بررسی عوامل مؤثر بر گرایش ایلخانان مغول به مزارات شیعه[1] احمد فضلی‌نژاد* چکیده پس از فروپاشی دستگاه خلافت عباسی و تأسیس دولت ایلخانان در ایران، شیعیان در شهرهای ایران و عراق با آزادی عمل بیشتر به اجرای مراسم و مناسک مذهبی خود پرداختند. آنها به کمک خواجه نصیرالدین طوسی و عالمان شیعه در عراق برای جلوگیری از ویرانی مقابر متبرکه در عتبات عالیات تلاش کردند. از آن پس عالمان شیعه، با نفوذ در دربار ای...

کنش‌های فکری گفتمان تشیع در رویارویی با بحران نوگرایی ایران دوره مشروطه[1] محمدامیر احمدزاده* چکیده تحولات بیرونی مؤثر در ایران، افزون بر کاهش یک‌پارچگی فکری سلطنت مطلقه قاجار، به پیدایی دوره‌ای از مواجهه اندیشه تشیع با مؤلفه‌های تازه و بازاندیشی کنش‌گران مذهبی درباره عرضه راه‌کار برای رفع بحران نوگرایی انجامید. چنین وضعی به‌ویژه در آستانه عصر مشروطه و دهه پس از آن، موجب پویایی اندیشه‌ سیاسی و...

هر نوع تحقیق پیرامون ارتباط علم و دین مشروط و مسبوق به تعیین موضوع و محل نزاع و ابهامزدایی از واژگان به کار رفته در این بحث است. معمولاً گفته می شود مراد از علم، علوم تجربی و مراد از دین، الهیات کلیسایی است و دو حوزه کیهانشناختی و انسانشناختی، نمونههای تاریخی میدان سنجۀ علم و دین است. بسندگی به این مقدار از توضیح چندان کمکی به حل این نزاع نمیکند. محل نزاع در مسأله علم و دین، بازگشت به فهمهای روش...

عالمان بزرگ در طول حیات علمی خود تألیفات گسترده ای دارند که یکی از راه های عمده شناخت افکار آنها، مراجعه به این آثار است. در این باب، آثار اوّلیّه هر عالم می تواند کمک فراوانی به شناخت زیربنای فکری او نماید. علاّمه طباطبائی از جمله عالمان دینی است که در زمینه های مختلف دینی آثار فراوانی دارد. علاّمه در دهه چهارم حیات خود،تفسیری به نام«البیانفیالموافقهبینالحدیثوالقرآن»نگاشته اند. این اثر، تفسیری ترت...

بنا بر نظر مشهور، عالمان امامی به دو گروه عمدۀ متقدّمان و متأخّران قابل تقسیم اند. تفاوت ‏های متعددی میان این دو در حوزه ‏های مختلف علمی، از جمله مسائل و مبانی حدیثی وجود دارد. اطلاعات ما در بارۀ مبانی حدیث پژوهی گروه نخست، اندک و در پاره‏ای موارد محدود به گزارش ‏های کلی عالمانی از نسل متأخّران است که ضمن توجه به اختلافات بنیادی در مبانی حدیثی این دو گروه، در تبیین مبانی گروه اول کوشیده‏اند؛ از جم...

بخش عمده ای از آیات قرآن کریم به احکام و قوانین شرعی مورد نیاز بشر در موضوعات مختلف، اعم از موضوعات عبادی، سیاسی، اقتصادی، قضایی و کیفری اختصاص دارد که در اصطلاح مفسران و فقیهان اسلامی به «آیات الاحکام» شهرت یافته است. اما در این که این آیات چه تعداد است از دیر باز در میان عالمان اسلامی اختلاف است و هر یک آرای متفاوتی را دراین باره ارایه داده اند که مجموع این دیدگاه ها به پنج نظریه عمده باز می ...

چکیده یکی از مقوله های در خور توجه در بررسی زندگی عالمان شیعی، ارزیابی حیات اجتماعی و مواضع سیاسی آنها است. شیخ محمدباقر آیتی از عالمان پرآوازه ای است که حیات علمی و آثار قلمی اش در عرصه مطالعات فرهنگ تشیع تاثیر گذار بوده است. علاوه بر جنبه های علمی، آیت الله محمدباقر گازاری در رخدادهای سیاسی زمانه اش مواضع خاصی اتخاذ کرده که مقاله حاضر در صدد واکاوی آن است. دستاوردهای ح...

چکیده یکی از مقوله های در خور توجه در بررسی زندگی عالمان شیعی، ارزیابی حیات اجتماعی و مواضع سیاسی آنها است. شیخ محمدباقر آیتی از عالمان پرآوازه ای است که حیات علمی و آثار قلمی اش در عرصه مطالعات فرهنگ تشیع تاثیر گذار بوده است. علاوه بر جنبه های علمی، آیت الله محمدباقر گازاری در رخدادهای سیاسی زمانه اش مواضع خاصی اتخاذ کرده که مقاله حاضر در صدد واکاوی آن است. دستاوردهای ح...

باید اذعان کرد که تامل در سیر تاریخ تحول و تکامل مفاهیم و قضایای ریاضی و عبرتها و آموزه های ناشی از آن چندان مورد توجه معلمان و دانش پژوهان ریاضی قرار نگرفته است. کیفیت تجربه علمی و پژوهشی عالمان ریاضی در بستر زمان الهام بخش خوبی برای پژوهشگران جوان است تا با بصیرت بیشتری به ساماندهی اندیشه خویش بپردازند. در این مقاله می کوشیم تا تاثیر تاریخ ریاضیات را در کار ریاضی به مثابه یک ضرورت علمی مورد ت...