در کتاب فردوس الحکمه از طلسمی برای تسهیل وضع حمل و سرعت بخشیدن به زایمان زنان دیرزا یا سخت زا سخن گفته می شود که چون صورت چاپ شده آن مغلوط است، ضمن معرفی این کتاب ارجمند و مؤلف و اشاره ای به ارزش تاریخی آن، صورت صحیح آن طلسم در این مقاله ارائه می گردد و از اهمیت استفاده از طلسمات و تعاویذ و اوراد در معالجهء بیماران و آرامش بخشیدن به دردمندان و گرفتاران، به عنوان مرحله ای أز تحؤل علم بشر، به اخت...

در میان عالمان امامی مذهب کسانی بوده اند که به طبرسی شهرت داشته اند. برخی از محققان بر این نظرند که واژ? طبرسی را باید به فتح طاء و سکون باء خواند، زیرا این واژه نسبت به طَبرِس را إفاده می کند که معرب تفرش، شهری بین کاشان و اصفهان است و نباید آن را منسوب به طبرستان دانست، چراکه منسوب به طبرستان، طبری و یا طبرستانی است. در مقابل محققان دیگری براساس منابع جغرافیایی و تاریخی و قواعد ساخت واژه نشان د...

ترجمه­ها و ترجمه‌‌ـ‌تفسیرهای کهن قرآن سرمایه­های کمترشناخته­شده­ای از گنج­خانه بزرگ زبان فارسی است که مشتمل بر واژگان گوناگونی از حوزه­ها و دوره­های مختلف این زبان است و می­تواند گنجینه­ای پرمایه برای توانمند­سازی و گسترش زبان فارسی باشد. ترجمه تفسیر طبری یکی از کهن­ترین و غنی­ترین این ترجمه‌ـ تفسیر‌هاست که برمبنای کتاب تفسیر طبری فراهم آمده است و هم از نظر تاریخ زبان فارسی و هم از لحاظ تاریخ م...

مقایسه تطبیقی بین اندیشه­های متفکران در هر علمی یکی از عوامل فتح دریچه­های علم به روی آیندگان است و علم تفسیر نیز از این قاعده مستثنی نیست از رهگذر این تطبیق‌ها، منشأ اصلی یک اندیشه و یا اثر­پذیری یک مفسر از مفسر دیگر و هم‌چنین تحول موضوع­های تفسیری آشکار می­شود؛ لذا نویسندگان این نوشتار در پی آن هستند تا اثرپذیری روش دو مفسر، طبری و ابن‌کثیر از اهل سنت که هر دو مورخ و محدث بزرگی بوده­اند را نس...

بایستگی استفاده از دانش­های نوین ادبی در ارزیابی متون قرآنی و نوشته­های برآمده از معارف قرآنی در جهان امروز بر پژوهشگران مسلمان آشکار و گریزناپذیر است. در پژوهش حاضر ساختار قصه حضرت یوسف(ع) در ترجمه تفسیر طبری با استفاده از نظریه ریخت شناسی پراپ تحت ارزیابی قرار گرفته است. برای رسیدن به نتیجه­ای مناسب­تر، این قصه به چهار داستان بخش شده و شخصیت­ها و خویش­کاری­های آنها در هر داستان هدف تحلیل انتق...

بحرانی که پس از مرگ هارون در روابط میان فرزندان او پدید آمد و به سقوط امین و برآمدن مأمون بر سریر خلافت انجامید، نه تنها خلیفه ی به ظاهر پیروز را در مشروعیت بخشی به حاکمیت برآمده از «فتنه» با موانع جدی روبه رو کرد، بلکه باعث تشویش اندیشه ی تاریخ نگاری اسلامی در بازتاب قتل امین نیز شد. پرسشی که در کانون توجه این مقاله قرار دارد، این است که ماجرای قتل امین چگونه در تاریخ نگاری اسلامی بازتاب یاف...

چکیده مرزبان نامه که در این رساله به آن پرداخته می شود ،کتابی است که سعد الدین وراوینی در قرن هفتم هجری آن را از گویش طبری باستان ، به فارسی دری آراسته ترجمه کرده است تا مسائل اخلاقی و کشور داری را به پادشاه تعلیم دهد. او برای بیان دیدگاه خود به شیوه نقل داستان از زبان حیوانات عمل می کند. هدف از نوشتن این رساله، بیان دیدگاه سعدالدین وراوینی در خصوص مسائل اخلاقی و کشورداری و تحلیل این دیدگاه ...