این مقاله زمان و مکان روایی را در قصص قرآنی بررسی می کند. ابتدا به عنصر زمان روایی از دیدگاه ژنت اشاره می شود و بر این اساس رابطۀ میان زمان داستان و زمان متن، مفاهیم «نظم»، «تداوم» و«بسامد» را با ذکر نمونه هایی از قصص قرآنی تبیین می کنیم. سپس به سنخ شناسی، شاخص های متنی و کارکردهای مکان روایی با اشاره به سورۀ یوسف (از میان سایر قصص) می پردازیم. می توان گفت که تحلیل زمان و مکان روایی در قصص قرآن...

آیۀ 33 سورۀ مائده مبنای تبیین موضوع و حکم محاربه با خدا و رسول و افساد فی الارض است. با توجه به تفاسیر و روایات وارده در این خصوص فقهای شیعه محاربه را بر کشیدن سلاح برای ترسانیدن مردم تعریف کرده اند، اما از تعریف امام خمینی شرط سومی نیز برای آن به دست می آید که عبارت است از قصد افساد در زمین. مجازات محاربه کنندگان با خدا و رسول نیز در آیۀ مذکور چهار نوع تعیین شده است که عبارت اند از کشتن، بر دا...

بررسی ماجرای موسی وخضر که در آیاتی از سوره کهف مذکور افتاده است از جنبه های گوناگون به ویژه از جنبه های اخلاقی ، تربیتی و عرفانی همواره مورد توجه قرآن پژوهان بوده است لیکن اسناد ودلالتهای روایات موجود درباره این داستان بررسی جامع نشده است که در این پژوهش به روش کتابخانه ای ، این جنبه مطالعه وبررسی شده است .هدف از این پژوهش بررسی صحت وسقم روایات داستان موسی وخضر و بهره گیری از روایات مزبور برای ...

حکم مجازات سارق به‌عنوان یکی از حدود الهی، در آیات 38 و 39 سورۀ مائده مبنی بر قطع دست مرد یا زن سرقت‌کننده بیان شده است. در این مقاله با استفاده از آرای فقها و نیز دید‌گاه‌های مفسران در شرح آیات بالا، شرایط اجرای حد سرقت با توجه به شروط سارق و مال مورد سرقت تبیین شده است. علاوه بر این امکان سقوط حد سرقت در صورت توبۀ سارق نیز در وجوه مختلف بررسی شده است.در هر مورد علاوه بر آرا و نظرهای فقیهان شی...

خاورشناسانِ قائل به تأثیرات مسیحی در اسلامِ آغازین را می‌توان به گروه‌های مختلفی تقسیم کرد. برخی از ایشان قائل به تأثیرات اناجیل غیررسمی و به ‌طور مشخص اناجیل کودکی در اسلام آغازین بوده‌اند.گابریل رینولدز با طرح این نظر که قرآن را باید با نظر به نوشته‌های عهدینی فهم کرد، آیات 35-44 سورۀ آل‌عمران در باب تولد و کودکی و کفالت حضرت مریم را در پرتو یکی از اناجیل کودکی به نام «پیشا انجیل یعقوب» تبیین ک...

حکم مجازات سارق به عنوان یکی از حدود الهی، در آیات 38 و 39 سورۀ مائده مبنی بر قطع دست مرد یا زن سرقت کننده بیان شده است. در این مقاله با استفاده از آرای فقها و نیز دید گاه های مفسران در شرح آیات بالا، شرایط اجرای حد سرقت با توجه به شروط سارق و مال مورد سرقت تبیین شده است. علاوه بر این امکان سقوط حد سرقت در صورت توبۀ سارق نیز در وجوه مختلف بررسی شده است.در هر مورد علاوه بر آرا و نظرهای فقیهان شی...

مطالعۀ مضامینِ داستان، شیوه‌های داستان‌گویی و اهداف و فوائد هر یک یا هر چه از این قبیل، از دیرباز در علوم ادبی مهم تلقی می‌شده است. خاصّه، عالمان نقد ادبی کوششهای فراوانی بدین منظور کرده‌اند. روایت‌شناسی همچون یکی از گرایشها در نقد ادبی، رویکردی نوین برای تحلیل فرم داستانها ست. از آنجا که یکی از شیوه‌های قرآن برای بیان معارف، داستان‌‌پردازی است، مطالعۀ حاضر با هدف کاربرد رویکرد روایت‌شناسی برای ن...

چکیده یکی از شیوه های دست یابی به معنی و تفسیر صحیح قرآن تدبر در کتاب الهی به همراه مراجعه به عترت پیامبر اکرم (ص) است. در این راستا دانش مفردات قرآن از این جهت اهمیت دارد که محقّق به معانی واژه های قرآنی در زمان نزدیک نزول قرآن و سیر تطوّر معنایی آن ها در طول زمان دست یافته و فهم مراد الهی را برای او میسّر می سازد. از دیگر سو ائمه ی معصوم (ع) با راهنمایی های خود و با در نظر گرفتن نیاز جامعه راه ...

بحث اسماء و صفات الهی از دیرباز تاکنون مورد توجّه متکلّمان و مفسّران بوده است. در قرآن، این اسماء بسیار فراوان دیده می‌شود و بسیاری از آیات آن، به یک یا دو اسم خداوند ختم شده‌اند. این مقاله درصدد است تا با روش کتابخانه‌ای و با نگرشی توصیفی‌ـ تحلیلی و با تکیه بر منابع تفسیری فریقین، ارتباط میان اسماء مذکور در پایان آیات را، با محتوای آیات در سورة آل‌عمران مورد ارزیابی قرار دهد. از این رو، اسماء مزب...

بسیاری از مفسران و مترجمان، مراد از«الذکر» در آیه 44 سوره نحل را قرآن می‌دانند. معتقدان این دیدگاه به دو دسته تقسیم می‌شوند: گروه اول که طیف وسیعی از مفسران را تشکیل می‌دهند، قاطعانه این نظر را بیان می‌کنند. گروه دوم ضمن پذیرش مفهوم قرآن برای «الذکر»، به دنبال حل مشکل ظاهری ناشی از این دیدگاه هستند. از سوی دیگر برخی مفسران مقصود از «الذکر» را سنت پیامبر6 دانسته‌اند. بررسی دلایل این دیدگاه‌ها بی...