میرزامهدی اصفهانی در حوزة مشهد مؤسس مکتبی بود که بعدها به مکتب تفکیک معروف شد. محمدرضا حکیمی اولین‌بار واژة تفکیک را برای این نحلة فکری پیشنهاد کرد. به اعتقاد وی مکتب تفکیک جهان‌بینی‌ای است که مفاهیم و علوم بشری‌ای مانند فلسفه را از معارف ناب الهی برگرفته از کتاب و سنت تفکیک می‌کند. آن‌ها معتقدند نباید هیچ‌گونه ناخالصی را در فهم معارف دینی راه داد. از‌این‌رو به‌شدت مخالف به‌کارگیری عقل به شیوة ...

تمدن جدید بر مبنای فلسفه پایه گذاری شده است از این رو ارائه دانش سیاسی در تمدن اسلامی به زبان عقلی - فلسفی ضرورتی غیرقابل انکار می باشد. شناساندن دانش سیاسی عقلی تمدن اسلامی امکان مطالعات تطبیقی از یک سو و مطالعات بین رشته ای از سوی دیگر را در است و با رویکرد « اسنادی » ، سطح بی نالمللی فراهم می کند. روش به کار رفته در این مقاله تفسیری به شناساندن دانش سیاسی م یپردازد. نوشته حاضر نحوه فهم و در...

عقیده به وجود مهدی موعود یک عقیده اسلامی است و از ارکان مذهب امامیه به شمار می رود، عقیده ای است قطعی که به وسیله اخبار متواتر و قطعی الصدور به اثبات رسیده است لیکن بسیاری از مسایل مربوط به آن نیاز به تحقیق و بررسی دارد و از قبیل طول عمر، غیبت طولانی، علت غیبت، فواید امام در زمان غیبت و دهها مسأله دیگر، این رساله در پی اثبات این مطلب است که غیبت یک امر نو و فوق العاده نیست، بلکه از سنن الهی به ...

یکی از مهم ترین جلوه های عرفان در میان ادیان و مکاتب مختلف معرفتی، «حقیقت جویی» عارفانة سالکاان طریقت و ناتوانی انسان جست وجوگر از درک ذات آفریدگار دو عالم است؛ موضوعی که از دیرباز در تاریخ عرفان و فلسفه، به ویژه در مقوله ی معرفت سنجی (اپیستومولوژی) و هستی شناسی (اُنتولوژی) جایگاهی مهم و بحث انگیز داشته و ذهن و زبان بسیاری از اهل تحقیق و معرفت را به خود مشغول داشته است. بر همین اساس، برآنیم این ...

هدف اصلی این مقاله، بررسی تطبیقی دیدگاه شهید مطهری با دیدگاه لیپمن درباره اهداف تعلیم و تربیت با نظر به نظریه تعلیم و تربیت اسلامی و نظریه تعلیم و تربیت تأملی و برنامه «فلسفه برای کودکان» است. با توجه به این هدف، با مطالعه کتابخانه‌ای، نخست، دیدگاه‌های هر دو اندیشمند درباره موضوع پژوهش استخراج شد و سپس میان دیدگاه‌های آنها براساس روش توصیفی استنتاجی، مطالعه تطبیقی انجام شد. مطهری و لیپمن بر تأ...

تصور مطلق‌انگارانه دکارت نسبت به شناخت عقلی موجب فاصله گرفتن انسان با عالم طبیعت، ادراک حسی و سرانجام پدید آمدن شکاف میان عقل و حس شد. سئوال این است آیا می‌توان در مذهب اصالت عقل دکارت جایی برای زیبایی‌شناسی یافت؟ بدین منظور با توجه به جایگاه ادراک حسی در نظام فلسفی دکارت ابتداء به جایگاه زیبایی‌شناسی در مذهب اصالت عقل او می‌پردازیم و اینکه آیا بر چنین مبنایی می‌توان معرفتی قابل اعتماد از زیبای...

هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ رویکرد فلسفه برای کودکان با سایر رویکردهای مهم در موضوع تربیت اخلاقی است. بدین منظور با طبقه بندی رویکردهای تربیت اخلاقی بر اساس ابعاد وجود آدمی (باور، عاطفه، اراده و رفتار) به رویکردهای باورمحور، عاطفه محور، اراده محور و رفتارمحور، مهم ترین نظریه ها ذیل هر یک از این رویکردها به طور مختصر تبیین شده است. در رویکرد باورمحور، نظریۀ تبیین ارزش ها و نظریۀ رشد قوۀ قضاوت اخلا...

وجودشناسی (Ontology) یکی از عمده‌ترین مباحث فلسفی است که در فلسفه جدید غرب بدان بی‌مهری شده است. در دوران جدید، مارتین هایدگر برای احیای وجودشناسی تلاش زیادی کرد و مانند ملاصدرا کوشید تا از قلمروی مفهومی وجود فراتر رفته و به عرصه حقیقت عینی وجود نزدیک شود.از نظر هایدگر شناخت وجود تنها در شناخت دازاین و تحلیل اگزیستانسی مقدور است و ملاصدرا هم راه شناخت وجود را ادارکات حضوری انسان می‌داند. هر دو ...

ضرورت تطبیق فلسفه اسلامی و علوم جدیدانکار ناپذیر است. اندیشه اصالت وجود مبنای اساسی حکمت متعالیه را تشکیل می دهد و میان این اندیشه بنیادین و نظریه مکانیک کوانتیک (به عنوان مبنای اساسی فیزیک جدید) تشابهات قابل تأملی موجود است. این تشابهات شائبه تشکیک درماهیت را بسیار نیرومندتر از مثال هایی چون نوروزمان خواهد کرد. آن مثال‌ها اکنون ارزش علمی ندارند و آوردن مثال‌های نوین براساس آخرین دستاوردهای علم...

در این رساله ابتدا با ذکر نقل قول هایی از متکلمان و فیلسوفان اسلامی به تعریف علم واینکه علم خداوند به اشیاء قبل از ایجاد آنها به علم حضوری است پرداخته شده است؛ که این مسئله مورد قبول همه متکلمان و فیلسوفان اسلامی است. اما علم خداوند به اشیاء بعد از ایجاد آنها و همینطور کیفیت علم الهی به جزئیات است که بین آنها مورد مناقشه است. از جمله بین ابن سینا و غزالی در این مسئله اختلاف نظر وجود داشته و ابن...