چکیده ندارد.

تشدید بحران مالیِ ایران در آستانة انقلاب مشروطیت و ضرورت ساماندهی نظام مالی، این امر را در صدر دغدغه‌های نخستین مجلس شورای ملی قرار داد. تشکیل کمیسیون مالیه و یکی از اقدامات آن یعنی تنظیم صورتِ دخل و خرج و کاستن از حقوق و مستمری‌ها به این منظور صورت گرفت. این اقدامات به نوبة خود، واکنش عناصر ذی‌نفع ساختار کهن را به دنبال داشت و آنها را در برابر ساختار جدید و در رأس آن، نهاد پارلمان قرار داد. در م...

عریضه‌نویسی، از دیرباز بخشی از خرده رفتار سیاسی و اجتماعی ایرانیان بوده است، تا آن جا که می‌توان از آن به عنوان بخشی از فرهنگ ملی ایرانیان یاد کرد. چنین فرهنگی، چه پیش از ورود اسلام و چه پس از آن مرسوم بوده است، به گونه‌ای که نهاد حکومت در طول دوران میانه و سده‌های پس از آن، با برپایی دیوان مظالم، فرهنگ عریضه‌نویسی را تایید می‌کرد. مواجهه با تمدن غرب در دوره قاجار، هر چند گسست‌های عمیقی بر فرهن...

چکیده یکی از مسائل مهم تاریخ معاصر ایران، ورود نوگرایی و اندیشه های آزادیخواهانه در عرصه ی سیاست و اجتماع ایران است که یکی از نمودهای آن به شکل حکومت مشروطه و تأسیس مجلس تجلی یافت. این تغییر در نتیجه ی یک فرایند در حیطه ی اندیشه منجر به تغییر در محیط سیاسی – اجتماعی ایران گردید. شکل گیری حکومت مشروطه و به دنبال آن تأسیس مجلس که نماد حاکمیت ملت محسوب می شد، آغاز شکل گیری چالش بین دولت و مجلس ن...

میرزا جواد خان سعد الدوله،از رجال مؤثر در حوادث دوران مشروطه است.دربارهء وی،گفته های متفاوت و گاه متناقضی مطرح شده که از او چهره های مبهم در حوادث آن ایام ساخته است.نحوهء رفتار او با طرفداران مشروطه و مخالفان آن و موضع خود وی در این میان،موضوع مورد بحث بسیاری از منابع دورهء قاجاریه است.و با آشکار شدن اسناد و مدارک نو،گوشه های جدیدی از زندگی سیاسی این فرد مؤثر در تاریخ معاصر ایران،روشن خواهد شد....

در شرایط نابسامان اقتصادی ایران مجلس برای سرو سامان دادن به اوضاع مالی تصمیم به دعوت از مستشاران مالی را گرفت از جمله این مستشاران مورگان شوستر امریکایی بود که با جدیت وارد عمل شد. اقدامات شوستر به مذاق دولت­هایی که مطامع سیاسی و اقتصادی در ایران داشتند خوش نیامد. با دستور شوستر مبنی بر مصادره اموال شعاع­السلطنه برادر محمدعلی شاه که به دولت بدهکار بود، خشم روسها برانگیخته شد و موجب شد طی اولتیم...

مسألۀ آب هیرمند در مناسبات ایران و افغانستان در سدۀ اخیر همواره مشکل ساز بوده و هنوز به طور کامل حل و فصل نشده است. مسأله با حکمیت گلداسمید در سال 1289 قمری (1872م) آغار شد. در دورۀ رضاشاه مذاکرات از سال 1310 شمسی آغاز و در سال 1317 به توافق نامه انجامید. دولت ایران و مجلس شورای ملی و دولت افغانستان قرارداد و اعلامیۀ منضم را تصویب کردند. اما مجلس شورای ملی افغانستان به رغم تصویب قرارداد، اعلامی...

دوره حاکمیت قانون در ایران با تأسیس مجلس شورای ملی در سال1906م/ 1324ق، مصرف تریاک تقابلی با فقه اسلامی نداشت، ولی دولت با توجه به اوضاع جهانی نظامنامه­ی قانون تحدید تریاک را  در مجلس دوم در سال1911م/ 1329ق، تنظیم کرد و این قانون را با تصویب مجلس به اجرا درآورد. قانون تحدید تریاک با واکنش­ها و مخالفت­هایی از سوی طیف­های مختلف جامعه روبرو شد. تاجران و بازرگانان تریاک از جمله گروه­هایی بودند که با...

انتخابات یکی از شاخص های توسعه سیاسی و مفسر نقش مردم در حکومت محسوب می گردد. با وقوع کودتای 28مرداد1332 به موازات بسته شدن فضای باز سیاسی محمدرضاشاه با اتخاذ "استراتژی نظارت "نهادها و سازمان ها ی سیاسی را شدیدا تحت کنترل خود گرفته، از فعالیت نیروهای مخالف رژیم و نهاد های اجتماعی غیررسمی و احزاب سیاسی غیردولتی جلوگیری به عمل آورد اجرای این سیاست توسط پهلوی دوم باعث کم رنگ شدن نقش طبقات درونی جام...

مشکلات مزمن مالی و افزایش کسری بودجه دولت قاجاریه موضوعی پنهان یا قابل انکار نبود، زیرا بار آن به شیوه های مختلف متوجه ملت می شد. برای حل این مشکل، مجلس شورای ملی قوانینی اصلاحی را وضع کرد که مالیات ارضی و لغو تیول را شامل می شد (صفر1325هـ ق./مارس1907م). پژوهشگران با تمرکز بر نحوه قانون گذاری و خود این قوانین، به گونه ای گذرا به مخالفت مسلحانه برخی از تیول داران با قانون اساسی به بهانه حمایت از...