تلقی‌های سنتی از هرم بزرگ هستی، هر یک به نحوی در دوران جدید تفکر غربی به ویژه پس از قرن هیجدهم رو به ضعف و اوفول نهاد و موجب شد تا این بنیان وجودشناختی تفکرپیشامدرن، در معرض نسیان، نادیده انگاشتن و یا انکار قرار گیرد. در میان نقض و انکارهای ناظر به هرم بزرگ هستی در دوران جدید، نقد بنیادین هایدگر به این نحوه تلقی از هستی و مراتب آن، تفاوتی بنیادین با رویکرد سایر منتقدان داشت. او برخلاف اغلب منتق...

ناصرخسرو(394-481 ه.ق.) بیش و پیش از آنکه شاعر باشد، فیلسوف، استاد اخلاق و کلامیِ ژرف­اندیشی است که تمام همّ او بیم­دادن مخاطبان به پرهیز از ظاهربینی و تأکید بر ضرورت تأمّل و ژرف­نگری در امور عالم بوده است. هدف اصلی ناصرخسرو از سرودن اشعار، توجّه­دادن به تحوّل و استعلای شخصیّت انسان است. وی معتقد است انسان موجودی است که ماهیّتش از قبل مشخص نیست ومی­تواند براساس «آزادی» و «انتخاب» به وجود واقعی خود دست ...

یکی از نخستین نتایج نظریه میدان های کوانتومی آن است که خلأ، حامل انرژی (بی نهایت) است. این نتیجه با آزمون های تجربی و تا حدی با نظریه های بنیادی دیگر فیزیک مانند نظریه نسبیت عام سازگار است. در این مقاله، پس از بررسی ابعاد هستی شناختی مفهوم خلأ در فلسفه و فیزیک، ابتدا نتیجه خواهیم گرفت که آنچه در فیزیک، خلأ نامیده می شود به معنای هیچِ مطلق نیست و اساساً هیچِ مطلق نه در فیزیک کلاسیک و نه در فیزیک جد...

کارل یاسپرس فیلسوف اگزیستانسیالیست آلمانی در صدد است تا ناپیوستگی و شکافی را که در معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی فلسفه‌های رایج پیشین وجود داشت با بازشناسی قلمرو هستی پر کند. اشتباه فلسفه‌های پیشین در این بود که با یگانه دانستن قلمرو هستی سعی داشتند با ابزار معرفتی واحدی که آن را حق می‌دانستند به شناخت حقیقت از غیر حقیقت بپردازند. به عقیده یاسپرس هستی دارای قلمرو‌های متعدد است که هر یک از آنها ابزار...

آنچه از هنرهای کامل برمی آید، صورت و معنایی است که در ترکیب و تلفیقی صحیح با یکدیگر، اثری هنریرا خلق می کنند، که قابلیت ارتباط و ادراک مستقیم آن توسط مخاطب و همچنین نفوذ در سایر هنرها رادارد. باغ ایرانی هنری کامل است که علی رغم اینکه در طول تاریخ دست خوش دگرگونی شده است، بقا یافته وویژگیِ فناناپذیرش را به همگان ثابت کرده است. هنرمند باغ ساز با طراحی مناسب در باغ ایرانی و بهره گرفتن ازعوامل ارتبا...

شناخت هویت امور پیچیده اولین قدم برای ساخت و مطالعه علوم پیچیده است. در هر دوی علوم طبیعی و اجتماعی عموماً از عناصر گوناگونی برای معرفی امور پیچیده نام برده می شود. طبق یکی از رایج ترین نظریات، عناصر «نوخاستگی»، «کل گرایی» و «تکاملی بودن» به عنوان سه عنصر برای هستی شناسی سیستم های پیچیده معرفی می شود. این در حالی است که کل گرایی و تکاملی بودن را می توان با تبیین و تحلیل های فلسفی داخل در عنصر نو...

«تسبیح» به معنای تنزیهی است که توأم با علم و آگاهی باشد و از روی قصد صورت گیرد و تسبیح خداوند به معنای منزّه دانستن او از عیوب و نقایص امکانی است. «حمد» نیز به معنای ستایش فعل جمیل اختیاری است. وجه تقارن «حمد» و «تسبیح» در آیات مورد نظر این است که موجودات، با صفاتی خدا را حمد می‌گویند که محدود به حدود خود آنان است، ولی ذات خداوند منزّه از هر محدودیّت است. بنابراین، آمدن «حمد» و «تسبیح» در کنار هم،...

مفهوم دیگری در فلسفه لویناس به مفاهیم دیگر او هویت می بخشد. وی با نقدی معرفت شناختی - هستی شناختی، تمامیت سوژه و کلیت دیگری را به پرسش می گیرد. به زعم لویناس دیگری امکان نفی تمامیت سوژه و امکان تعالی سوژه در فراروی از هویت ایستای خود است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد نسبت سوژه با دیگری نسبتی معرفت شناختی - هستی شناختی نبوده بلکه از بنیان، نسبتی اخلاقی است. سوژه در مجاورت دیگری شکل می گیرد. م...

از وظایف و مسئولیت¬هایی که انسان در قبال حیوانات بر عهده دارد، به حقوق حیوانات تعبیر می¬شود. در این نوشتار که با روش کتابخانه¬¬ای و اسنادی نگارش یافته با استناد به آیات و احادیث ثابت شده است که حیوانات به اندازه¬ی خود از درک و شعور برخوردار بوده و همین برخورداری از درک و شعور، اثبات می¬کند که حیوان موجود محترمی است و می-تواند صاحب حقوقی باشد. با ذکر شواهدی از کتاب، سنت، اجماع و عقل حقوق حیوانات...

باید از او بسیار گفت و بارها و بارها نوشت، چرا که در روزگار حیاتش همه به خود مشغول بودند و قدرش را نمی دانستند. اگرچه او از بازترین پنجره با مردم زمانش سخن می گفت، اما حرفی از جنس زمان نمی شنید و زبانش را نمی شناختند. از این رو پیام او در مسیر کج فهمی افتاد و اغلب تحریف شد. بعدها بود که دانستیم از نا مهربانی ها، شیشۀ نازک تنهایی اش ترک بر می داشت و دلگیر از انسان های دور و برش که کمترین وزش همد...