طبق آنچه در این نوشته بیان گردید، در هر سه مکتب فلسفی ملاصدرا، عرفانی ابن عربی و قرآنی- روایی می توان نشانه های وثیقی در تأیید موضوع تکامل نفس در عوالم اخروی یافت. ملاصدرا که با پیش کشیدن مباحث حرکت جوهری، ترکیب اتحادی ماده و صورت و همچنین اتحاد عاقل و معقول توانسته بسیاری از معضلات فلسفی و مسائلی که تا پیش از او راه حل مناسبی نیافته بودند را به خوبی حل نموده و ارائه دهنده راه حل های نو برای مس...

انسان موجودی است که دارای دو بعد جسمانی و روحانی است و به واسطه داشتن بعد مجرد ، پس از قطع حیات مادی و دنیوی ، زندگی جاودانه دارد که در آن یا متنعم در بهشت و یا متالم در جهنم است. اما مفسران قرآن کریم و فیلسوفان اسلامی در مورد نحوه و منشا این حیات جاودانه و برپایی نظام جزا و پاداش اخروی اختلاف نظر دارند و به سه گروه تقسیم می شوند: گروه اول: حیات اخروی را نتیجه و اثر اعمال و نیات انسان در دنیا م...

استناد به احادیث به صورت گسترده در کنار آیات قرآن و شرح و تفسیر آنها یکی از جنبه های نوآورانه تألیفات صدرالمتالهین شیرازی است. این استنادها در آثار فلسفی ملاصدرا، در مورد آیات کتاب الهی بیشتر و در مورد احادیث تاکنون کمتر مورد توجه و نقد و بررسی قرار گرفته است. از این رو این رساله روایات مورد استناد صدرا در دو موضوع نفس و معاد را در دو بخش گردآورده و پس از تبیین دیدگاه ها و برداشتهای صدرا از آنه...

مفهوم «امام» از مهمترین مفاهیم قرآن کریم است که از دیرباز مورد توجه مکاتب مختلف فقهی، کلامی، عرفانی و فلسفی بوده است ؛این پژوهش ، در راستای کشف لایه های معنایی واژه امام در قرآن کریم و با هدف تبیین انسجام و پیوستگی معارف قرآن کریم تدوین شده است وبا استفاده از برخی روش های نوین معناشناختی به تبیین واژه «امام» واستخراج مولفه های معنایی آن در قرآن کریم پرداخته است. با رویکرد هم زمانی دوازده آیه ای...

مطالعه اوصاف مرگ و قیامت در آیات و روایات با محوریت خطبه غرّاء نشان می دهد که عالم برزخ یکی از مراحل حد فاصل بین مرگ و قیامت است. مهم ترین اهوال برزخ عبارتست از: شدائد قبر، سوال و جواب قبر، وحشت و تنهایی قبر، پاداش و عذاب برزخی، احباط و تکفیر گناهان در برزخ از طرف دیگر رستاخیز در تعابیر قرآنی و روایی به یوم الحشر، یوم الجمع، یوم التغابن، یوم نفخ صور، و ... نام گذاری شده است. صراط یکی از عرصه ه...

پایان نام? پیش رو با موضوع «بررسی مسأله انقطاع عذاب اخروی از دیدگاه آیات و روایات»، با پژوهش در مسأله عذاب در قیامت از نظر کمی (طول مدت) درصدد پاسخگویی به این مسأله می باشد که با توجه به اینکه قرآن کریم و روایات به صراحت خبر از عذاب گناهکاران در قیامت می دهند آیا این وعد? عذاب به معنای تعذیب جاودانه و همیشگی خواهد بود یا خیر؟ در این میان این مسأله که عده ای از گناهکاران همچون مومنین مرتکب کبیره...

چکیده ندارد.

در جواب این سوال که آیا ممکن است کسانی از غیر مسلمین در آخرت به نجات برسد، سه جواب متفاوت وجود دارد. جواب اول می گوید نه خیر ممکن نیست، جواب دوم می گوید آری ممکن است چون ادیان غیر اسلام هم حق هستنند و جواب سوم می گوید ممکن است ولی نه بخاطر حقانیت ادیان دیگر بلکه بخاطر تعذر کسانی از ادیان دیگر و بخاطر استضعاف و قصور. این سه نظریه به ترتیت انحصارگرائی، تکثرگرائی و شمولگرائی نامیده شده است. انح...

در بین عالمان مسلمان، گروهی معتقدند که عذاب اخروی از همگان برداشته خواهد شد و هیچ کس جاودان در عذاب نخواهد بود، هر چند که همواره در جهنم جای داده شده باشد. دلایلی که این گروه از عالمان بر این مدعا اقامه کرده اند، از جمله رحمت گسترده الهی، فطرت توحیدی انسان ها و امکان تخلف وعید، در این مقاله تقریر شده، به بوته نقد کشیده می شود تا میزان صحت آنها معلوم گردد.

الگو نقشه جامعی برای حرکت در مسیر تعالی است و از این رو بررسی ابعاد و اصول حاکم بر این حرکت از اهمیت بالایی برخوردار است. آیه 22 سوره مبارکه ملک می تواند به عنوان مبنای مدل مفهومی برای این حرکت در نظر گرفته شود. مطابق با این آیه، حرکت از منظر اسلامی حرکتی است که بر دو رکن اساسی استوار است: شناخت مسیر حق و صراط مستقیم و قرار گرفتن در آن،یعنی حرکت متوازن و صحیح بر مسیر حق (مشیِ سوی). بعد دیگر الگ...