هرچند پیشینه ی تلمیح به نخستین روزهای حیات ادبیات بازمی گردد، ترجمه ی این آرایه ی ادبی فرهنگ-محور نخستین بار در سال 1997 در رساله ی دکتری ریتوا لپیهالم مورد بررسی قرار گرفت. رساله ی مزبور اگرچه به سرعت به الگوی جهانی پژوهش های بعدی تبدیل شد، کمتر پژوهشگری را می توان یافت که خود را از بند راهبردهای ترجمه ی تلمیح رهانده و به سواد فرهنگی به عنوان لازمه ی تشخیص و ترجمه ی موفقیت آمیز تلمیح پرداخته ب...

یافتن وجوه مشترک میان آثار مکتوب اقوام هم‌ریشه، امری بدیهی است. در زمینه پیشگویی نیز شباهت‌ها و تفاوتهایی میان اعتقادات و باورهای مردم کشورهای مختلف وجود دارد و همچنین از مشترکات حماسه‌های بزرگ جهان، می‌توان به پیشگویی یا پیش‌دانی اشاره کرد؛ این امر در شاهنامه، و ایلیاد و ادیسه نیز به کرّات دیده می‌شود. هدف از این پژوهش که با روش تحقیق نظری، مطالعه و تحلیل تطبیقی صورت گرفته است، نیم‌نگاهی است از...

نسخه خطی مصور شاهنامه قوام متعلق به مکتب قزوین در دوره صفویه به شماره 656 و نسخه خطی مصور شاهنامه داوری متعلق به دوره قاجار به شماره 599 در موزه رضا عباسی نگهداری می شوند. نسخه مصور شاهنامه داوری را می توان آخرین نمونه ممتاز در هنر کتاب آرایی دوره قاجاریه و ایران به شمار آورد. تصاویر آن شاهدی بر واپسین تلاش ها در جهت زنده نگاه داشتن اصول نگارگری ایرانی است. و شاهنامه قوام نیز آخرین شاهنامه مصو...

در هر فرهنگ و دوره ای زنان جایگاه متفاوتی دارند که این امر از ملیت و طرز فکر آنها نشات می گیرد. در میان بسیاری از بن مایه ها ی شیوه های رفتاری شخصیت های زن، عشق و پیامد های آن نقش مهم وتعیین کننده ای ایفا می کنند. در اثر حماسی فارسی شاهنامه فردوسی زنان با نژاد و فرهنگ ایرانی و غیر ایرانی به شکل متفاوتی رفتار می کنند. به همین ترتیب در اثر حماسی آلمانی سرود نیبلونگن بن مایه عشق و اندوه و نوع عملک...

شاهنامه ی فردوسی از همان آغاز، طی ادوار مختلف مورد استقبال و توجّه گروه های مختلف قرار گرفت، به گونه ای که در طول تاریخ ادبیّات ایران برای هیچ اثری به اندازه ی شاهنامه، گزیده تهیّه نشده است. در این پایان نامه، ضمن توجّه به سیر تطوّر تاریخی منتخبات شاهنامه گزیده ها و منتخبات این اثر در چهار گروه کلّی، طبقه بندی شده و با رویکرد انتقادی مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، معلوم شده است که تا عصر حا...

کیومرث در تمامی متون پهلوی و روایت های بازمانده از سیرالملوک ها، نخستین انسان معرفی شده است. بر اساس این متون، نسل بشر پس از کشته شدن کیومرث در مواجهه با اهریمن و با همخوابگی مشی و مشیانه ادامه می یابد اما شاهنامه فردوسی تنها متنی است که بر اساس آن، کیومرث نخستین پادشاه است. در شاهنامه فردوسی نبرد کیومرث با اهریمن نیز به گونه ای دیگر روایت شده است. مقایسه داستان کیومرث در شاهنامه و متون متأثر ا...

تلمیح از شگردهای بدیع معنوی به شمار می رود که بسیار مورد عنایت ادیبان اعم از شاعران و نویسندگان واقع شده و به همین دلیل است که هم در کتب بلاغی، فصل مفصلی در باب تلمیح و دیگر صنعت های زیرمجموعه آن آمده و هم فرهنگ های متعددی در حوزه تلمیحات و اشارات تدوین شده است. در ادب فارسی، صدها شاعر و نویسنده بزرگ، این تلمیحات را دستمایه شعر و هنر خویش قرار داده اند و گنجینه های معنوی گرانبهایی از خود به ی...

موجودات مثل جمادات تا عالی ترین وجودات یعنی عقول مفارقه و در آخرین مرتبه عقل محض و ذات وجود مطلق باری تعالی می داند. از نظر او لذت زمانی حاصله می شود که یک موجود یا یک قوه ی وجودی آنچه را که مقتضای ذات خود است به نحو کامل ادراک کند. به عنوان مثال لذت قوه ی باصره ی انسان در دیدن مناظر زیبا و لذت قوه ی سامعه در شنیدن صداهای گوش نواز

چکیده ندارد.

آنچه موضوع این تحقیق است، بررسی و تبیین کیفیت (و نه کمیت) به کارگیری شگردهای بدیعی و بیانی و عروض و قافیه و نقد آنها در شعر علی معلم است. او شاعری است که می کوشد در عرصه­های گوناگون، شعرش را از سروده­های دیگر شاعران متمایز کند؛ در مباحث بلاغی نوآوری­هایی دارد که  گاه با توفیق همراه بوده و گاه این نوجویی­ها شعر را تا مرز غیر قابل فهم بودن پیش برده است. برجسته­ترین شگردهای بلاغی معلم عبارت اند از...