بررسی و نقد میزان اجرای راهبردهای تدریس متون شعری در دورة کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی یکی از مهم ترین دروس مرتبط با ادبیات هر زبان که مهم ترین اهداف آن زبان را محقق می سازد، دروس متون ادبی است. در رشتة زبان و ادبیات عربی نیز بخش قابل توجهی از دروس این رشته برای متون ادبی درنظر گرفته شده است که متون شعری در میان متون ادبیِ دیگر بیشترین سهم را دارد. اما سال¬هاست که این متون با روش¬های قدیمی ...

در این مقاله، به بررسی چند فعل، که شواهدی از آنها در متون کهن فارسی به دست آمده، پرداخته­ام. تا آنجاکه نگارنده اطّلاع دارد، تاکنون دربارة وجه اشتقاق این لغات سخنی گفته نشده است.

در این مقاله به وجه اشتقاق لغت خوهل به معنی «خمیده، کج» و چند لغت دیگر فارسی نظیر خول به معنی «کج» و خُل به معنی «خمیده، کج؛ دیوانه، مجنون» که با آن هم ریشه اند، اشاره شده است. در ضمنِ مباحث ریشه شناختیِ مربوط به این لغات، به اقتضای کلام، به بررسیِ ریشه شناختیِ چند لغت دیگر فارسی نظیر سُهره به معنی «گذرگاه طعام، مری» و گونه به معنی «رخساره، خد، لُپ» و نیز به ذکر نکاتی دربارة مترادفات معناییِ برخی از ل...

چکیده: داستانهای باستانی و مضامینی که مربوط به دوران پیش از اسلام هستند، یکی از منابع مهمی است که تأثیر آن در شعر تمام شاعران، به چشم می خورد و شاعران گاه و بیگاه در لابه لای اشعارشان این مضامین را در خدمت بیان هرچه بهتر اندیشه های خویش به کار گرفته اند. از جمله مضامینی که در آثار منظوم فارسی به نحو چشمگیری منعکس شده است، داستان زردشت و ظهور مانی و مزدک است. این سه شخصیت برجسته و تاریخی، که پ...

چکیده: اخلاص در نزد سالکین به معنای پاک کردن نیّت از غیر خدا و انجام گرفتن فعل مختصّ خدا، و به معنای رهایی بنده در طاعات از هرگونه امری که درآن شایبه ریا، نفاق و یا خودخواهی و خودبینی رود، تعریف شده است. همچنین اخلاص نقش زیر بنایی و بنیادینی در تکامل فردی و اجتماعی بشر برعهده دارد وکمال، نقص، صحت و فساد تمامی مقامات ومراحل سیر و سلوک تابع این فضیلت ارزشمند است. در این پژوهش مبحث اخلاص در متون من...

سروش یکی از مهم ترین ایزدان اوستایی است که در گاهان، اوستای نو، و متون پهلوی خویش کاری های مختلفی داشته و در ادبیات ایران پس از اسلام نیز نام و نقش او بر جای مانده است. فردوسی (د 411 یا ۴۱۶ ق)، حماسه سرای چیره دست و بی بدیل ایران، در شاهنامه، در مقام گزارش باورهای دینی ایرانیان باستان، اوصاف و کارکردهایی را به سروش نسبت داده است. این مقاله، پس از بررسی تطبیقی ویژگی های سروش در گاهان، اوستای نو،...

قریب به دو دهه از ورود نظریه های ادبی به مطالعات ادبی در زبان فارسی می گذرد. برخی دوستداران ادبیات فارسی نظریۀ ادبی را امری فارغ از پژوهش ادبی و حتی رقیب آن می دانند. این تلقی پرسش ها و اعتراض هایی را در میان دانشگاهیان هوادار ادبیات سنتی برانگیخته و برخی را نیز به تردید افکنده است که آیا نظریه های ادبی مدرن و پسامدرن با متون ادبی کهن فارسی نسبتی دارند. این پرسش که البته پرسش مبارکی است، حدوداً ...

ابوالفرج رونی از شاعران توانایی است که شعر او به دلایل مختلف دارای اهمیت است. دیوان این شاعر شامل قصاید، قطعات، رباعیات و غزلیات تاکنون دو بار در ایران تصحیح و منتشر شده است. نخستین بار در سال 1304 به اهتمام چایکین و بار دوم در سال 1347 به کوشش محمود مهدوی دامغانی. این مقاله با بررسی چاپ اخیر ضعف ها و نارسایی های آن را در چند مورد نشان می دهد ؛از جمله: شیوۀ تصحیح (نامشخص بودن و غیرانتقادی بودن ...

وزارت یکی از مهم ترین مناصب در طول تاریخ است.این منصب با توجه به شرایط و موقیت های گوناگون دچار تغییراتی شده است.      حکومت ها متناسب با ویژگی های خود هر کدام قواعدی را به این منصب افزوده اند. به عنوان مثال زمانی که مسلمانان ایران را فتح کردند قوانین و ویژگی های اسلامی را به آن افزودند که باعث شد این منصب شکلی اسلامی پیدا کند.      در این مقاله علاوه بر بررسی مفهوم واژه وزیر، در کتاب های گوناگ...

در روزگاران کهن، راههای گوناگونی برای رفع و حل اختلافات و همچنین اثبات حقانیت ادعاهای مردمان، مرسوم و متداول بوده است. یکی از رایج ترین این روش ها، داوری ایزدی است که در متون پهلوی، آثار فارسی میان? زرتشتی، با عنوان «وَر» از آن یاد شده است. این رساله با پژوهش در متون پهلوی و گردآوری مطالب به شیو? کتابخانه ای به بررسی ابعاد مختلف موضوع «ور» پرداخته است. «ور» یا آزمون ایزدی، نوعی داوری برای تشخیص ...