چکیده یکی از جلوه ها و جنبه های ادبیات فارسی، حضور پیام ها، مفاهیم و مضامین عرفانی است که از همان آغاز ظهور شعر فارسی، نشانه های جزئی و کلّی آن را می توان یافت. از جمله محورهای نگرش عارفان در حوزه های شناخت، اخلاق و تعلیمات عارفانه، نقش کلیدی دل در تجربه های فردی سالک و رهنمودها و بحث های تخصصّی اندیشمندان این عرصه است. کاربرد دل، هم در کتب تعلیمی عرفانی و هم در اشعار عارفانه و هم در اقوال عارفا...

مقاله حاضر به منظور بررسی نگاه و برداشتهای خاص عرفانی مولانا از افلاک و اختران و چگونگی پیوند آنها با اندیشه های عرفانی و آموزه های اخلاقی وی نوشته شده است. به این منظور از شیوه سندکاوی برای جمع آوری اطلاعات و از شیوه تحلیلی و توصیفی برای ارائه مطالب استفاده شده است. یکی از نتایج مهم گفتار حاضر آن است که مولانا علی رغم بی اعتنایی به نجوم احکامی، با ایجاد شبکه های متعدد معنایی و ابهام های بی شما...

پیدایش دست نویسی ارزنده ، از شاعری با تخلص عصد ، در قرن هشتم قمری فرصتی را فراهم آورده تا به افق تازه ای از ادبیات این مرز و بوم دست یابیم . هدف این جستار ، روشن ساختن درون مایه های شعری مطرح در دیوان عضد است تا بتوان به شناخت و معرفی بیشتر او بپردازیم . با مطالعه ی دیوان نو یافته ی او مشخص گردید : عضد دولت مردی در دربار آل مظفر بوده که به حق در سرودن شعر و به نظم درآوردن کلام و سخنش خوش درخش...

طبیعت و مظاهر آن، از دیرباز در آثار ادبی و هنری، ظهور و حضوری گرم و پرنشاط داشته است، و از روزگاران قدیم مورد توجه شاعران فارسی زبان و عرب زبان بوده است. در شعر معاصر فارسی و عربی مضامین مشترک فراوانی در ادب دو شاعر نامدار، سپهری و جبران خلیل جبران مشاهده شده است. مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا به روش کتابخانه‌ای و شیوه توصیفی- تحلیلی، به بررسی علل و اسباب وجود...

از زمانی که شعر فارسی با عرفان اسلامی درآمیخت، عارفانِ شاعر ما کوشیدند درک عرفانی خود در موضوعات مختلف را در قالب شعر به اصحاب اندیشه عرضه کنند. از جمله این موضوعات، سفر معنوی حج است. در نگرشی ساختاری به شعر شاعرانِ اندیشه‌مند و عارف، این نکته به دست می‌آید که پاره</...

قالب غزل با دو رویکرد غزلی و تغزلی از آغاز شعر فارسی تا اوایل قرن ششم یعنی ظهور سنایی در جریان بود، تا اینکه سنایی با وارد کردن عرفان به غزل، روح و حرکت تازه‎ای به این قالب بخشید و در پی آن، عطار با سرودن غزل‎های ناب عارفانه و قلندرانه، بهترین و هنری‎ترین شعرها را به ادبیات فارسی تقدیم کرد. این شاعر دلسوخته‎ی عاشق، شاید بیش از دیگران به حکایت‎پردازی و داستان‎سرایی شهره است. در غزلیات قلندرانه ب...