المقارنة او الموازنة موضوع عام له قدمة تاریخیة . قد قارن الانسان بین الاشیاء منذ خلقه الله تعالی . فی القرآن الکریم نجد آیات کثیرة تشیر الی هذه المسالة . قال الله تعالی : " قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون " ؛ فی هذه الایة مقارنة بین الذین یعلمون و الذین لا یعلمون . فالانسان فی دراساته اتخذ المقارنة سبیلا له الی الحقائق الجوهریة المرتبطة بمیادین بحثة . واللغات و هی ادوات التعبیر عن ال...

اساس و موضوع اصلی منظومه‌های عاشقانه، عشق و محبت است و از آنجا که از دید عرفا عشق و غیرت ملازم همدیگرند، در این منظومه‌ها شاهد موارد گوناگون غیرت ورزی شخصیت‌ها هستیم. در منظومه ویس و رامین، موبد و ویرو و رامین رقیبانی هستند که بر سر تصاحب ویس به جدال با یکدیگر می پردازند و گاه در این راه دچار غیرت می‌شوند و حتی گاه کار به جنگ و لشکرکشی می‌کشد. همین رشک و غیرت بین گل و ویس بر سر رامین نیز وجود د...

اساس و موضوع اصلی منظومه‌های عاشقانه، عشق و محبت است و از آنجا که از دید عرفا عشق و غیرت ملازم همدیگرند، در این منظومه‌ها شاهد موارد گوناگون غیرت ورزی شخصیت‌ها هستیم. در منظومه ویس و رامین، موبد و ویرو و رامین رقیبانی هستند که بر سر تصاحب ویس به جدال با یکدیگر می پردازند و گاه در این راه دچار غیرت می‌شوند و حتی گاه کار به جنگ و لشکرکشی می‌کشد. همین رشک و غیرت بین گل و ویس بر سر رامین نیز وجود د...

هنر نگارگری اسلامی ایران همواره در پیوند ناگسستنی با ادبیات غنی و آکنده از تعبیرات عرفانی و حکیمانه قرار داشته است و نگارگران نیز، تلاش نموده‌اند تا این معانی را به زبان تصویر متجلی سازند. یکی از مهم ترین منابع مصور‌سازی برای نگارگران ایرانی در طول دوره‌های مختلف، خمسه نظامی است. خمسه تهماسبی، از نسخه‌های مصور خمسه متعلق به مکتب تبریز عهد صفوی و دوران شاه تهماسب است که در آن آثار ارزشمندی به ق...

منظومه های غنایی ازسازه های هنری، بهره ی زیادی می برند از جمله ی این سازه ها، به کارگیری تشبیه و استعاره برای برجسته تر نشان دادن جلوه ی عاشق و معشوق است. نظامی   گنجه ای در دو منظومه ی "خسرو و شیرین"و "لیلی و مجنون" از کلماتی مانند ماه، سرو، باغ، خورشید، پروانه، شمع و... برای توصیف تصویر عاشق و معشوق استفاده کرده است. دراین میان بسامد ابیاتی که به ماه، سرو، گل و پری اختصاص یافته بالاست. این تح...

روایت‎شناسی‎ از موضوعات جدید در عرصۀ ادبیات است و فرمالیست‏های روسی نخستین گروهی بودند که در زمینۀ روایت مطالعات اساسی و گسترده‎ای انجام دادند. در این میان آلژیرداس ژولین گرماس از نظریّه‎‎پردازان مطرح است که الگوی کنشی، زنجیره‎های روایی و مربّع معناشناسی از دستاوردهای وی در ساختارگرایی و مطالعات ادبی است؛ بنابراین، در مقاله پیش رو تلاش شده است تا دو منظومۀ غنایی «لیلی و مجنون» و «خسرو و شیرین» نظ...

فرهنگ مفهوم عامی است که تمام جنبه های زندگی انسان را در برمی گیرد ؛ چه جنبه های مادّی و چه جنبه های معنوی و هسته ی نخستین هر فرهنگی را باید در رابطه با محیطی دانست که بشر اوّلیّه در آن اسکان یافته است. بارزترین ویژگی هر محیطی شرایط اقلیمی آن است. از روزگاران سپری شده تا امروز دانشمندان و نظریه پردازان متعدّدی معتقدند که شرایط اقلیمی بر تمام زمینه های فرهنگی جوامع انسانی تاثیر گذار است؛ خواه این زمی...

در ادبیات فارسی داستان های عاشقانه ی بی شماری وجود دارد که شاعران به این داستان ها تلمیح جسته و با عناصر و اجزای آن ها مضامین و تصاویری بدیع خلق کرده اند. در این زمینه داستان های عاشقانه ی یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و خسرو و شیرین جایگاه ویژه ای دارند. از آن جا که شاعران سبک هندی به مضمون سازی مشهورند با عناصر این داستان ها مضامین و تصاویر بکری را آفریده اند. شاعران مورد مطالعه ی این پژوهش(محتش...

بزرگان ادب پارسی پیروان بسیاری داشته اندکه در سبک و مضمون شعری مورد توجه متاخرین بوده اند نظامی گنجوی از بزرگان شعر فارسی است که خمسه پر آوازه اش مقلدان بسیاری را برانگیخته است که حتی نام آثار خویش را با نام خسه نظامی انطباق داده اند. سلمان ساوجی نیز از جمله شاگرانی است که در دو اثر داستانی خود به نام ‌«فراق نامه‌» و ‌«جمشید و خورشید‌» از نظامی تقلید نموده است. این مقاله کوشش داردکه تاثیرات محت...