قوم بختیاری ادبیّات شفاهی پرباری دارد امّا در دهه­های اخیر به دلایل فرهنگی متعدد بسیاری از سنّت­ها و ادبیّات شفاهی آن­ها رو به فراموشی نهاده است از آنجایی که تاکنون هیچ­گونه بررسی ساختاری بر روی قصّه­های بختیاری صورت نگرفته است. هدف پژوهش حاضر گردآوری این بخش از زندگی این قوم و «ریخت­شناسی قصه­های بختیاری براساس الگوی ولادیمیر پراپ» است. در این پژوهش 24 قصّۀ پریان بختیاری از میان 53 قصّۀ گویشی، انتخاب...

داستان «امیرارسلان نامدار» یک نقالی شبانه در خواب‌گاه ناصرالدین شاه قاجار بود که توسط نقال باشی دربارش‏، نقیب الممالک، پرداخته و به قلم دختر شاه به رشته تحریر درآمد و علیرغم فضای اشرافی شکل گیری خود، به سرعت تبدیل به محبوب‌ترین و مشهورترین قصه عامیانه فارسی گردید. متاسفانه آثاری این‌چنین به دلیل ویژگی عامیانه بودن خود، هرگز آن­چنان­که باید و شاید مورد مطالعات ادب پژوهانه و خصوصاَ نمایش پژوهانه ق...

چکیده: قصه ها بخشی از فولکلور ملت ها و از قدیمی ترین نمونه های بازمانده مربوط به آداب و رسوم و اعتقادات و فرهنگ آن هاست که مانند آینه ای سیمای ارزشی و فرهنگی اقوام و ملت ها را نشان می دهد، افسانه ها در حکم حلقه هایی هستند که زنجیره اسناد و مدارک مورد نیاز پژوهش های تاریخی و مردم شناسی را تکمیل می کنند، از آن جا که قصه ، خود نمودار قسمت مهمی از میراث فرهنگی هر قوم و ملتی است و ارزش های سنتی و ز...

در ادبیات هر کشوری ردّی از قصه ها و افسانه ها و اسطوره های کهن دیده می شود، اما گاهی ردپای قصه ها مشخص تر است. بازآفرینی قصه های کهن در قالب داستان نو، یکی از شیوه های نشان دادن جاپای گذشتگان است که می توان آن را ادای دینی برای قصه ها و افسانه های کهن دانست. این پایان نامه به داستان هایی چون: پریون، تعویض مرکب، مهره مار، سرناچی و تن آبی، تنابی رو می کند که به ترتیب بازآفرینی قصه های فایز و پری، ...

مطالعات فرهنگی در حوزه ­ی فولکلور و فرهنگ عامه از اهمیت فراوانی برخوردار است و به صورت­های مختلف انجام می­ شود. یکی از این صورت­ها مطالعه­ ی اسطوره­ای فرهنگ عامه است. در این مقاله تلاش شده است با بررسی نمودهای باور اساطیری «ذی روح بودن درخت» در قصه­ های عامیانه­ ی هرمزگان، اهمیت بازخوانی ادب عامه به عنوان گنجینه ­ای سرشار از باورها و نمادهای کهن و اساطیری به طورعام و قصه­ های عامیانه­ ی هرمزگان...

این جستار، الگوهای ساختاری تیپ احمقان/ابلهان را در قصه‌های عامیانۀ طنزآمیز ایرانی سنخ‌شناسی و بررسی می‌کند. از میان قصه‌های عامیانه، تیپ احمقان، از جمله تیپ‌های مهم در میان قصه‌های شوخی است که آرنه، تامپسون، مارزولف، و آتر گرد آورده‌ و از 1200 تا 1999 دسته‌بندی کرده‌اند. این تیپ قصه‌ها، ویژگی‌های ساختاری و سنخی خاص خود را دارند. برای نیل به این ویژگی‌ها، پیکرۀ دادگانی از کتاب مارزولف (1377) انت...

محققان سبک بیان مثنوی را مبتنی بر شیوه ای ((بلاغت منبری )) دانسته اند . موارد زیر ‘ از جمله عناصر این سبک گفتار برشمرده شده است .(سرنی ‘ ج 1 ص 121 تا 231 ) : (( تأثر از شیوه بیان و سطح ادراک عامه ‘ عرضه اخبار و احادیث ضعیف ‘ قیاسات تمثیلی ‘ اشتمال بر الفاظ و امثال و عقاید و خرافات عام ‘ خطاب به مخاطب مبهم ‘ احاطه و غلبه مشیت الهی بر امور ‘ تسلسل افکار و تداعی معانی یا جر جرار کلام و خواطر و جر...

چکیدهپژوهش حاضر با هدفِ یافتن ژرف ساخت های تمرکززدایانه به سراغ افسانه های عامیانه ی ایرانی رفته است تا با کنکاش در آن ها این ظرفیت های نهفته را آشکارسازد. بنابر یافته های پیاژه، تمرکززدایی- تمرکزگرایی اصلی ترین ژرف ساخت ذهنی کودک است که بنابر پیشنهاد خسرونژاد در قالب شگردهایی ویژه در ادبیات کودک نمودمی یابد. ضرورت این پژوهش، در ادامه ی نظریه ی معصومیت و تجربه، تسهیل روند استقلال بخشیدن به ماهیت...

شیوه بررسی این نوشته علاوه بر شناخت ساختار هزارویک شب، می تواند زمینه آشنایی با ساختاربندی دیگر داستان های از این دست را هم فراهم آورد. این نوشته شامل چهار فصل است: فصل اول مروری مختصر دارد بر تعریف و اهمیت موضوع، روش و پیشینه پژوهش، فرضیه ها و پرسش ها، هدف پژوهش و توضیح مختصر واژگان کلیدی، فصل دوم شامل بخش هایی درباره معنای واژه های قصه، داستان و حکایت، اهمیت و پیشینه روش های مطالعه قصه های ...

در ایـن مقالـه بـاور کهـن و اسـاطیری پیکرگردانـی «انسـان ـ درخـت» و «درخت ـ انسـان» در قصه هـای عامیانـه ی مکتـوب هرمـزگان مـورد بررسـی قـرار گرفتـه و تـلاش شـده اسـت تـا هـر چـه بیشـتر بـر اهمیـت حفـظ و مطالعـه ی فرهنگـی قصه هــای عامیانــه تأکیــد شــود و نشــان داده شــود کــه چگونــه می تــوان رد پــای باورهــای کهــن و اســاطیری یــک قــوم را در ادبیــات عامیانــه ی آن قــوم یافــت. ن...