حضور طبیعت در شهر موهبتی است که شهرها با شناخت و نقش­دهی به مؤلفه ­های طبیعی بستر خود می توانند به پایداری برسند. طبیعت شهرها گاه چنان تأثیر مستقیمی بر ساختار، منظر و موقعیت استقرار شهرها دارد که ارتقای کیفی و تبیین آن می تواند راهگشای بخشی از مشکلات عدیده این شهرها باشد. این موضوع در مورد رودخانه های فصلی یا دائمی شهر و به ویژه رودخانه خشک تبریز صادق است به طوری که مدیریت صحیح آن، نقش مهمی در ...

مسیل ها و روددره های دامنه جنوبی البرز موقعیت جغرافیایی و توپوگرافیک ویژه ای برای شهر تهران پدید آورده اند. در سال 1347 رویکرد صلب و بخشی برنامه های توسعه شهری در برخورد با روددره های شهر تهران، نقش ساختاری آنها در توسعه شهری و تأمین نیاز شهروندان را نادیده گرفته و رودخانه ها را به کانال های دفع آب های سطحی، فاضلاب و نقاط حادثه خیز شهری مبدل ساخته است. در طرح جامع تهران (۱۳۸۵)، پتانسیل روددره ه...

آب از دیرباز مهمترین عامل عمران و توسعه در جهان بوده است. توجه به وضعیت خاص منابع آب و توزیع ناهمگون بارندگی، خشکسالی های پی در پی، رعایت نشدن اصول مربوط به نگهداری و حفاظت منابع آب، در طول تاریخ ذهن خلاق بشر را به خود مشغول داشته، تا به شیوه های گوناگون در جستجوی کشف را ه حل های بدیع و خلاقانه برای رفع این مسأله بوده و به فکر استفادۀ بهینه از فنون بهره برداری از آب های زیرزمینی و ترویج آموزش ب...

روددره های تهران که در گذشته به عنوان یک اکوسیستم طبیعی اثر مطلوبی بر محیط زیست شهر داشته و مکان مناسبی برای رویدادهای اجتماعی مردم بوده اند، نقش مهمی در تقویت حس مکان و هویت بخشی به منظر شهر ایفا می کردند. این عناصر با تعریف جهت توسعه تهران در امتداد خود به مهم ترین اندام طبیعی در ساختار کالبدی شهر تبدیل شدند. تجاوز ساخت و سازها به حریم روددره ها و رشد کالبد مصنوع شهر، منجر به برهم زدن تعادل م...

در دنیای مدرن که اکثر فضاهای درمانی تنها به تکنولوژی و پیشرفتِ متدهای پزشکی متکی است، طبیعت و نقش آن به عنوان عاملی مؤثر بر درمان و سلامتی انسان کمتر مورد توجه قرار گرفته و در نتیجه محوطه بیمارستان‌ها به فضاهایی خشک و بی‌روح تبدیل شده است. پروژه بیمارستان فیونا استنلی در غرب استرالیا، یکی از نمونه‌های موفق در طراحی منظر با رویکرد شفابخش در استرالیا به شمار می‌آید. این مقاله درصدد معرفی تحلیلی و ...

مفهوم پایداری در صنعت گردشگری، طی چند دهه گذشته یکی از اصلی‌ترین و در عین حال بحث‌برانگیزترین مفاهیم توسعه گردشگری و به عنوان چارچوبی برای فهم روندهای توسعه اقتصادی‌ـ اجتماعی و مدیریت منابع طبیعی و گردشگری در سراسر جهان مطرح شده است. علیرغم مزایای فراوان این صنعت، چنانچه توسعه آن همراه با سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های منطبق بر نگرش زیست‌محیطی و با تأکید بر پایداری توسعه نباشد به طور حتم موجب بروز...

با این‌که پیشرفت‌های عمده‌ای در علوم زیستی صورت گرفته، اما بشر همچنان از پیش‌بینی دقیق بعضی از سوانح و مخاطرات طبیعی عاجز است. تجربه نشان داده که عدم پیش‌بینی زیرساخت‌های لازم برای مقابله و تقلیل آسیب‌ها می‌تواند به فجایع عظیمی بدل شود. امروزه یکی از وظایفی که برای معماران منظر برمی‌شمرند رویارویی با چنین خطرات و آسیب‌هایی است که قلمرو‌های انسانی را تهدید می‌کنند. منظر به عنوان پدیده‌ای ذاتاً پو...

در خلال تغییرات سریع جهانی در محیط های شهری و رویکردهای پایداری و تاب آوری ، بسیاری از عناصر در شهرها، از جمله زیرساخت های حمل و نقل، تغییر الگویی را تجربه می کنند که برنامه ریزی برای استفاده چندمنظوره و یکپارچه کردن نیازهای انسانی و طبیعی از ملاحظات اصلی آن است. در رویکرد شهرسازی اکولوژیک، زیرساخت شهری؛ شامل مسیرهای حمل ونقل، دیگر به عرصه انحصاری مهندسان، برنامه­ریزان حمل ونقل و مدیران تعلق ند...

توسعۀ پایدار یکی از اصلی‌ترین چالش‌های بشر در سال‌های اخیر است. علم پایداری به عنوان نگرشی در جهت اصلاح رابطۀ تعاملی انسان و طبیعت مطرح شده ‌است. این رویکرد، سه مؤلفه شامل اجتماع، محیط‌زیست و اقتصاد برای پایداری شهرها ارائه کرده است. در یکی از آخرین مدل‌های ارائه‌شده، محیط‌زیست به‌عنوان زیرساختی برای دو عامل دیگر دیده شده ‌است. به نظر می‌رسد این الگو را می‌توان در شهرهایی بازیابی کرد که توانسته...

امروزه افزایش فعالیت‌های انسانی، باعث بروز اختلال‌های ساختاری، از جمله تکه تکه شدن سرزمین و اراضی طبیعی شده است. به‌دنبال آن استفاده از مفاهیم اکولوژی در مقیاس سرزمین برای اعمال سیاست‌های کاربری اراضی و طراحی، از انزوا به اتصال و از حفاظت سایت به حفاظت شبکه‌های اکولوژیک توسعه و ارتقا یافته است. بدین ترتیب مفهوم نوپای اکولوژی منظر با در هم آمیختن علوم اکولوژی با الگوهای فضایی چارچوب طراحی و اجرا...