روایت‌شناسی رویکردی ست ساختار‌گرا که به‌دنبالِ یافتنِ نظامِ حاکم بر انواعِ روایی و ساختارِ بنیادینِ روایت است. یکی از بر‌جسته‌تر‌ین پژوهش‌ها در‌زمینۀ روایت‌شناسی، پژوهشِ پراپ روی صد قصّۀ فولکلورِ روس است که به صدورِ حکم‌هایی در‌موردِ ساختِ بنیادینِ قصّه‌های پریان و رده‌بندیِ آن‌ها انجامیده‌است. پژوهشِ حاضر، با نگاه به نظریّۀ پراپ، به‌دنبالِ بر‌رسیِ وجود یا عدمِ ساختارِ رواییِ کلّی در حکایت‌های عاشقانۀ بخشِ «مَکرِ ز...

"ریخت‌شناسی" یکی از مباحث اساسی نقد ساختاری است کهدر آن منتقد در پی یافتن روابط میان ساختار داستان است. این مبحث را نخستین بار ولادیمیر پراپ با الهام از اندیشه‌های فردینان دو سوسور در بحث ساختارشناسی زبان وارد عرصه نقد ادبی کرد. وی که اساس کارش را بر پایه اعمال شخصیت‌های موجود در داستان «قصه‌های پریان» قرار داد، پس از تجزیه و تحلیل کنش‌ها و کارکردهای این داستان‌ها، به وضوح دری...

ولادیمیر پراپ، فولکلورشناس روسی، در نظامی ابداعی به بررسی ریخت­شناسانه قصه­های پریان روسی پرداخت. پراپ رده­بندی را از محتوا و مضمون قصه به مشخصات صوری و ساختمانی آن منتقل می­کرد و این مشخصه­ها را مورد پژوهش قرار می­داد، بنا به تعریف وی ریخت­شناسی، توصیف قصه­ها بر پایه اجزای سازنده آنها و همبستگی و ارتباط این سازه­ها با یکدیگر و یا کل قصه است. این نوشتار، تحلیل حکایاتی از «کوش­نامه» با به کارگیر...

در این جستار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی چهار قصه از افسانه‎های ایرانی که شهرت فراوان و شخصیت کودکانه دارند، پرداخته‎ایم و تعداد و توالی خویشکاری ‌آن‌ها را با الگوی ساختاری پراپ مقایسه کرده‎ایم. نتیجۀ به دست آمده، نشان می‎دهد که علی‎رغم وجود نکات مشابه در خویشکاری‎ها، توالی ‌آن‌ها تفاوت چشمگیری با الگوی ساختاری پراپ دارد؛ علاوه بر آن بررسی این جنبه از قصه‎های پریان به دریافت قدمت روایت‎های ...

پرسوناژهای (personages) اساطیری ای که در مقالة حاضر مورد بررسی است، شامل سه دستة پهلوانان، پریان و خدایان است. در این مقاله تلاش شده است تا این سه گونه پرسوناژ در اساطیر ایران و روسیه مقایسه شود. در این مقایسه و تطبیق وجوه تشابه افسانه های سیاگالش و لش، حماسه های رستم و ایلیامورامتس، و اسطوره های میترا و داژبُگ، ضحاک و تری گلاوا، اهورامزدا و بیل بگ، اهریمن و چُرن بگ نشان داده شده اند. برخی از این...

تحلیل روانشناسانۀ آموزه­های مثنوی جمشید و خورشیدبر رشد روانی مخاطبان کودک و نوجوان *   محبوبه اظهری1 کارشناس ارشد ادبیّات فارسی، پژوهشگر پژوهشگاه هنرهای اسلامی اصفهان   چکیده این مقاله جستاری تحقیقی در مورد تأثیر داستان جمشید و خورشید، اثر سلمان ساوجی، بر رشد روانی کودکان و نوجوانان است. قصّه­های عامیانه یکی از گونه­های غنی و محبوب در ادبیّات هر قوم و ملّتی است که از پایگاه محکمی در میان مردم...

چهار جمعیت برانکینکتا اورینتالیس از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی از نظر شرایط زیست محیطی و صفات ریخت سنجی بررسی شد. بررسی های میدانی نشان داد که این گونه از پراکنش خوبی درآب گیرهای اطراف دریاچۀ ارومیه و هم چنین مناطق شمالی استان برخوردار است. هم چنین آنالیز تابع ممیزی بر پایه صفات مورفولوژیکی (دوازده صفت در ماده و 10 صفت در نر) اختلافات معنی داری بین جمعیت های بررسی شده، نشان داد. به طوری ک...

رمانس ،بعنوان یکی از انواع ادبی در ادبیات فارسی جایگاه ویژه و خاصی دارد . رمانس ها نوعی از ادبیات داستانی هستند که به صورت منظوم و منثور وجود دارند.رمانس ها علاوه بر اینکه باید از لحاظ سبک ادبی و زبانی مورد بررسی قرار گیرند از لحاظ ریخت شناسی داستان نیز بسیار قابل تاملند و باید مطالعه شوند .رمانس ها دارای چارچوب وساختارداستانی مشخصی هستندکه ازنقطه ای آغاز می شوند ودرنقطه ای پایان می پذیرندو شخص...

یکی از معروف¬ترین شیوه¬های دسته¬بندی داستان¬ها، ریخت¬شناسی است. نخستین¬بار ولادیمیر پراپ، محقق روسی، با توجه به ساخت روایت و کوچکترین واحدهای سازندۀ آن، این شیوه را ابداع کرد و در تقسیم¬بندی قصّه¬های پریان روسی به کار گرفت. قصّه¬های پریان، که افسانه جادویی نامیده می¬شود، داستانی است که در جهانی غیر واقعی رخ می¬دهد، مکان و شخصیت¬های معین ندارد و سرشار از رخدادهای شگفت و باورنکردنی است. پراپ در برر...