در این پژوهش، به منظور دستیابی به چگونگی استفاده از دلیل عقل در فقه شیعه و کاربرد عملی آن؛ نظرات اصولی و سیره عملی شیخ طوسی، ابن ادریس، محقق حلی، محقق اردبیلی، فیض کاشانی و شیخ انصاری بررسی شده است. این بررسی با روش تحلیل محتوای متون فقهی واصولی و با تمرکز بر فتاوای استدلالی انجام گردیده است. نتایج نشان می دهد که نامبردگان استفاده از عقل را برای اثبات شریعت و لزوم پیروی از آن پذیرفته و احکام کل...

رفتار انسانها را میتوان در 3 مرحله شناخت ، گرایش و عمل تحلیل نمود ،اما صادر کننده رفتارها ، (عقل عملی) و بایدها و نبایدهایی است که هر فرد در ذهن و درون خود شکل میدهد یا ناخود آگاه شکل میگیرد، و این بایدها و نبایدهاتحت تاثیر شناخت (هست ها) که در حوزه عقل نظری تقسیم بندی میشود تحلیل میگردد . در نتیجه با تغییر شناخت میتوان رفتار هاتغییر یا شکل داد ، و این رفتارها طبق نظر برخی از فلاسفه اسلامی موجب...

هم‌‌‌‌‌زمان با انقراض پادشاهی صفویان، حکومت شیعی "اوده" به‌‌‌‌‌نحو رسمی در هند شکل گرفت. تعامل علما با حکومت در شرایطی صورت می‌‌‌‌‌پذیرفت که جامعه‌‌ی شیعی هند با سه چالش: استعمار خارجی، تنازعات درون دینی و مذهبی (در قالب نظریه‌‌ی امامت- خلافت)، و نحوه‌‌ی تعامل علمای شیعه با حکومت شیعی اوده روبه‌‌‌‌‌رو بود. در مواجهه با استعمار، هر دو گرایش جهان اسلام با رویکرد انقلابی، اقدام به بازیابی هویت دین...

نوشتار پیش رو،مبانی نظری آراء سیاسی سهروردی و ملاصدرا را مورد بررسی قرار می دهد.سهروردی و ملاصدرا ارائه دهنده مستقیم ویا غیر مستقیم مبانی نظری آراء سیاسی هستند.گردآوری این مبانی در یک مجموعه و مدون کردن آنها، تاکنون به طور مستقل صورت نگرفته است.از این رو در این رساله برای کشف زوایای مختلف آراء سیاسی این دو فیلسوف،به مبانی معرفت شناسی،خداشناسی،هستی شناسی و انسان شناسی آنها پرداخته می شود، تا مشخ...

    دولت سازی پس از انقلاب اسلامی در ایران با استفاده از تجارب دولت سازی گذشته وارد مرحله جدید و مهمی از دولت سازی شده است. با سقوط نظام سلطنت و پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران در بهمن ماه سال 1357، اولین نظام سیاسی مردم‌سالارِ شیعی با عنوان «جمهوری اسلامی ایران» و با محوریت «ولایت فقیه» در زمان غیبت امام عصر(عج) تحقق یافت. به طوری که برای اولین بار پس از 1400 سال در تاریخ اسلام و ایران، دین اسل...

تقارن حکومت آل بویه با آغاز عصر غیبت امام دوازدهم شیعیان اثنی‌عشری و فعالیت عالمان بزرگ شیعی، باعث تقویت فضای مناسبی برای شیعیان شد، که در پرتو آن آداب و مناسک شیعی توسعه یافت. پس از ورود اسلام به ایران، از قرن سوم و چهارم هجری به بعد، در شهرهای مختلف، مانند ری، کاشان، قم، ساوه و سبزوار شیعیان زیادی زندگی می‌کردند و روز به روز بر تعداد آنان افزوده می‌شد. همجواری ایران با عراق، موجب ورود تعداد ...

در این مقاله تعدادی از نگارههای دارای مضمون شیعی مربوط به دورههای ایلخانی، تیموری و ترکمن، براساس گفتمان تشیع )دوازدهامامی( مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاند. گفتمان تشیع، مجموعهای منسجم از مفاهیم، باورها و روایتها را دربرمیگیرد ً انتظار میرود در که با در اختیار گرفتن ذهنیت شیعیان، در تمامی جوانب زندگی فردی و اجتماعی آنان بازتولید میشود و منطقا صورت و محتوای نگارههای دارای مضامین شیعی نیز به ظهور...

در عرصه سیاسی مهمترین نتیجه مهاجرت سادات علوی به شمال ایران در قرن سوم هجری،تأسیس حکومت شیعی علوی در طبرستان بود.در اوایل قرن چهارم هجری با شکل‌گیری و بنیان گرفتن مکتب ناصریه، شهرهایی چون آمل و هوسم از مراکز اصلی‌ ترویج فرهنگ شیعی در سراسر طبرستان و دیلم به شمارمی‌رفتند. این نوشتار بر آن است با شیوه توصیفی و تحلیلی‌، تلاش ناصرکبیر در نشر اندیشه شیعی طبرستان را مورد بررسی قرار دهد. در مجموع می‌ت...

انسان از نعمت بزرگی به نام نیروی عقل و اندیشه برخوردار است که این موهبت، او را از سایر موجودات، ممتاز نموده است. در مقایسه با سایر ادیان، اسلام بیشترین اهمیت و ارزش را برای عقل و اندیشه قائل شده است و عقل و شرع را مکمل هم و رابطه ی آنها را دوسویه و هماهنگ می داند.فراخوانی قرآن مجید به تعقل و اندیشیدنِ استدلالی و منطقی از موضوعاتی است که در بسیاری از آیات الهی با گونه های متفاوتی به صراحت بیان شد...