ما با اسطوره پیوند استواری دارند- و نیز در گونه­ها و مکتب­های مختلف ادبی و هنری نادیده گرفت. رویکرد جدی به روایت­های اسطوره­ای، یکی از ...

در میان داستان‌های هدایت «سه قطره خون» از جایگاه ویژه و خاصی برخوردار است. به عقیده بسیاری از منتقدان ادبی، سبک داستان‌پردازی هدایت در این داستان، نمونۀ تمام‌عیار سبک داستان‌نویسی خاص اوست. این داستان با درون‌مایۀ رازآلود و سمبلیک خود و ساختار پاره‌پاره و نامنسجم و روایت‌های گسیخته از وقایع نامرتبط، به‌خوبی نمایانگر نگرش خاص نویسنده به جهان پیرامون و همچنین جهان‌بینی ذهنی اوست. درواقع هدایت در ...

فمینیسم اسلامی مفهوم و جریانی است که متأثر از جریان غربی فمینیسم در دهه‌های اخیر در کشورهای اسلامی، ازجمله ایران رواج یافته است؛ به‌گونه‌ای که بیشتر مدافعان حقوق زنان در این کشورها خود را فمینیست مسلمان معرفی می‌کنند و تلاش می‌نمایند با نگاهی جدید به آموزه‌های دینی و سنت‌های رایج، تفسیری خاص از آن را ترویج نمایند. مهم‌ترین مبانی فکری فمینیسم اسلامی عبارتند از: اومانیسم اسلامی، عدالت عرفی، تأکی...

معناباختگی، به مثابه ی مهم ترین خصلت زیبایی شناختیِ آثار ساموئل بکت و آن چه تئاتر ابسورد نامیده می شود، شیوه ای از مواجهه ی آثار هنری مدرنیستی با اضمحلال و فروپاشی معنا و وضعیت ناشی از بحران مدرنیته است. این آثار از طریق نفیِ معنا و به عبارتی با رویکرد نفی گرایانه، که از فرم و شیوه ی مواجهه ی اثر با مسائل خود ناشی می شود، در جهت بیانِ بیان ناپذیری امرِ ناممکن تلاش می کنند. این مقاله می کوشد از منظر...

یکی از تصورات رایج، اما قطعاً نادرست در مورد نظریه و نقد ادبی، آن است که  نظریه و نقد ادبی را فقط در متون معاصر می توان اعمال کرد. حال آن که نقد یک ابزار علمی است و هر متن ادبی، خواه کلاسیک و خواه معاصر، از دیدگاه مدرنیستی قابل نقد و بررسی است. یکی از گونه های ادبی که در طول سال های اخیر دست خوش تغییراتی مهم بوده است داستان کوتاه است و شکلی نوین از روایت داستانی که هر روز، کوتاه و کوتاه تر می شو...