موضوع «غزلیات شمس»، اﺛﺮﺟﺎودانه ﻣﻮﻻﻧـﺎ ﺟﻼل­اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ بلخی، بیان مضامین عارفانه و عشق آسمانی است. مولانا در خلال این غزلیات ناب، از نمادهای اسطوره­ای نیز برای تبیین مضامین عرفانی و سایر مفاهیم شعری استفاده کرده است. در این مقاله به بررسی عناصر اسطوره اعم از شخصیت­ها، موجودات و نمادهایی که صبغه و نمودی عرفانی در «غزلیات شمس» داشته­اند، پرداخته­ایم. عناصر، موجودات و شخصیت­های مور...

در عرفان و فلسفه گزارۀ هبوط روح همواره در تصویر پرنده نمود یافته است. مولانا و سهروردی از این تمثیل، بارها برای بیان مقاصد خویش بهره بردند. این جستار با بررسی داستانِ پرندگان در مثنوی و رساله­های تمثیلی سهروردی ­چون عقل سرخ، صفیر سیمرغ، آواز پرجبرئیل، لغت موران و قصۀ غربت غربی نشان می‌دهد که دو عامل اسباب تمایز این تصاویر تمثیلی را رقم می­زند؛ ابتدا حالات و موقعیت­های گوناگون شناسا است؛ اینکه اد...

اژدها موجودی افسانه­ای و عجیب که تقریباً به شکل سوسمار و یا مار غول پیکر تصویر شده و در تمامی اساطیر جهان نقش پررنگی دارد. این موجود اساطیری در فرهنگ تمام ملل به جز چین، نماد پلیدی و ناپاکی است که از دهانش آتش بیرون می­جهد و دشمن انسان و موجودات دیگر است، و قصد دارد که انسان را از بین ببرد و جهان را نابود کند و در این نقش جنبه اهریمنی و دیوخویی آن بیش‌تر نمایان می‌شود. بر همین اساس، در افسانه­ها...

در قرن هشتم میلادی، در اسپانیا راهبی به نام بئاتوس اثری با عنوان «شرحی بر آپوکالیپس» نوشت که معروف به «بئاتوس لیابانا» شد. طی سال‌ها شمار زیادی از این اثر نسخه‌برداری و تصویرسازی و به بئاتوس‌ها مشهور شدند. نسخ بئاتوس از غنای تصویری خارق‌العاده‌ای برخوردار بوده و به لحاظ کیفیت رنگ‌پردازی و نمایش جهان غیر مادی و ماورایی از شاهکارهای هنری محسوب می‌شوند. در بین تصاویر ارایه شده در این نسخ، تعدادی ...

هدف از پژوهش حاضر، تعیین و مقایسه میزان جامعیت و مانعیت بازیابی اطلاعات ذخیره شده به شیوه پیش همارا و پس همارا و شناسایی مشکلات مربوط به بازیابی اطلاعات براساس این دو نوع ذخیره سازی در نرم افزارهای کتابخانه ای فارسی است. پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه ای است و ابزار گردآوری اطلاعات، چک لیست محقق ساخته بود. جامعه آماری این پژوهش، سه نرم افزار کتابخانه ای پارس آذرخش، پیام مشرق، و نوسا هستند که برا...

این پژوهش با عنوان «نمادشناسی در منطق الطیر عطار نیشابوری» به تبیین و تحلیل انواع و اقسام نماد در منطق الطیر می پردازد. نگارنده پس از تعریف نماد و تبیین اقسام آن در کتب ادبی به استخراج و تقسیم نماد در منطق الطیر پرداخته است. نمادهای ابداعی و مذهبی در منطق الطیر هر یک با 24 و 18 عنوان بالاترین بسامد را دارا هستند. بعضی از این نمادها مذهبی به حسب ظاهر مذهبی نیستند امّا به این دلیل که در قرآن کری...

این رساله در پی ارائه و یافتن ویژگیهای طراحی به مفهوم عام و کلی آن در نگارگری ایران و چین و بررسی و مقایسه و تطبیق این ویژگیها است که در مرحله اول نقش زیربنایی فرهنگ و نظر تطبیقی در مورد آن مطرح می شود. در مرحله بعد فضا به عنوان ظرف اصلی هنر نگارگری در هر دو فرهنگ تصویری مطرح شده و به صورت تطبیقی نقش خلا در هنر چین و فضای خیال در هنر ایران مقایسه می شود. در بخش بعدی ویژگیهای خط، طراحی و حرکت در...

حکمت خسروانی منشوری بی بدیل و میراثی عظیم از آموزه‌های ایران باستان است که گستره‌ای فراگیر از حکمت و فلسفه، شعر و ادبیات و حتی عرفان و تصوف را در یک قاب به نمایش می‌گذارد. این پژوهش بر آن است تا با مقایسه آرای سه اندیشمند بزرگ ایرانی فردوسی حکیم، شیخ اشراق و نجم الدین رازی به این پرسش بنیادین پاسخ دهد که اسطوره‌های جاودان حکمت خسروانی در اندیشه‌های شیخ اشراق،...

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی تفاوت آیکون‌های مطلوب و نامطلوب بخش جستجوی نرم‌افزارهای جامع یکپارچه کتابخانه دیجیتال آذرسا، سیمرغ و نیکا از نظر سطح آشنایی و معناداری آنهاست. روش: روش پژوهش پیمایشی است. جامعه پژوهش تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز را شامل است. ابزار پژوهش متشکل از دو پرسش‌نامه محقق‌ساخته برای تعیین سطح مطلوبیت آیکون‌ها و میزان آشن...

منطق گفتگویی از جمله نظریه‌هایی است که در آن به زبان و سخن به‌عنوان پدیده‌هایی اجتماعی نگریسته می‌شود. این نظریه که تأثیر چشمگیری بر منتقدان و نظریه‌پردازان بعدی گذاشت، در قالب دو گزارة اصلی چندصدایی و تک‌صدایی، ظرفیت و افق تازه‌ای برای خوانش متون گوناگون به‌دست داد. این مقاله درصدد است تا با بازخوانی منطق‌الطیر عطار براساس منطق گفتگویی میخاییل باختین، میزان همخوانی این تئوری را با روایت عطار ا...