یتناول هذا البحث شخصیهَ الشاعر الأصفهانی، فضلاً عن دراسه نماذج شعریه له، إیضاحاً لقیمه أشعاره من الناحیه الفنیه و إتجاهه العفیف فی معالجه هذا الجانب الشعری المتمیز. أبوبکر محمد بن داود الأصفهانی، المعروف بالظاهری (297-255 هـ.ق /910-869 م)، عاش فی العصر العباسی الثانی. کان من أکابر علماء عصره و فقهائهم و أذکیائهم لعلوه فی رتبه الادب، و تصرفه فی اللغه و تفننه فیها و قدرته علی القضاء و الافتاء، و ا...

چکیده یکی از دوره ها ی درخشان تاریخ اسلام عصر هارون رشید و مأمون است. در این عصر جدا از تحولات سیاسی و اجتماعی شاهد شکوفایی علمی نیز هستیم. عصر هارون رشید و مأمون به دو دلیل از اعصار قبلی متمایز می شود: از یک طرف به دلیل علاقه ای که این دو خلیفه به علم ودانش داشتند، از دانشمندان مختلف زمان خود برای شرکت در فعالیت های علمی دعوت به عمل آوردند؛ از طرف دیگر در عصر این دو خلیفه شاهد فعالیت های گستر...

هنرِ ایران همواره در حفظ تداوم و پیوستگی اش در طول تاریخ موفّق بوده است. هنگامی که با ظهور اسلام، در کم تر از یک قرن، بخش قابل توجّهی از جهانِ امپراتوریِ آن زمان تحت حکومت تازیان قرار گرفت؛ هنرِ ساسانی در روزگاری متفاوت با دوران اوجِ خود در قرن های چهارم و پنجم میلادی به سر می برد. در قرونِ شش و هفت میلادی، توجّه به مضامینِ سرگرم کننده و لذّت طلبانه، جایگاهِ ویژه ای در سلیقه ی حاکم بر هنرِ ساسانی داشت. در ا...

محدوده ی زمانی این پژوهش دوره ی امامت امام رضا?(203ـ183ه‍.ق) را در برمی گیرد که بخشی از دوره ی اوّل حکومت عبّاسیان(232ـ132ه‍.ق) است. این نوشتار در مقام بیان این مسأله است که امام رضا? در مورد مظاهر فرهنگی و تمدنی از جمله آداب، رسوم و باورها و اعتقادات و همچنین تشکیلات اداری و دیوان ها، دانش و علوم، هنر و معماری چگونه موضع گیری می نمودند و نیز شیوه ی برخورد با فرق اسلامی و عقاید و افکار ادیان گون...

چکیده سقوط بغداد به دست مغولان در سا656ه.ق به عنوان یک رویداد مهم در تاریخ شرق اسلامی است و اهمیت آن به گونه ای است که-بسیاری«تاریخ اسلام» را در معنای عمومی و رایج آن، تا این زمان،یعنی سال سقوط بغداد می دانند.مهمترین ویژگی این رخداد، برافتادن خلافت عباسی وافتادن آن به دست یک امپراتوری غیرمسلمان با نام سلسله ایلخانی است که پس از نابودی آن هم، دیگر خلافت عباسی در این ناحیه شکل نگرفت و سرزمین ها...

چکیده دهانه اروندرود آبراه سوق الجیشیِ مهمی بود که خلیج فارس را به بین النهرین متصل می کرد. گذشته از حکومت های محلی باستانی خاراکس و خاراسن، در دورۀ اسلامی نیز حکومت های محلی و نهضت هایی از قبیل زنگیان، قرامطه و بریدیان در این منطقه به قدرت رسیدند. با آنکه به نظر نمی رسد که از نظر تعداد لشکریان قدرت نظامیِ چندانی داشته­اند، اما توانستند تأثیرات عمیقی بر اوضاعِ خلافت عباسی بنهند. این مقاله درپی آن ...

چکیده: موضوع این پایان نامه بررسی شعر اعتراض در دواوین شعری بشار بن برد و دعبل خزاعی می باشد. برای بررسی هر چه بهتر، این پایان نامه به پنج فصل تقسیم شده است. در فصل اول کلیات تحقیق بیان گردیده است. سپس در ابتدای فصل دوم به توضیح ادبیات متعهد و زیرمجموعه های آن، بیان شعر متعهد، موراد اعتراضی و شیوه ی بیان این گونه اشعار در دوره ی عباسی پرداخته شده است؛ زیرا بشار بن برد و دعبل خزاعی که اشعار اع...

چکیده                                                                            ماسبذان و مهرجانقذق از ایالت­های مهم قرون اوّلیۀ اسلامی تا قرن پنجم هجری بوده­ و از نظر موقعیت جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مذهبی از مناطق مهم خلافت عباسی به شمار می رفته است. این پژوهش در پی یافتن پاسخی به این پرسش است که چه دلایلی باعث شد تا ایالات مذکور که با موقعیت جغرافیایی استان ایلام همخوانی دارند، ...

در به قدرت رسیدن عباسیان، از نقش پر رنگ ایرانیان نمی­توان به سادگی گذشت. چرا که ایرانیان با به دست گرفتن امور دیوانی و فرهنگی، نه تنها باعث تثبیت قدرت عباسیان شدند، بلکه توانستند موقعیّت سیاسی و نظامی مهمّی در دولت عباسی، به دست آورند. در این راستا می­توان به خاندان سهل به رهبری «فضل بن سهل سرخسی» و حمایت­های بی­دریغ برادر کهترش «حسن بن سهل» اشاره نمود، که در به قدرت رسیدن، مأمون عباسی نقش اساسی ...

شعر تعلیمی که بهتر است به خاطر نداشتن یکی از دو ویژگی اساسی شعر یعنی پیوندعاطفـی، تعلیمی خوانده شود، برای آموزش علوم، فنون و مـعـارف مختلف بـه کار می رود .مهمترین این علوم و فنون عبارت است از : علم تاریخ، علم نحو، علم لغت، علم طب، علمنجوم، مضامین اخلاقی، حکمی، زهدی، ضرب المثل، مسایل دینی و مذهبی، قصه و داستان،فلسفه طبیعت و حیوانات، عاشقانه نامه ها، فخر نامه ها و ... شعر تعلیمی در پی گسترشادبیات...