توجه به عقل و تعقل از همان آغاز ظهور اسلام به عنوان یکی از راههای اساسی معرفت و رسیدن به حقیقت در آیات و روایات مطرح شد؛ به طوری که جاهلیت را عین بی‌عقلی و اسلام را عین عاقلی بیان کرده‌اند. تأثیر این نوع تفکر را در شعر شاعران سده‌های نخست ادب فارسی، بویژه فردوسی و ناصر خسرو بخوبی می‌توان دید؛ تا آنجا که ستایش خرد و عقل یکی از بن مایه‌های شعر آنان به شمار می‌رود. اما به سبب اختلافات مذهبی و ظهو...

یکی از مهم‌ترین مباحث مورد توجه دین‌پژوهان، موضوع گستره کارکرد عقل و ارتباط آن با وحی است. استفاده ابزاری از عقل برای شناخت گزاره‏های وحیانی امری مورد اتفاق است. امّا کاربست مستقل عقل به عنوان منبع، در صدور حکم شرعی و به کرسی داوری نشاندن این گوهر خداداد، مورد اختلاف واقع شده است. از این رو، با عنایت به جدایی‌ناپذیر و سازواری قرآن کریم و سنّت شریف در فرایند فهم دین و ارتباط‌سنجی آن با عقل، این نو...

پس از هجرت پیامبر اکرم(ص) از مکه به مدینه ندای اسلام در محدوده شبه جزیره عربستان، گستره قابل ملاحظه ای پیدا کرد و با پیروزی های تاریخی مسلمین بر کفار و مشرکین، حوزه اثر اسلام در محدوده ی این شبه جزیره بیشتر نیز می شد و لازم بود تا پیامبر اکرم (ص) با حضور در مکه یک بار دیگر حضور اسلام را به نمایش بگذارد. لذا در سال ششم هجرت به قصد انجام عُمره مفرده عازم مکه شد که با ممانعت قریش مواجه و در نهایت ب...

کتاب فرهنگ و تمدن اسلامی نوشتۀ دکتر علی اکبر ولایتی که برای تدریس در مقطع کارشناسی تألیف شده است، به سبب گستردگی دامنۀ موضوع و عدم تخصّص کافی مؤلف در مباحث متعدّد و متنوع آن و اتّکا و اعتماد بسیار وی بر ماخذ دست دوم و ترجمۀ منابع - نه اصل آنها - دارای اشکالات عمدۀ ساختاری، روشی، محتوائی و شکلی ونگارشی، همچنین تناقض ها، تحلیل ها و استنتاجات نادرست و نااستواری است که دراین مقاله به برخی از آن ها با ...

رابطه عقل و وحی، از جمله موضوعاتی است که سابقه آن در تاریخ تفکر بشری به بیش از دو هزار سال می رسد. اینکه عقل در قلمرو دین چه جایگاهی دارد و اینکه آیا ایمان به یک نظام اعتقادی دینی، همواره بایستی مطابق با معیارهای عقلانی باشد، و به تغبیری دیگر اینکه آیا تمسک به باورهای دینی، فهم و دفاع از آن باورها، بوسیله عقل و تعقل، جایز است یا خیر؟ از جمله سوالاتی هستند که در این مساله مورد بحث قرار می گیرند....

ثقیف در تاریخ قبل و بعد از اسلام در ابعاد گوناگونی جای بحث دارد، مسائل اقتصادی ، کشاورزی و اهمیت آن در حجاز ، تولید و صادرات محصولات طائف ، حضور در بازارها به ویژه در بازار عکاظ و نیز دامپروری ، حرف و صنایع و فنون رایج در طائف و ... و همچنین در مسایل اجتماعی و مشارکت مردمی که در ساخت باروی غیرقابل نفوذ طائف تبلور و تجلی یافته است و به لحاظ تمدنی به ساکنان جنوبی شبه جزیره شباهت زیادی دارد. در وق...

فهم هرمونتیکی، مساله و معمای فهم را در هر منوتیک مدرن پاسخ می دهد و این امر حاصل تعامل فهم با عمل و زبان است با تاکید بر تحولات صورت گرفته  در ساخت جامعه و سیاست ابعاد فهم هرمونتیکی عقل و دین  از منظر رویه های شناخت انسانی اهمیت زیادی می یابد نکته قابل ملاحظه این است که اجزا عقل و دین در هر منظر معرفت شناسانه متفاوت است  و تنها می توان به عنوان یبک متد اجمالی متوالی در فهم از ان ها کمک گرفت در ...

ایمان، یکی از موضوعات مهم و قابل توجه در طول تاریخ بشری بوده است و صاحب نظران، همواره، در مکاتب مختلف به ویژه در اسلام و مسیحیت درباره آن نظریه پردازی کرده اند. از موضوعاتی که غالباً پیرامون مفهوم ایمان ارائه شده، رابطه ایمان با علم، اراده و عقل بوده است که در این مورد اخیر، مسایلی چون خردپذیری ایمان، خردگریزی یا خردستیزی ایمان مطرح است. در حوزه اسلامی از ایمان تعابیری چون، اقرار زبانی، معرفت ...

قشربندی اجتماعی در جزیره العرب قبل از اسلام، متأثر از نظام قبیله ای و سنت های حاکم بر آن، سلسله مراتبی پلکانی داشت. این قشربندی در مناطق شمالی و جنوبی، با توجه به توسعه سازمان اجتماعی و همچنین رشد سیاسی و اقتصادی این مناطق، تفاوت هایی با قشربندی منطقه حجاز یافت. این مقاله می کوشد با رویکردی توصیفی ـ تبیینی و با بهره گیری از منابع مربوط به دوره جاهلیت، تاریخ های عمومی، تاریخ های محلی، کتب رجالی ...

چکیده این تحقیق، که از نوع تحقیقات کاربردی است، با هدف بررسی روش‌های تربیت عقلانی بر مبنای سخنان حضرت رضا7 انجام شده است، در این تحقیق تلاش شده به روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال پاسخ داده شود: روش‌های تربیت عقلانی برمبنای سخنان امام رضا چیست؟ در پایان پس از گردآوری اطّلاعات به روش کتابخانه‌ای و تجزیه و تحلیل آن‌ها به روش تحلیل محتوا، این نتایج به دست آ...