وحید قزوینی از خاندانی است که در خدمت‌های دیوانی روزگار می‌گذرانید و مانند بسیاری از دیوانیان عصر صفوی، شاعر بود و اتفاقاً شاعری پر کار نیز بود. اشعار وحید در موضوع‌هایی متفاوت چون مضامین حماسی تا غنایی و اخلاقی و شهرآشوب سروده شده‌ است. سبک اصلی شعر او سبک اصفهانی یا هندی است که سبک شاعران عهد صفوی‌ است. در این مقاله ویژگی‌های سبک قصاید وحید، زبان (واژگان و نحو) و بیان (عناصر بلاغی) را بررسی ...

چکیده سبک هندی یکی از سبک¬هایی است که با سبک¬های قبل از خود، یعنی خراسانی و عراقی، تفاوت¬های آشکاری دارد و اغلب متخصصان و منتقدان، این سبک را به منزله¬ی نوعی گسست ادبی می¬دانند که به سبب آن شعر فارسی یک دوره¬ی متمایز و قیاس¬ناپذیر از دوره¬های قبل را تجربه کرده است.نویسندگان این مقاله بر این باورند که این موضوع، یعنی تمایز و قیاس ناپذیری این سبک، را می¬توان از چشم¬انداز نظریه¬ی تامس کوهن، فیلسوف...

با تأمل در شعر سبک هندی، بویژه غزلسرایان این سبک در می یابیم که غم و ناامیدی و رنج از پر بسامدترین واژگان در غزلیات شعرای سبک هندی می باشد که علت آن را در عوامل گوناگونی چون جریانات اجتماعی و مسائل اقتصادی، فرهنگی و سیاسی عصر صفویه، و به دنبال آن فردگرایی شدید شعرای این دوره و مهاجرت و اندوه و غم ناشی از فراق و دوری از وطن،بازتاب اندوه، ستم و بیداد بر مردم روزگار خود و تأثیر اندیشةی غم و رنج ها...

غزلیات صائب تبریزی به عنوان نماینده و برترین شاعر سبک هندی شایان توجه و اهمیت بسیاری است. از سویی دیگر صائب آفرینندۀ مضمون¬های تازه است و این از مختصات شیوۀ اوست. از این¬رو سعی در جستجوی مضمون تازه و نازکی و ظرافت خیال، شعر او را گه¬گاه پیچیده و نامأنوس می¬کند. بی¬شک شرح منسجم و دقیق غزلیات او در تکمیل تحقیقات و بررسی¬های پژوهشگران سبک هندی بسیار مفید و مؤثر خواهد بود. زیرا تاکنون هیچ¬گونه شرح ...

زیب النساء بیگم هندوستانی متخلص به مخفی از شاعران اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم هجری است که از او به عنوان یک شاعر پارسی¬گوی سبک هندی یاد می¬کنند. او برای زیبا سازی کلام و افزودن بر حسن تأثیر اشعار خود از فنون بلاغی مختلف بهره گرفته که در این بین کاربرد عناصر بدیعی به عنوان عوامل زیبایی¬آفرین در شعرش سهم عمده¬ای را دارا می¬باشد. این پژوهش با هدف تحلیل و بررسی عناصر بدیعی از دیدگاه زیبایی...

کلیم همدانی یا کاشانی (ولادت حدود 990 وفات 1061) از شاعران برجسته سبک موسوم به اصفهانی یا هندی است، او در آفرینش تصاویر جدید و خلق معنی و مضمون تازه یکی از توانمندترین شاعران این سبک است. تصویرهایی که ساخته ذهن و ذوق این شاعر خلاق است فراهم آمده از موضوعاتی است که یا از قبل در ادبیات ایران سابقه دارد و شاعر در ترکیب خود نگرشی تازه بدو دارد و یا موضوع جدیدی است که در سبک این دوره رایج شده است بر...

فرهنگ هر ملّتی از عناصر گوناگونی فراهم می آید، یکی از مهم ترین ارکان سازنده فرهنگ، شعر و ادب است که از اساطیر، مذهب، حوادث اجتماعی و تاریخی هر ملّت سرچشمه می گیرد و یکی از منابع شناخت تاریخ تمدّن ملل در قرون مختلف می باشد. آشنایی دقیق و انتقادی با تحوّل و تطوّر شعر در طول تاریخ، گامی مؤثّر در شناخت سرگذشت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای است. با آشنایی با تاریخ ادب و شعر می توان دریافت که آیا جامع...

این پژوهش در خصوص اصطلاحات خاص هنرهای سنتی ایران در شعر سبک هندی با محوریت دیوان صایب تبریزی است. این تحقیق پلی است که هنر و ادبیات را با یکدیگر پیوند می دهد و آمیختگی آنها را مخصوصا در دوره ی صفویه به تصویر می کشد. شعر این دوره به ویژه دیوان صایب سرشار از اصطلاحات وعبارات تخصصی هنرهای سنتی است. این رساله حاوی پنج فصل است. فصل نخست به سبک هندی و تأثیر که هنرهای سنتی بر آن می گذارد می پردازد و ف...

تصویرسازی از مهمترین ارکان دستگاه بلاغت است که موجب بسط حوزه ی تخیل شاعر و گستردگی و پویایی عالم شعر می شود . بررسی دقیق تصویر می تواند علاوه بر نشان دادن گستره ی دایره ی خیال شاعر و آشکار سازی برخی از تمایلات و انگیزه های درونی او ، معیاری برای تعیین ارزش هنری اثر و نوآوری های شاعر در عرصه ی خیال باشد. تصویر از مهمترین ویژگی های سبکی سبک هندی است. این پژوهش به بررسی قلمرو خیال در شعر صائب تبری...

سبک هندی از حیث بنمایه های شاعرانه، اهمیّت فراوانی دارد، چراکه شاعران این سبک با بهره گیری از خلاّقیّت و نیروی آفرینشی خود، نوآوری هایی در بنمایه های شعری انجام دادند یا شبکة تداعی های آن را گسترده تر ساختند. در این میان، عبدالقادر بیدل را می توان نقطة اوج تصویرسازی با این بنمایه ها دانست. این مقاله بر آن است تا با نگاهی به بنمایة حباب در شعر بیدل، شبکة تصویرهای آن را در سه قالب کلّی تشبیهی، توصیفی...