برنامه توسعه سازمان ملل متحد هرساله گزارشی به‌نام گزارش توسعه انسانی منتشر می‌کند که در بخشی از آن، با استفاده از شاخصی ترکیبی به‌نام شاخص توسعه انسانی، وضعیت کشورهای مختلف از نظر موفقیت در فراهم آوردن امکان زندگی سالم توأم با دانش و رفاه اقتصادی مقایسه می‌شود. گزارش توسعه انسانی سال 2003 اخیراً منتشر شده است و این مقاله، براساس این گزارش، به بررسی وضعیت ایران در چند سال اخیر می‌پردازد. در سال 2...

برنامه توسعه سازمان ملل متحد هرساله گزارشی به‌نام گزارش توسعه انسانی منتشر می‌کند که در بخشی از آن، با استفاده از شاخصی ترکیبی به‌نام شاخص توسعه انسانی، وضعیت کشورهای مختلف از نظر موفقیت در فراهم آوردن امکان زندگی سالم توأم با دانش و رفاه اقتصادی مقایسه می‌شود. گزارش توسعه انسانی سال 2003 اخیراً منتشر شده است و این مقاله، براساس این گزارش، به بررسی وضعیت ایران در چند سال اخیر می‌پردازد. در سال 2...

شاهنامه‌ی حکیم توس، دایره المعارف بزرگی است که فرهنگ و تاریخ کهن ایران زمین را در بردارد. یکی از هزاران مفاهیم ارزشمند معنوی که در این اقیانوس فراخ گستر و ژرف عمق به زیبایی و شیوایی موج می‌زند، نیایش پروردگار یگانه است. بازتاب گسترده‌ی این کردار معنوی در شاهنامه نشان از آن دارد که نیایش همچون خداجویی، از نخستین روزگاران شکل گیری تمدن بشری کرداری پسندیده و همراه با باور و اعتقاد در فرهنگ مردم ای...

فروردین ماه امسال مصادف است با چهاردهمین سال خاموشی استاد دکتر امیر حسن یزدگردی، استاد زبان و ادب فارسی در دانشکدة الهیات. استاد یزد گردی معلمی کم مانند و عاشق بود و سالهای از سر عشق در این دانشکده، به تدریس ادب پارسی پرداخت و صدای فردوسی و نظامی و مولوی و سعدی و حافظ را- که صدای رسای فرهنگ اسلامی ایران زمین است- عاشقانه و استادانه به گوش جان دانشجویان رساند و در انتقال ارزشهای فرهنگ گران سنگ ا...

ایران و شبه قاره از دیر باز، با هم روابط فرهنگی و زبانی و مذهبی و هنری و بازرگانی و صنعتی گسترده ای داشته اند.پیشینه ی این روابط به دوران مهاجرت آریایی ها برمی گردد. زمانی که این دو ملت شاخه ی هند و ایرانی را تشکیل می دادند و زبان و مذهب و نژادی یگانه داشتند. با گذشت زمان که این دو ملت در دو اقلیم جداگانه ساکن شدند، منش ها و خلق و خوی آنان نیز دگرگون شد. با این حال مبانی مشترک زبانی ونژادی و فر...

با گسترش زبان ترکی در ایرانِ عصر صفوی و نیاز به این زبان برای برقرار داشتن ارتباطات با کشورهای ترک‌زبان همسایه، شماری فرهنگ لغت در این دوره تألیف شد تا یادگیری ترکی و فهم کلمات دشوار این زبان را در متون مختلف آسان سازد. فرهنگ نصیری یکی از این فرهنگهاست که دو تن از منشیان درباری عهد صفوی با هدف یاد شده تألیف کرده‌اند که تنها نسخۀ خطی آن را دکتر حسن جوادی و دکتر ویلم فلور با همکاری چند تن...

اساطیر روایاتی با رگه های واقعی هستند که بازگوکننده ‌ی تلاش انسان برای گذراز مراحل سخت زندگی است . خلاقیت، جهان بینی، آرزوها، تکاپوی انسان برای حفظ خود ، در اساطیر انعکاس یافته است .از این رو شناخت اساطیر دریچه ای به روی شناخت اقوام است . مردم ایران از جمله اقوامی هستند که دارای تاریخ اسطوره ای مکتوب می باشند. آفرینش انسان برروی زمین داستانی است نامکرر چه با شکل گیری زمین و آسمان باشد چه ...

پس از ساسانیان روزگار درازی سپری شد تا بستر مناسبی برای تحولات کشورداری و مناسبات خارجی در ایران فراهم آید. خراسان بزرگ در چنین اوضاعی زمینه‌های ساختار نوینی ایجاد کرد و رمقی تازه به جان خستة جامعة ایرانی بخشید تا با تکیه بر چنین ظرفیتی دروازه‌های خود را به سوی جهان آن روزگار بگشاید. با تأمل در رویدادهای این روزگار می‌توان شالودة اصول سیاست خارجی در تاریخ ایران را از قرن چهارم هجری/دهم میلادی د...

استراتژی نگاه جمهوری اسلامی ایران به کشورهای تازه استقلال یافته بعد از فروپاشی نظام کمونیستی شوروی سابق منطبق با حُسن همجواری و دوستی و احترام متقابل و به رسمیت شناختن استقلال آن کشورها بوده است که جمهوری مسلمان نشین آذربایجان نیز که همسایه شمالی ایران است از این امر مستثنی نبوده و این سیاست حسن همجواری در عملکرد و نیات خیرخواهانه جمهوری اسلامی ایران به ثبات رسیده در آینده نیز به اثبات خواهد رسید

فرهنگ مردم شاخه ای از دانش انسان شناسی است که قدمت آن به درازای عمر انسان بر این کره خاکی می رسد، ولی از زمانی که به فرهنگ مردم و گردآوری آن توجه نشان داده شده است زمان خیلی زیادی نمی گذرد. در ایران در سده هفدهم هنگامی که پای جهانگردان غربی به این کشور باز شد آنها با فرهنگ مردم ایران آشنا و به آن علاقه مند شدند و در خصوص گردآوری فرهنگ مردم ایران آثاری را منتشر کردند. البته پیش از آنها در آثار ب...