حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته ش...

نفت از عناصر اساسی در شکل‌دهی به نظام اجتماعی و سیاسی ایران معاصر و نیز یکی از منابع اصلی تأثیرگذار در ظهور و سقوط حکومت‌های ایران بوده‌است. دولت‌های تاریخ معاصر ایران هیچ‌گاه نتوانسته‌اند بدون نفت کشور را اداره کنند. وقتی که درآمد نفتی منبع اصلی تأمین هزینه‌های حکومت باشد، با نوسان این درآمد، اقتدار حکومت نیز دچار بحران خواهد شد. نحوة مواجهة دولت‌های مختلف ایران با درآمدهای نفتی و چگونگی هزینه...

دولت مدرن پهلوی اول، سعی در اجرای تغییرات بنیادین در ایده‌ی ایرانیت قدیم یا ایرانی‌بودن در افق تاریخی این سرزمین و ایجاد ایده‌ی ایرانیت جدید بر طبقِ الگویِ ایرانی تجدد داشت. در این مسیر، دستگاه‌های ایدئولوژیک نظیر نهاد تعلیم و تربیت و ابزارهای آموزشی همچون کتاب‌های درسی مورد استفاده‌ی این دولت قرار گرفت. مقاله‌ی حاضر برآن است تا با استفاده از روشِ کمی تحلیل محتوا که مبتنی بر آمار و ارقام می‌باشد...

می توان گفت که انقلاب ایران مجموعه ای از عوامل مذهبی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. نارضایتی های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در طول دهها سال پای گرفته و در سالهای آخر به هم پیوسته و سپس با پیوند اصیل توده های عظیم مردم همراه با تفاسیر جدیدی از دین که ایده های انقلابی را توجیه می کرد، آمیخته شد و سپس در سطح وسیعی در جامعه گسترش یافت. این پایان نامه با عنوان بررسی تحولات دربار پهلوی و نقش آنها در س...

وجه مشخصه ی دوران سلطنت رضاشاه تحولاتی است که در حوزه های مختلف اجتماعی انجام شد و از آن با عنوان مدرنیزاسیون یاد می شود.روند نوسازی یا مدرنیزاسیون و تأثیرات آن در گستره ی آگاهی از دلمشغولی های اصلی این رساله است.گرچه وجوه سخت افزارانه ی آن نیز مد نظر قرار گرفته است.در فصل نظری به پیوستگی های تغیرات میان عینیت و آگاهی اشاره شده است. در بررسی تغیرات آگاهی حوزه ی خاصی مورد نظر است و آن حوزه ی زنا...

رساله حاضر تحقیقی است پیرامون زندگی نامه مردی که در دوران اشغال ایران توسط متفقین و تغییر سلطنت از رضا شاه به محمد رضا پهلوی، پا به عرصه سیاست گذارد و زندگی نامه اولیه او تحصیلات و نقش او در حوادث دوران اشغال و جدایی آذربایجان و افزایش فعالیت گروه ها و احزاب که با ورود او به دایره سیاست همراه بوده است. همچنین قلم او و نقش او در نگارش مقاله ها که به انتشار روزنامه داریا انجامید و افشاگری های لاز...

رضا شاه، مدعی بود که وقتی مردم لباس متحدالشکل بپوشند و کلاه پهلوی بر سر گذارند و نسبت به اعتقادات دینی سست شوند، متمدن خواهند شد. براین اساس، به ستیز با نمادهای سنتی و دینی، نظیر لباس و پوشاک سنتی پرداخت. رضاشاه، فکر متمدن شدن ایران را از آغاز سلطنت خود در سر می پروراند و متحدالشکل کردن لباس در سال 1307 ، و نوع پوشش اعضای خانواده شاه، موید این واقعیت بود. اما سفر ترکیه این تلقی را تقویت کرد و ر...

مطالعات صورت گرفته در زمینه وضعیت اقتصادی ایران در عصر ناصرالدین شاه نشان می‌دهد که شاه و دولتمردان این عهد نتوانستند با اتخاذ راهکارهای علمی، عملی کشور را از بحران مالی و کسری بودجه برهانند. لاجرم برای تأمین پول مورد نیاز به استقراض خارجی روی آوردند با ترور ناصرالدین شاه و روی کار آمدن مظفرالدین شاه ،این میراث شوم گریبانگیر این شاه پیر نیز گردید. ناتوانی در افزایش درآمد از طریق مدیریت صحیح و ز...

همزمان با دیگر کشورهای منطقه، در خلال دو جنگ جهانی، لزوم برخورداری از ارتش منظم و یکپارچه، بیش از بیش در ایران احساس می‌شد. از این رو، سران نظامی ایران تلاش‌هایی را برای ایجاد چنین ارتشی آغاز کردند. برقراری نظام سربازگیری، در راستای تلاش‌هایی بود که برای ایجاد این چنین ارتشی صورت پذیرفت. البته انجام این برنامه، با مشکلات و واکنش‌های فراوانی همراه بود. این مقاله، بر آن است تا با استفاده از اسناد...

نقش علمای اعلام شیعه در انتقال و گسترش اندیشه ها و معارف شیعی در بین پیروان این مذهب بر کسی پوشیده نیست. اما چه عاملی موجب شده است که از میان خیل عظیم طلاب علوم دینی در دوره تاریخی مورد تحقیق فقط عده معدودی به عنوان "اعلام شیعه" شناخته شوند و در انجام این رسالت موفق تر باشند. آیا درجه علمی آنها در رسیدن به این عنوان و موفقیت در انجام مسیولیت شان آن ها را یاری نموده یا جدیت و پشتکار آن ها و یا ز...