در این مقاله سخن از ضرورت ها و بایدهای مطالعاتی قیام امام حسین(ع) است; و این که بنا بر کدام بینش ها و روش های پژوهشی ای باید قیام امام(ع) را بررسی نمود؟ بر این اساس، نخست دو دیدگاه الهی (مابعدالطبیعی)، و انسانی ـ تاریخی از یکدیگر تفکیک و ملاحظات مربوط به هریک به اختصار بررسی شده است. در دیدگاه انسانی ـ تاریخی نیز هشت بینش و روش مطالعاتی به اهل تحقیق و نظر پیشنهاد شده است. در بررسی پیامدهای قیام...

حادثۀ عاشورا از جنبه­های گوناگون می­تواند مورد بحث و بررسی قرار گیرد. یکی از این جنبه­ها رجز­هایی ­است که یاران امام حسین (ع) به هنگام نبرد بر زبان جاری­کردند. رجز شعری است که در میدان جنگ برای مفاخره و تحقیر دشمن بر زبان می­آید. مسئلۀ مورد نظر در این پژوهش این ­است که مضامین مقاومت و پایداری به­کار گرفته‌شده در رجزهای یاران امام حسین (ع) در روز عاشورا چگونه ­است؟ بررسی­ها نشان می­دهد مؤلفه­های...

شاعران متعهد شیعی، تاریخ سرخ تشیع را در قالب زیباترین عبارات به نظم کشیده اند و با ذوق سلیم و طبع لطیف خویش، همنوایی و همراهی خود را با عاشوراییان اعلان داشته اندو ما در صدد نشان دادن و تبیین این موضوع مهم می باشیم. ادبیات عاشورا از کنار گاهواره حماسه آفرین عاشورا آغاز شد و با خون دل داغدیدگان این ماتم ـ که هیچ گاه کهنه نمی شود ـ تداوم یافت. با توجه اهمیت این بحث در این نوشتار تحلیلی به بررسی م...

گستردگی و عظمت واقعه عاشورا و برجستگی شخصیت‌های این مقطع از تاریخ، به‌ویژه سلسله‌جنبان این حادثه با شکوه، حسین‌بن علی(ع)، موجب می‌شود در تشریح حوادث و وقایع عاشورا از سطح فراتر رویم و در باطن و روح اعمال و اقوال این بزرگان اندیشه کنیم. یکی از دیدگاه‌هایی که می‌شود از طریق آن این حادثه را واکاوی کرد، دیدگاه عرفانی است. در پرتو این نگاه، بسیاری از اعمال، اقوال و حوادثْ رنگ و معنایی دیگر به‌خود می‌...

چکیده سابقه و هدف بعضی از اهداکنندگان به دلایل مذهبی در مناسبت ها خون اهدا می کنند. این مطالعه به مقایسه وضعیت دموگرافیک داوطلبان اهدای خون در روزهای مذهبی و روزهای عادی پرداخته است. مواد و روش ها مطالعه مقطعی بر روی داوطلبین اهدای خونی که در بازه زمانی دو روزه تاسوعا و عاشورا و سه روزه ایام قدر سال های 1388 تا 1392 و داوطلبینی که در همان بازه زمانی یک ماه قبل از این مناسبت های مذهبی به سازمان ...

شیعیان در تمام دنیا همه‌ساله یاد و خاطرة شهیدان کربلا را زنده نگه ‌می‌دارند و در ماه محرم به ‌سوگ می‌نشینند. شیعیان افغانستان نیز اهتمامی ویژه به برپایی عزاداری‌های حسینی دارند و این امر، قدمتی به پیشینة حضور تشیع در این کشور دارد. نوشتار زیر در دو بخش به این موضوع پرداخته است: بخش نخست اشاره‌ای کوتاه به سیر تاریخی عزاداری‌های حسینی در افغانستان، به‌ویژه کابل دارد؛ در بخش دوم به چگونگی برگزاری...

عاشورا پیام غیرت، جوانمردی و برافراشتن اسلام را با پرچم سبز خود بالا می‌برد. زنده نگهداشتن این واقعۀ مهم امری لازم است. در این میان، هنرمندان از جمله تصویرگران نیز برای بیان ویژگی‌های این رویداد دست‌به‌قلم شدند تا روایتی عظیم را بر عرصۀ تصویر نمایان کنند. کتاب تحفة الذاکرین از کتاب‌های مهمی است که در دوران قاجار و عهد ناصری در فرهنگ کوچه و بازار به دست ذاکرین اهل بیت استفادۀ فراوان می‌شد، اما ا...

چکیده این نوشتار با عنوان «رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه» در پاسخ به این سئوال که رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه چه بوده است؟چرا؟این فرضیه رامطرح می کند که آل بویه در رویکرد به رخداد عاشورا نه به شیوه تاریخی که منتج به الگوگیری ازآن شود بلکه به شیوه کلامی به آن توجه نمودند که نگاه خاصی به مقولات فراتاریخی وغیرقابل الگوگیری داشت. برای اثبات این فرضیه ابتدا نگاهی به شرایط سیاسی...

در هر پدیده اجتماعی و رویداد تاریخی عللی وجود دارد که در پیدایش آن دخیل بوده، زمینه های به وجود آمدن آن را فراهم کرده است. همان رویداد خود نیز می تواند موجب بروز حوادث و وقایع دیگری شود. هرچه حادثه بزرگ تر باشد موج های برآمده از آن وسیع تر خواهد بود. حادثه جان گداز عاشورا نیز همچون پدیده های اجتماعی معلول عواملی است. ریشه آن را باید در انحرافات ایجادشده پس از رحلت رسول خدا جست وجو کرد. این روید...

فرهنگ و ادبیات عامه، گستره ای وسیع از آداب،آیین ها و...است که عناصر مختلفی در پیوند با آن قرار دارند،خرما یکی از محصولات بسیار مهم مناطق گرمسیری،میوه ی طبیعی،پرارزش ونخل درختی مقاوم در مقابل ناملایمات طبیعت می باشد. ا ز تقدس و پیوند معنوی بسیار بالایی نزد مردمان هرمزگان برخوردار است. نخل و خرما در بسیاری از آداب و رسوم مردم هرمزگان تنیده شده است و با زندگی وباورها ی آنهاپیوندی عمیق دارد. در ای...