قرآن کریم کتابی معرفت بخش و واقع‌نما است که حسب آیات قرآن، روایات و عقل، نیاز به شرح و تفسیر دارد. در طول تاریخ مفسران بسیاری بر اساس روش‌ها، گرایش و مکاتب مختلف تفسیری، به شرح و تفسیر این کتاب آسمانی روی آورده‌اند. بر همین اساس تفسیر قرآن سیر تکاملی به خود گرفت و تا عصر حاضر که تفاسیر کامل یا برخی از اجزاء قرآن به نگارش در آمده، تفسیر نویسی ادامه یافته است. در این میان کتاب تفسیر یازده س...

احراز وثاقت هر متنی اعم از آسمانی و غیر آسمانی، شرط نخست برای اعتبار فهم مخاطب است. این احراز در گرو عناصری متعدد، از جمله حصول اطمینان به بقای متن بدون کاهش و افزایش یا تغییر و تبدیل در اجزای آن است. وثاقت متن قرآن در مقام بقا در آثار مرحوم فیض کاشانی با سه شیوه «ابطال تغییر در متن»، «تدارک تغییر متن» و «تفکیک در اجزای متن» احراز شده است. شیوه نخست با دو اهرم ایجابی در اثبات تحریف ناپذیری قرآن...

افتن معنای بلاغی فرآیند استدراک در مشخص نمودن معنی آیات قرآن کریم اهمیتی فراوان دارد. این اهمیت هنگامی نمایان­تر می­گردد که مترجم بخواهد معنی واژه «لکنَّ» را به فارسی برگرداند. این واژه از حروف مشبهه بالفعل است و یکی از حروفی می­باشد که می­توان با آن فرآیند استدراک را ارائه نمود. مترجم بدون فهم آیه و بی­آنکه به تفاسیر و معانی بلاغی این حرف را بیابد در ترجمه آن اشتباه خواهد کرد. هدف این نوشتار برر...

ترجمه‌ی قرآن کریم از کارهای بسیار سنگین و پرزحمت بوده، به جز دانستن زبان مبدأ و مقصد، باز داننده‌ی خوب [همچنین مسلط بر]علوم قرآنی و دینی بودن مترجم را طلب می‌کند. خوش‌بختانه، پس از ‌استقلال جمهوری تاجیکستان چندی از دانشمندان و مترجمان تاجیک نیز دست به این کار دشوار و پرثواب، یعنی ترجمه‌ی تاجیکی قرآن کریم زدند که آموزش و تحقیق آن‌ها خالی از منفعت نیست. این مقاله نظری است به سه کتاب ترجمه‌ی قرآن ...

بخش عمده ای از آیات قرآن به مباحث فقهی اختصاص دارد که در این آیات احکام و قوانین متعددی در موضوعات مختلف عبادی، سیاسی، اقتصادی، قضایی و. . . به صورت خاص یا تحت عناوینی عام بیان شده است؛ لیکن مبنای این پژوهش، آن است که آیا قرآن کریم در بیان احکام و مباحث فقهی از همان زبان عرف عام و زبان رایج میان متخصصان این فن استفاده کرده است و یا این که قرآن در این موضوع دارای زبان خاص خود می باشد؟ برای یافتن...

این مقاله به ارزیابی ترجمه های قرآن و کاستی های عمومی آنها می پردازد. نویسنده در آغاز به ویژگی های ترجمه مطلوب پرداخته و آنها را در سه عنوان تعادل در معنا، تعادل در ساختار و تعادل در تأثیر، مطرح کرده است. سپس معیار تعادل در زمینه های یاد شده را توضیح داده، آنگاه به بیان اشکالات عمومی ترجمه های قرآن پرداخته است. نویسنده بر این باور است که لفظ گرایی در ساختار، ابهام زدایی غیر ضروری، اعمال رویکرده...

چکیده وحدت میان آیات قرآن کریم، از جمله ی بارزترین ویژگی های قرآن است، که وحیانی بودن آن را نیز اثبات می کند. آیات قرآن مکمّل یکدیگرند و همه به موازات هم و در امتداد یک اصل یعنی توحید بنا شده اند و رو به سوی یک هدف دارند. مسلمانان همواره بر این اعتقادند، که هیچ گونه اختلاف و تناقضی در میان آیات این کتاب وجود ندارد و وحدت و انسجامی کامل در میان آن ها برقرار است و اندیشمندان مسلمان، این خصیصه را ...

صفاتی که در متون دینی به خدا، انتساب یافته‌، اما از نظر عقلی، انتساب آنها به معنای ظاهری و حقیقی به او محال می‌نماید، صفات خبری نامیده می‌شوند. سلفی‌ها این صفات را به معنای ظاهری و حقیقی به خدا نسبت داده، اما خود را از فهم کیفیت آنها، ناتوان می‌دانند. حجیت فهم سلفی، ظاهرگرایی، حس‌گرایی، انکار مجاز در قرآن، فهم‌ناپذیری متشابهات و مخالفت با تأویل از مبانی ابن‌تیمیه در معناشناسی صفات خبری است. این...