برای بررسی دقیق تاریخی, فرهنگی, اجتماعی و سیاسی عربستان پیش از اسلام لازم است زندگی بدویان و باده نشینان را در چند مورد مطالعه نمود: 1ـ منابع: به اشعار عرب قبل از اسلام و تفسیری که از آن ها باقی مانده و ضرب المثل های آنان استناد می شود. 2ـ تاریخ: زندگی یکجانشینان و صحراگردان که اغلب به غارت و بعضا به تجارت می پرداختند مطرح می شود. 3ـ روابط سیاسی: به ساختار قبایل عرب پیش از اسلام که کمتر به آن ت...

غلوّ برخی از شاعران عرب در ستایش یا سوگ اهل بیت (ع)  و بزرگان شیعه، نیازمند بازکاوی و نقد منصفانه است. این پژوهش، بر آن است تا ضمن نگاهی گذرا به اهمیّت آسیب شناسی شعر چنین شاعرانی، به مطالعه­ی موردی پدیده «غلوّ» در شعر ایشان بپردازد. یافته­های اساسی این جستار نیز در این نهفته است که وجود یک بیت یا حتی یک قصیده نمی تواند پشتوانه محکم نقدی و منطقی برای صدور حکم غلو در عقیده و اندیشه این شاعران باشد....

منوچهری دامغانی ( 432- ؟ هـ . ق.) بنابر شیوه ادبیان هم روزگار خود به شاعران عرب و شعر آنان توجه خاصی نشان داده است ولی تأثیر شعر عرب در کلام وی آنقدر برجسته است که او را از دیگر شاعران سبک خراسانی متمایز می کند. تأثیرپذیری منوچهری از شعر عرب به چند شکل بروز و ظهور پیدا کرده است. ساخت چندین قصیده براساس الگوی قصاید جاهلی: تقلید از شاعران خمریه سرا،  مانند امرؤالقیس و ابونواس. اقتباس یا ترجمة بعض...

اقوام و ملت های دنیا از دیرباز در موضوعات و قالب های گوناگون بر اساس باورها و گرایش های خاص خود به سرودن شعر پرداختند و پایه های ادبیات خویش را بنا نهادند. از جمله موضوعات مشترک و ادبیات ملل مختلف «رثا» یا «سوگنامه» می باشند. رثا یا سوگنامه چه در شعر یونان قدیم، مانند قصه های «اوزیرس و ایزیس»و چه در شعر فارسی، مانند اشعار رودکی و محتشم کاشانی و همچنین در شعر عربی قبل از اسلام وبعد از اسلام از...

پرسش­های فلسفی از دیرباز و از روزگار رودکی و فردوسی تا دوره­ی معاصر در شعر فارسی دیده می­شود. با این حال، بارزترین جلوه­ی آن را در رباعیّات فیلسوف شاعر، خیّام نیشابوری می­توان دید. این پرسش­ها که همواره برای بشر مطرح بوده، غالباً درباره­ی فلسفه­ی آفرینش، حیات و مرگ است و این که انسان از کجا و برای چه آمده و به کجا خواهد رفت. در میان شاعران معاصر، تأمّلات خیّامی از جمله پرسش­های فلسفی، در شعر مهدی اخ...

چکیده: شعر فارسی با موسیقی پیوندی عمیق دارد و گونه های مختلف موسیقی را بدون فهم درست شعرآن نمی توان بخوبی درک کرد. تصنیف و ترانه از جمله گونه های ضربی (ریتمیک )در موسیقی ایرانی است که همراه ریتم و رنگ ، معمولا بعد از یک آواز یا بداهه خوانی و بداهه نوازی طولانی اجرا می شود؛ عنصر شعر در این گونه های موسیقایی نیز از اهمیت بسیاری برخور دار است وگرچه در تعریف و تلقی از آنها نظر یکسانی دیده نمی شود ...

نویسندگان در این مقاله، سروده های تمثیلی مهدی اخوان ثالث، در دو مجموعۀ «زمستان» و «آخرِشاهنامه» را بازخوانی و بررسی کرده اند. بدین منظور، درونمایه و محتوای تمثیل های به کار رفته در سروده های دو مجموعه شعر یادشده را با تکیه بر منابع معتبر، مطالعه و بررسی نموده و دریافته اند که شاعر در این دو مجموعه، به روشی تازه دست یافته و اغلب شعرهای خویش را به شیوه ی تمثیلی و روایی سروده است. این تمثیل ها به و...

برتری و کمال اثر ادبی، همانند سایر آثار و دستاوردهای هنری به امتیازات و ارزش های انسانی آن بستگی دارد. محمد حسین شهریار، شاعر برجسته ی معاصر نیز از این امتیاز به خوبی بهره مند است، تا جایی که می توان بخشی از شهرت و محبوبیِت او را ناشی از برجستگی و مقبولیّت تفکّر انسان گرایانه ی او دانست.شهریار،شاعر بلند آوازه و شهیر ایران که جایگاه و پایگاه والایی در تفکّر و فرهنگ و ادب ایرانی و جهانی دارد، همانند ...

با آنکه نام شیراز به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران از سده های گذشته در بسیاری از متون تاریخی و ادبی مختلف آمده است، اما تا پیش از ظهور شیخ اجل سعدی، ترجیح چندانی بر سایر شهرهای ایران ندارد و همانند شهرهایی چون تبریز و طوس و یزد و اصفهان و بخاراست. اما از زمانی که سعدی در قرن هفتم به قدم از شیراز می رود و به سر بازمی گردد و خاک شیراز و آب رکن آباد دست از دامنش برنمی دارند و خوشی و تفرّج نوروز شیر...