« خطبۀالبیان »نام یکی از خطبه های منسوب به مولا علی (ع) است که درباره صحت انتساب آن به امام در طول تاریخ دیدگاه های مختلفی وجود داشته است . در این خطبه کلماتآغاز می شود و به شرح حال ایشان به « اَنَا » مسجعی بر زبان حضرت جاری شده که با ضمیرعنوان ولی و انسان کامل در حالت فنای فی الله اشاره دارد . از این رو، این خطبه بهشطحیات اهل تصوف شباهت دارد و همواره از یک سو مورد توجه صوفیان و فرقه هایشیعه و ب...

جهان بینی، نگرش خاص و پایدار یک انسان است به دنیای بیرون از خویش که جدای از دنیای درون وی، واقع می شود و ناخودآگاه بر گفتار و کردار او در تعیین مسیری مشخص در راه رسیدن به مقاصد باطنی او اثرگذار است. البته انسان ها در نوع این نگرش ویژه خود به جهان خارج، گاه در فاصله ای بسیار دور از هم قرار می گیرند؛ همان گونه که شخصیت عظیمی چون حسین بن منصور حلاج، نه تنها در میان دیگر انسان ها، که در بین عرفا و ...

شطح از جمله معدود موضوعاتی است که دیدگاههای گوناگون و متعارضی در باب آن وجود دارد.حتی در میان بزرگان عرفان و فلسفه نیز توافق چندانی دیده نمی شود؛از حدکفرآمیز خواندن و خوارداتشن تاوحی گونه دانستن و دراوج نشاندن.اساس اندیشه موافقان برتاویل و تفسیرشطح است که به گونه ای که دربرخی تاویل ها نسبت معقولی میان دال و مدلول وجود ندارد.مخالفان شطح به معنای ملفوظ و دلالت های نخستینو قاموسی کلمات توجه کرده ا...

در تحلیل و بررسی جوهرۀ عرفان ابن‏عربی، سرّ یا راز یکی از مضامین کلیدی محسوب می‌شود. سرّ، یکی از لطایف الهی است که خداوند آن را در ذات موجودات به ودیعه گذارده است و مربوط به طور ورای عقل می‌باشد. در اندیشۀ این عارف، خداوند به‌عنوان یکی از انواع راز می‌تواند مدرَک عارف قرار گیرد. البته ادراک اسرار، متعلق شهود و ایمان است و در طور و تور عقل قرار نمی‌گیرد. تنگنای زبان متعارف برای بیان تجارب عرفانی عار...