تمثیل یکی از ابزارهای کارآمد زبان عاطفی(ادبی) برای القای دریافت های عرفانی و شهودهای شاعرانه است، زیرا تنها در قلمرو زبان عاطفی است که می توان تجارب عرفانی و مفاهیم ذهنی را که از مقوله احساسات شخصی و درونی اند، به شیوه تمثیل به دیگران انتقال داد. از آن جا که در تعالیم و تمثیلات مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد، با تأمل در حکایت های تمثیلی انبیا و اولیا - به ویژه حکایات مربوط به حضرت موسی (ع)-...

«تشبیه تمثیل» یکی از اسلوب­های بیانی قرآن کریم است که خداوند متعال برای محسوس کردن مفاهیم عقلی و پرده­­بردای از تندیس معانی ماورایی از آن بهره گرفته است. عناصر طبیعت از جمله (باران و باد) به دلیل ارتباط مستقیم انسان با آنها، در تمثیل­های قرآنی کاربردی پر رنگ دارد. این مقاله در پی آن است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی  و با تکیه بر نظریه بافت زبانی(سطح صوتی، صرفی، نحوی، معناشناختی) به بررسی کا...

هدف از نوشتن این مقاله یافتن ویژگی های همسان مطرح در مکتب رمانتیسم و ادبیات غنایی، در اشعار حافظ و میهائیل امینسکو شاعر رومانیایی تبار می باشد. نخست به بحث و بررسی کوتاهی در زمینه­ی ویژگی های مکتب رمانتیسم و ادبیات غنایی می­پردازیم و با استفاده از روش تحلیلی توصیفی در راستای ادبیات تطبیقی، با آوردن شاهد مثال­هایی از اشعار این دو شاعر عناصر موجود در شعر رمانتیک مانند محوریت تخیل با رویکر به موضو...

رمزهای هندسی تعبیری مدرن از مجموعه ای از شگردهای ادبی است که قدمای بلاغی ما تحت عنوان تمثیل و متأخران تحت عنوان رمز، سمبول و پارادوکس از آن نام می برند. در این رویکرد، زبان در معنای حقیقی خود بکار نمی رود و معنای مجازی و رمزی، مورد نظر شاعر و نویسنده است. بی تردید، یکی از گروه های فکری جهان اسلام صوفیه هستند که این نوع بیان و زبان را برای تبیین آموزه های عرفانی خود مورد استفاده قرارمی دهن...

نظریه فلسفی جهان مثالی که پیش از نظریه عالم مُثُلی افلاطون در اندیشه­های زرتشت و حکمت خسروانی ریشه داشته است، در اندیشه حکیمان و عرفای مسلمان چون مولانا نیز بسیار تأثیرگذار بوده است. این نظریه در زیباشناسی هنری رویکرد خاصی را پدید می­آورد که بر پایه صدور معقول در محسوس و و نزول از وحدت به کثرت مبتنی است و شکلی از ادبیات تمثیلی یا رمزی را به وجود می­آورد که ساختی دوگانه به اثر می­بخشد. در این ساخت...

نظریة فلسفی جهان مثالی که پیش از نظریة عالم مُثُلی افلاطون در اندیشه­های زرتشت و حکمت خسروانی ریشه داشته است، در اندیشة حکیمان و عرفای مسلمان چون مولانا نیز بسیار تأثیرگذار بوده است. این نظریه در زیباشناسی هنری رویکرد خاصی را پدید می­آورد که بر پایة صدور معقول در محسوس و و نزول از وحدت به کثرت مبتنی است و شکلی از ادبیات تمثیلی یا رمزی را به وجود می­آورد که ساختی دوگانه به اثر می­بخشد. در این ساخت...

میرزا جلا الدّین اسیر شهرستانی در نیمه ی اوّل قرن یازدهم ظهور کـرد.اسیر از شعرای معروف سبک هندی به شمارمی آید. ضمن عاشقانه بودن غــزل های او، در خلق معانی پیچیده و خیال پردازی های بدیع ، کاربرد استعارات دور از ذهن، استفاده از اوزان کوتاه ، توجه به وحدت موضوع، آوردن پارادوکس، تمثیل و تناظر تمثیلی از خود مهارت و استادی نشان داده است ، که شواهد متعدَد ی در اشعارش است. اطلاعات سودمندی درباره ی احوال،...

اوپانیشادها از سروده های ناب عرفانی در ادبیات هند است که با آثار عرفانی ما بویژه مثنوی مولوی مشابهت ها ومشترکات محتوایی و هنری دارد. استفاده از هنرتمثیل وعناصر ملموس برای القای معانی بلند عرفانی از ویژگی های مشخص این دو اثر است. در برخی از آثار محققین معاصر به صورت گذرا به گوشه هایی از جنبه های مشترک آنها اشاره شده ولی همچنان مباحث مهم متعددی در حوزه مفهومی- هنری ومطابقت ومشابهت این دو اثر وجود...

چکیده:    آل­ احمد از نویسندگان تمثیل‌گراست و دو اثر داستانی سرگذشت کندوها و نون و القلم شاهد این مدّعا هستند. رمان نفرین زمین نیز اثری تمثیلی و مضمونِ سطح تمثیلی آن بازگویی علل و عوامل و عوارض و نتایج تحوّل فئودالیسم سنّتی به کاپیتالیسم اقتصادی است. در این نوشته با توجّه به سبک و زبان و اندیشة او که در دیگر آثارش انعکاس یافته است و با عنایت به وجود قراینی در جزئیات داستان، خصوصاً شخصیّت‌ها و ابتدایی...