گرایش موسوم به «کلاسیک» یا اصطلاحاً «رومی» امروزه در معماری تهران مرسوم شده است. ظاهراً به نظر می­رسد که این نوع معماری، با استفاده­ از عناصر مشابه به معماری نئوکلاسیک غربی در نما، در آن طبقه­بندی قرار می­گیرد.­ بررسی­های دقیق و مطالعات نشان می­دهد که چنین امری اتفاق نیفتاده است و آنچه به چشم دیده می شود برداشت اصیلی نیست. معماری نئوکلاسیک پیش­تر هم در ایران الهام بخش ساختمان های متعددی بوده است....

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

حمل و نقل ریلی یکی از ابزارهای مهم و حیاتی برای اقتصاد ایران و از عوامل توسعه نظام اجتماعی بوده است. راه آهن به دلیل برخورداری از ویژگی های ایمنی حمل و صرفه اقتصادی، جایگاه خاصی در میان روش های حمل و نقل دارد. راه آهن در ایران نیز با توجه به تنوع سیمای ظاهری زمین، وسعت ارضی زیاد، نواحی مختلف الاقلیم و تراکم و تفرق مراکز تجمع انسانی و موقعیت خاصی که ایران از نظر استراتژیکی در بین سه قاره آسیا، ا...

جامعه ایران در دوره قاجار به عنوان جامعه ای پیش مدرن و سنتی دچار تحولات ویژه ای شد. ورود فکر تجدد عامل اصلی ایجاد این تحولات بود. تجددی که نتایج سیاسی شکست آن سبب روی کارآمدن سلسله پهلوی گردید و تحولاتی را نیز در جامعه ایرانی دوران پهلوی بر پایه ی همین تفکر تجددخواهی شکل داد. تغییر و تحولاتی که در دامنه ی آن بحث تحول پوشاک ایرانیان نیز مطرح می شود. مطالعه و پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات...

فرهنگستان‌های زبان، محصول رشد و تکامل اندیشه‌های ملی گرایانه و شکل‌گیری دولت نوین در اروپا، طی سده‌های هیجدهم و نوزدهم میلادی و پیدایش و حاکم شدن مقوله «زبان ملی» است. اما در ایران، فرهنگستان زبان فارسی به عنوان فرهنگستان زبان ملی ایران، بیش از آن که حاصل انتخاب و معرفی زبان فارسی به عنوان زبان ملی باشد، در اثر رواج سره‌نویسی افراطی عهد رضاشاه، پدید آمد که همواره یکی از نمودهای جدی ملی‌گرایی با...

شواهد تاریخی گویای این است که در ایران توجه به علم و فنّاوری برای توسعۀ کشور از حدود 200 سال پیش و از اوایل سده سیزدهم خورشیدی آغاز شده است. در این مقاله با مطالعه و بررسی اسناد و منابع تاریخی، به مرور مهم­ترین اقدام­های دولت در حوزه­های آموزش عمومی، آموزش عالی، پژوهش و فنّاوری و نقد آن­ها در سه دوره تاریخی قاجار (از زمان صدارت عباس میرزا)، پهلوی و جمهوری اسلامی پرداخته می­شود. شکل­گیری مدارس جدی...

هدف: بررسی کمی و کیفی اسناد تصویری بازمانده از ایران قدیم با موضوع معماری و شهرسازی. روش: تحلیل مدارک آرشیوی، بررسی‌های باستان‌شناسی، تاریخ مکتوب و تاریخ معماری. یافته‌ها: این تحقیق نشان از تفاوت در تعدد و کیفیت مدارک تاریخی تصویری دارد. همچنین با وجود تکثر اسناد در برخی مقاطع، از برخی دوران تاریخی سند تصویری زیادی موجود نیست. بیشتر مدارک تصویری به‌دست‌آمده از دوره تاریخی پیش از اسلام به حوزه‌ه...

تحول در اقتصاد یکی از عرصه­های حیاتی مطالعه در نظام مدرن ایران است. بدین­منظور با مطالعۀ دگرگونی باستان­شناختی فضاهای تولید صنعتی می­توان شمه­ای از تحول فرهنگ مادی را در عصر تجدد مطالعه نمود. بدین­منظور در اینجا روند شکل­گیری و تغییر در 4 فضای تولیدی از دو دورۀ قاجار و پهلوی مورد مطالعه قرار گرفت و منطق این فضاها در بافت تاریخی تحولات اقتصادی و تولیدی در انتهای دورۀ قاجار و ابتدای دورۀ پهلوی بر...