تاثیر نزول قرآن کریم بر تزلزل فرهنگ و عقلانیت مسلط عصر جاهلی، مورد اتفاق همگان است. اما چگونگی این تاثیرگذاری، در میان متفکران مورد مناقشه قرار گرفته است. سوال اصلی این مقاله آن است که آیا قرآن کریم عرضه کننده  عقلانیتی مستقل است یا محتوای قرآن کفایت تاسیس یک عقلانیت جامع و مستقل را بدون نیاز به معارف و داده‌های بشری نمی‌کند. ابتدا، نظر منکران عرضه عقلانیت مستقل از سوی قرآن مورد بازخوانی قرار گ...

چکیده ندارد.

در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﺼﻠﺘﻬﺎیﻋﻘﻼﻧ ﻴﺖ  ارﺗﺒﺎﻃﻲ  درﺣﻮزه  ﻋﻤﻮﻣﻲ  اﻳﺮاﻧﻲ  ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲ ﻗﺮار  ﮔﻴﺮﻧﺪ. اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﻳﻜﺮد ﻫﺎﺑﺮﻣﺎس  ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ،  ارﺗﺒﺎﻃﻲ  را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﺎﻣﻞ  ﻳﺎﻓﺘﮕﻲ ﺣﻮز ة  ﻋﻤﻮﻣﻲ  و ﺗﺤﻮل از زﻳﺴﺖ ﺟﻬﺎن  ﺳﻨﺘﻲ  ﺑﻪ ﻣﺪرن ﻣﻲ در ﻧﻈﺮ  ﮔﻴﺮد .ﺑ ﻪ ﻫﻤﻴﻦ زﻳﺴﺖ ﻣﻨﻈﻮر  ﺟﻬﺎن  اﻳﺮاﻧﻲ  ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ  ﻣﺆ ﺛﺮ در ﺗﺤﻮل از ﺳﻨﺖ ﺑﻪ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻲ ﮔﻴﺮد.  ﺗﻮﺿﻴﺢ آﻧﻜﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ   ﺗﺎرﻳﺦ ،  ﺗﺤﻮﻻت   اﺟﺘ...

پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی پارادوکس میان افزایش کمی تحقیقات و نارضایتی محققان از زمینه های رشد نوآوری بپردازد. به این منظور، رابطه عقلانیت و گرایش به نوآوری را در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد آزمون قرار داده است. ضمن بومی سازی در پایین ترین سطح ( چالش دیدگاههای نظری آدورنو و هورکهایمر با یافته های مطالعه اکتشافی ، تحقیقات داخلی و تجر...

تلفیق‌گرایی سومین رویکرد از نظریه‌پردازی اجتماعی در سه دهة آخر از قرن بیستم است که متأثر از دو رویکرد اثبات‌گرا و تفسیرگرا و به عبارتی کنشگرایان و اختیارگرایان افراطی و قائلین به آزادی بی‌حدوحصر برای کنشگر از یک سو، و ساختارباوران و جبرگرایان در مقیدکنندگیِ ساختار، جامعه و نظام بر کنشگر (انفعال کنشگر) از سوی دیگر، به طور همزمان می‌باشد. تلفیق‌گرایان پیروان هر رویکرد را به تنهایی دارای کاستی‌هایی...

مهدی رسول فینی-دکتر عبدالرحمن حسنی فر عقلانیت در معنای حاصل مصدری، امری فرهنگی است که می تواند اشکال متعدد داشته باشد. در جامعه اسلامی لازم است  به قرآن کریم به عنوان منبعی اصلی در تدوین چهارچوب های چنین عقلانیتی در حوزه های مختلف از جمله حوزه سیاست توجه شود.  در این تحقیق،  برای  استنطاق از آیات قرآن در  ترسیم مبانی و چهارچوب های عقلانیت سیاسی، روش پیشنهادی در  کتاب «روش تحقیق موضوعی در قرآن ک...

هدف: هدف محققان در این پژوهش، بررسی نقش واسطه‌ای عقلانیت دینی بین رابطۀ دینداری والدین با تاب‌آوری و سلامت روان دانشجویان بود. روش: روش پژوهش، همبستگی و جامعۀ آماری آن، شامل دانشجویان دختر دانشگاه الزهرا و والدینشان بوده که نمونه‌ای به تعداد 308 نفر دانشجو و پدر و مادر آنها به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. دانشجویان به پرسشنامه‌های عقلانیت دینی میردریکوندی، سلامت روان گلدبرگ و تاب‌آوری کان...

مطالعات میان‌رشته‌ای نوعی از علوم است که پس از نمایان شدن ناتوانی و کاستی‌های تخصصی شدن علم ضرورت یافته است. از این جهت می‌توان گفت وجود تخصص‌‌گرایی، از جمله دلایل تمایل به میان‌رشته‌ای در عصر حاضر است؛ عصری که انسان‌ها با مسائل پیچیده و چند بعدی روبرو هستند و برای حل آنها نیاز به برخورداری از مفاهیم و روش‌های چند رویکردی و میان‌رشته‌ای دارند. هدف از مقاله حاضر، بررسی ماهیت دانش و به تبع آن، تح...

شناختِ عقلانیت از منظر نهج‏البلاغه، معرفتی در راستای شناسایی عقل از دیدگاه قرآن کریم و زمینه‏ساز بهره‏مندی صحیح، از این عطیه ارزشمند الهی است. چنین بهره‏وری از عقل، روشنگر راه رستگاری از گمراهی و یاریگرِ انسان در طی مسیر الی‏الله خواهد بود. مطالعه و تحلیلِ معانی، مراتب، آثار، آفات، جایگاه و نقش عقل لازمه بهره‏مندی صحیح از این حجتِ الهی است. کسب چنین معرفتی با دامنه بیان شده، ضرورتِ بهره‏گیری از...

عقلانیت از مفاهیم پویا و سیال است ، سیالیتی که از ویژگی های مهم و ذاتی عقل بوده و از مفاهیم بنیادین دوران مدرن یا مدرنیته محسوب می گردد. تحولی است که در عقل به وقوع پیوسته است و باعث شده است تا بسیاری از امور که روزگاری بدیهی شمرده می شدند مورد چون و چرا قرار گیرند. عقل جدید را امروزه عقلانیت یا خردگرایی میخوانند که خبر از تحولی می دهد که در  جهان بینی آدمی رخ داده است. با عقلانیت جدید نظام معر...