آیین های باروری از اسطوره های بنیادین بشر است که بخش قابل توجهی از اساطیر جهان را در خود جای داده است. بن مایۀ این آیین ها مبتنی بر چرخۀ سالانۀ طبیعت میان خشکی و سرسبزی است. این مراسم تجسّمی آیینی از مرگ و سپس باروری طبیعت بود که آن را در مرگ یا غایب شدن یک ایزد و بازگشت مجدد او تصور می کردند. در ژرف ساخت داستان های شاهنامۀ فردوسی می توان بازمانده ها و یا تأثیراتی از آیین های باروری را دید. بررس...

اهمیّت حضرت ابراهیم و فرزندان ایشان در ادیان ابراهیمی بر کسی پوشیده نیست از این روی، هر یک را ادیان توحیدی، یهودیت، مسیحیت و اسلام بر اساس کتاب آسمانی خود، می کوشد ارتباط خود با این بزرگواران را نشان دهند. ابراهیم (ع) یکی از پیامبران اولوالعزم است که نام او بارها در قرآن کریم ذکر شده است او مسلمانی پاک دین است که به جز خالق احد، بر هیچ چیز دیگر سجده نکرد؛ پیامبری که مورد ابتلاء قرار گرفت و هر با...

شاهنامه سراسر پند و حکمت است. بدون شک ویژگی‌های‏‎ٍِِِ اخلاقی، کردار و رفتار (منش پهلوانی) در نتیجة جنگ‌ها تعیین‌کننده است. گزینش و انتخاب درست فرماندهان برای مسئولیت‌های گوناگون در پیشبرد اهداف سازمان و موفقیت یا عدم موفقیت فرماندهان یا مدیران نقش اساسی دارد. فردوسی در داستان فرود سیاوشان برخی از صفات نیک و بد فرماندهان و پهلوانان را بیان می‌کند؛ از سویی این صفات باعث بروز عکس‌العمل‌های متفاوتی می‌...

هدف از بررسی ریشه اسطوره در نقاشی های شاهنامه بایسنقری، پرداختن به نقش (پهلوانی- افسانه ای – تاریخی )سه شخصیت به کار رفته در شاهنامه (ضحاک- زال-سیاوش) و بررسی ریشه اساطیری این شخصیت ها می باشد. در ادبیات فارسی میانه اژدهاک (ضحاک)از شاهان ایرانی در قالب پیشدادیان شده و پس از جمشید و پیش از فریدون به پادشاهی رسیده است، در واقع این اسطوره بنیاد ایرانی دارد و نه هند و اروپایی و دانشمندانی که کوشیده...

اگر چه اولین بار واژه «یوتوپیا» را تامس مور، نویسنده و فیلسوف انگلیسی ساخته است، بشر از دیرباز در برابر ناکامی‌ها، بیدادگری‌ها و ناهمواری‌های زندگی سعی کرده است طرح شهری آرمانی را تصویر کند. انگیزه بشر از طرح این شهر خیالی این بوده است که از دردها و رنج‌های خود بکاهد و معایب و محاسن جوامع را بازگو کند. در کانون بشری، شاعران، فیلسوفان و نویسندگان زیادی چون افلاطون، ارسطو، فارابی، نظامی و... با ط...

اقوام هند و ایران از دیرباز دارای مشترکات فرهنگی بوده­اند. بررسی تطبیقی شخصیت­ها و کارکردهای آنها در داستان­های سیاوش و رامایانا، گویای بخشی از این فرهنگ مشترک است. از جمله عناصر مشترک این دو داستان، کنش­ها و ویژگی­های مشترک شخصیت­هاست. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی کوشیده­ایم شخصیت­های دو داستان مذکور را بر اساس ویژگی­ها و کنش­های مشترک تطبیق دهیم. با تکیه بر این هدف، به این نتیجه رسیدیم ...

مسیح و سیاوش به عنوان انسان‏هایی که معصومیّت و پاکدامنی آنان در تضادِّ با واقعیّت زمانۀ آنهاست، زندگی خویش را زیر فشار جبری ویران‏گر می فرسایند و با همۀ تفاوت‏هایی که در شیوۀ زندگی دارند در مرگی معصومانه با یکدیگر این‏همانی می یابند. کشمکش بین دو بُعد تن و جان، عنصر مشترک حیات و هستی آن دو است و از آن‏جا که شیوه و فلسفۀ مرگ آنان زندگی را معنا و مفهوم می بخشد، پژوهش حاضر از منظری اسطوره ای و حماسی، ب...

پژوهش حاضر به منظور بررسی طرح واره های تصویری (حجمی، حرکتی و قدرتی) در داستان سیاوش شاهنامه ی فردوسی بر اساس نظریه ی معنی شناسی شناختی جانسون (1987) انجام شده است. نسخه ی مورد مطالعه مربوط به جلال خالقی مطلق بوده که از جمله معتبرترین نسخه هاست. در بررسی معانی ابیات از یادداشت ها ی شاهنامه که توسط خود ایشان (جلال خالقی مطلق) تنظیم و گردآوری شده، بهره برده شد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی و توصی...

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه، فقط روساخت داستان ارائه شده، اما بقایایی از اصل اسطورة بارورانة او همچنان در شاهنامه نمایان است.سیاوش درواقع خدای نباتی و باروری ایران بوده که درپی جابه جایی و شکست اسطوره، در هیئت یک شاهزاده به حماسة ملی راه یافته است. در این جستار، ضمن بررسیتحلیلی تطبیقی سیاوش، اوزیریس و آتیس این نتیجه حاصل شد که خدایان مذکور خویشکاری های مشترکی داشته ...