در این مقاله به مطالعه وجوه فرهنگ عامه در آثار ذابحی با تمرکز بر چند مضمون مرتبط مانند کارناوال، آرمانشهر و گروتسک می‌پردازیم. مسئله اصلی چگونگی نشان دادنِ رهایی فرهنگ عامه از زیر فشار و بار فرهنگ مسلط در آثار هنرمند مذکور با تکیه به سبک او، با روش توصیفی-تحلیلی است. هدف پژوهش برجسته کردن ویژگی‌های فرمی آثار و در نهایت رسیدن به دو سطح دلالت آشکار و ضمنی است تا با شرح آنها، انواع وجوه فرهنگ عامه ...

بی شک نظریه های فرهنگی  نقش اساسی در سیاستگذاری فرهنگی دارند. و هر نظریه فرهنگی سیاستگذاری فرهنگی خاصی را ایجاب می کند. پرسش اصلی این پژوهش آن است ظرفیت ها و دلالت های نظریه پدیدارشناختی فرهنگ در عرصه سیاستگذاری فرهنگی چیست؟ نگارنده با اتخاذ      روش شناسی مطالعات تحلیلی تلاش کرد پس از تبیین نظریه پدیدارشناسانه فرهنگ با تکیه بر آرای هوسرل، شوتس و گارفینگل، دلالت های آن را در حوزه سیاستگذاری فره...

فرهنگ عامه اعم از امثال، حِکَم، کنایات، استعارات، داستان های عامیانه، مَتَل ها، چیستان ها، و مانند آن انعکاس گویا و آیینه تمام نمایِ سنت ها، دانسته ها، باورها، منش ها، و ارزش های فرهنگیِ یک جامعه است که از رهگذرِ آن، می توان به شناختِ واقعیِ خلقیات و رفتارهای مردم آن جامعه و انگیزه ها و عللِ موجبه آن دست یافت. فرافکنی و توجیه (دلیل تراشی) از جملۀ ابتلائات بزرگ اجتماعی ماست که در سطحی بسیار گسترده در بین ...

  تاریخ‌پژوهان در بررسی تاریخ عکاسی قاجار، ناصرالدین‌شاه را به عنوان اصلی‌ترین حامی عکاسی در سرآغاز ورود عکاسی به ایران می‌دانند. از سوی دیگر، محصور و محدود شدن عکاسی در دربار را، مهم‌ترین دلیل عدم رشد و توسعه این پدیده در میان عموم مردم جامعه دانسته‌اند. بدین ترتیب در جریان بررسی‌های خود پیرامون تاریخ عکاسی، به ندرت درباره‌ی علل رشد و وقفه عکاسی در بین عموم مردم به تحقیق...

تاریخ ایران سراسر تاریخ خودکامگی شاهان و حاکمانی است که برای مردم (رعیت) تنها وظیفه قائل بوده­اند و نه حق. مردمی که اجازۀ هیچگونه اعتراض و اظهار نظری نداشته­اند اما نقد و نظر آگاهانه و دردمندانۀ آنان نسبت به ارباب قدرت و حکومت در قالب ضرب­المثل­ها بخوبی ثبت و ضبط شده است. امثالی که هم وظیفۀ طبقۀ حاکم و مردم نسبت به یکدیگر و هم ویژگی­های حاکمان شایسته و ناشایست را بیان می­کند و از سویی آفرینش ذو...

فرهنگ و ادبیات آیینی ایران ریشه در اعتقادات دینی و پیوند عمیق عاطفی با معصومین، به خصوص امام رضا (ع)، دارد و از این آبشخور های ارزشمند و متعالی بهره مند شده است. تحلیل و تبیین آیین های نمادین و ادبیات آیینی رضوی عامه، علاوه بر تبیین پیوندهای آن با فرهنگ رضوی و شخصیت امام رضا (ع)، معتقدات و باورهای ما را نیز غنا و گسترش می دهد. آیین های نمادین و ادبیات عامۀ رضوی و کارکرد و برآیند آن، مانند توسل ...

امثال و حکم، آینه ی فرهنگ و باورهای قومی و ملی مردم یک محدوده ی جغرافیایی یا تاریخی است. با دقت در این آینه می توان ویژگی های روح جمعی ملتی را در طول تاریخ به روشنی مشاهده کرد. این دقت به شناخت باورها و سبک زندگی یک جامعه منجر می شود و می توان در مطالعات جامعه¬شناسی و سیاسی از آن استفاده فراوان نمود. از جمله حکیمان متکلم و شاعر که سهم زیادی در امثال و حکم فارسی دارد، نظامی گنجوی است که در اد...

قصه‌های عامیانه بخشی از ادبیات ­عامه به شمار می‌رود و ادبیات عامیانه نیز به نوبه­ی خود بخشی از دانش مردمی و فرهنگ عامه است که معادل با «فولکلور» می­باشد. در استان هرمزگان از دیرباز قصه، داستان­های کوتاه و داستان­های بلند وجود داشته و به صورت شفاهی و سینه به سینه نقل شده است. در بعضی مناطق، این داستان­ها با گویش محلّی و منطقه­ای «­چی­چی­کای بپ گپو و­ مُم گپو» نامیده می­شد. چی­چی­کاها زبان دل و جان...

یکی از رویکردهای داستان‌نویسی نوین، ورود فرهنگ عامه شامل گویش، آداب و رسوم محلی، اصطلاحات، ضرب‌المثل‌ها و باورها و اعتقادات در ادبیات داستانی است. دلیل این اتفاق را می‌توان ورود ادبیات داستانی به زندگی مردم عـادی و برخـاستن از بطن جـامعه و دغدغه‌های مردم عـامی دانست که به‌ناچار ادبیـات داستانی را با فرهنگ عامیانه عجین می‌کند. در این میان، یکی از داستان‌نویسان معاصر که در آثار داستانی خود به این...

این پژوهش در نظر دارد که به بررسی ریشه های باور و فرهنگ عامه در زمینه ی عجایب المخلوقات، موجوداتی نظیر جنیان که قرآن به ماهیت وجودی آنها استناد کرده است و در روایات نیز از آن یاد شده است، بپردازد. دراین پژوهش چگونگی به تصویر کشیده شدن موجودات فوق، توسط هنرمندان هنرهای کاربردی و تجسمی، به خصوص در زمان قاجار مورد بررسی قرار گرفته شده است. تصاویری که تصوّر مردم از این موجودات بوده و باور عامه ا...